คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การประเมินผลกระทบจากการใช้วัตถุอันตรายทางการเกษตรในพื้นที่เกษตรกรรม

คำหลัก : สารพิษตกค้าง ไกลโฟเซต พาราควอต คลอไพริฟอส ดิน

ผู้วิจัย : มลิสา เวชยานนท์

ผู้ร่วมวิจัย : พณิชชา เตจ๊ะใจ, จันทิมา ผลกอง, ปภัสรา คุณเลิศ, สิริพร เหลืองสุชนกุล, อำนาจ กะฐินเทศ, ประกิจ จันทร์ติ๊บ, ผกาสินี คล้ายมาลา และวัชระพงศ์ วงศ์สุวรรณ

หน่วยงาน : กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 45 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การใช้สารป้องกันกำจัดศัตรูพืชในพื้นที่เกษตรกรรมต่อเนื่องเป็นเวลานาน อาจทำให้เกิดการตกค้างและส่งผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม โครงการประเมินผลกระทบจากการใช้วัตถุอันตรายทางการเกษตรในพื้นที่เกษตรกรรมจึงได้ตรวจวิเคราะห์การปนเปื้อนของสารในพื้นที่เสี่ยง ได้แก่ ภาคตะวันออก (จังหวัดระยอง จันทบุรี ปราจีนบุรี) ภาคกลาง (จังหวัดสุพรรณบุรี นครปฐม กาญจนบุรี สระบุรีและลพบุรี) รวมทั้งลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา และแม่น้ำท่าจีน ในช่วงฤดูแล้งและฤดูฝน ปี พ.ศ. 2563 - 2564 ประเมินผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม โดยใช้สัดส่วนความเสี่ยง (Hazard quotient; HQ) และค่าความเสี่ยง (Risk quotient; RQ) ตามลำดับ ผลการตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างดินในเขตภาคตะวันออก ตัวอย่างดิน 54 ตัวอย่าง พบไกลโฟเซต พาราควอต และคลอร์ไพริฟอส ปริมาณ 0.35 (ร้อยละ 2), 0.22 - 8.47 (ร้อยละ 100) และ <0.01 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ร้อยละ 6) ตามลำดับ ตัวอย่างดิน 130 ตัวอย่างในเขตภาคกลาง
พบอะทราซีนและอะลาคลอร์ ปริมาณ <0.01 - 0.45 (ร้อยละ 27) และ <0.01 - 0.02 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ร้อยละ 2) ตามลำดับ ตัวอย่างน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยาพบอะทราซีน ปริมาณ 0.07 - 0.60 ไมโครกรัมต่อลิตร (ร้อยละ 100) ส่วนในแม่น้ำท่าจีนพบอะทราซีนและอะมีทรีน ปริมาณ 0.09 - 0.33 (ร้อยละ 85) และ 0.16 - 0.43 ไมโครกรัมต่อลิตร (ร้อยละ 5) ตามลำดับ พื้นที่อำเภอพุทธบาท จังหวัดสระบุรี พบพาราควอตตกค้างในดิน 26 ตัวอย่าง (ร้อยละ 100) ปริมาณ 1.42 – 11.51 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตัวอย่างดิน 120 ตัวอย่าง น้ำ 40 ตัวอย่าง จากแปลงปลูกข้างโพดเลี้ยงสัตว์พื้นที่อำเภอหนองม่วง จังหวัดลพบุรี อำเภอพุทธบาท และอำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรีพบอะทราซีนตกค้างในดิน ปริมาณ 0.03 - 0.92 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ร้อยละ 37) ตัวอย่างน้ำ พบปริมาณ 0.02 - 91.73 ไมโครกรัมต่อลิตร (ร้อยละ 33) นอกจากนี้จากการสัมภาษณ์เกษตรกรที่อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม พบว่าเกษตรกรมีทัศนคติที่ดีในการใช้สารป้องกันกำจัดแมลงอย่างปลอดภัยและถูกวิธีรวมทั้งมีความรู้ในการปฏิบัติตนสำหรับการใช้สารจากการฝึกอบรมโดยกระทรวงเกษตรกรและสหกรณ์และกระทรวงสาธาณสุข ผลการคัดกรองความเสี่ยงโดยใช้กระดาษทดสอบ AChE พบอาสาสมัคร 35 ราย อยู่ในเกณฑ์ไม่ปลอดภัยและมีความเสี่ยง ผลการตรวจวัดระดับการทำงานของ AChE และ SChE ในตัวอย่างเลือดของเกษตรกรในปี พ.ศ. 2563 (20 ราย) และ ปี พ.ศ. 2564 (15 ราย) มีความสอดคล้องกับผลการตรวจจากการใช้กระดาษทดสอบ Cholinesterase ผลการตรวจปัสสาวะของเกษตรกร พบเมตาบอไลท์กลุ่ม DAPs ชนิด DEP, DETP, DMP และ DBP จำนวน 12 ราย (ปี พ.ศ. 2563: 6 ราย, ปีพ.ศ. 2564 6 ราย) ปริมาณ <0.01 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม อย่างไรก็ตาม ปริมาณสารพิษที่ตรวจพบในพื้นที่ศึกษาทั้งหมดนี้ต่ำกว่ามาตรฐานที่กำหนด ความเสี่ยงต่อสุขภาพอยู่ในระดับต่ำและยอมรับได้ (HQ <1) ส่วนในสิ่งแวดล้อมจากปริมาณสารพิษที่ตรวจพบนั้น พบว่ามีความเสี่ยงเล็กน้อย อยู่ในเกณฑ์ที่ต้องระวังการใช้ (RQ = 1-10) อย่างไรก็ตาม เพื่อเป็นการเฝ้าระวังให้เกิดความปลอดภัย ควรมีการตรวจติดตามวิเคราะห์สารในพื้นที่เสี่ยงนี้ รวมทั้งพื้นที่อื่นๆ อย่างต่อเนื่องต่อไป

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 35 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 05-02-2568

แจ้งไฟล์หาย