คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การวิจัยสถานภาพกล้วยไม้สกุลสิงโตกลอกตา ชั้น Sestochilos (Bulbophyllum Thou.: Section Sestochilos)

คำหลัก : พืชอนุรักษ์ สิงโตกลอกตา sestochilos

ผู้วิจัย : ยรรยง พันธ์พฤกษ์

ผู้ร่วมวิจัย : ดวงเดือน ศรีโพทา

หน่วยงาน : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร และสำนักคุ้มครองพันธุ์พืช

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 7 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          จากการศึกษาผลกระทบจากการค้ากล้วยไม้สิงโตกลอกตาชั้น sestochilos ที่มีต่อประชากรในธรรมชาติ โดยวิธีสุ่มสำรวจประชากรในแหล่งธรรมชาติ สำรวจสถานที่เพาะเลี้ยง และตลาดการค้ารวบรวมข้อมูลมาวิเคราะห์ตามหลักเกณฑ์การศึกษาตามแนวทางจากคู่มือของ The IUCN Species Survival Commission;
Guidance for CITES Scientific Authorities; Checklist to Assist in Making Non-Detriment Findings for Appendix II Exports ระหว่างวันที่ 1ตุลาคม 2558 ถึง 30 กันยายน 2561 รวมระยะเวลา 3 ปีนั้น
          การสุ่มสำรวจประชากรสิงโตกลอกตาชั้น sestochilos ในธรรมชาติในพื้นที่ 15 จังหวัด พบสิงโตกลอกตาชั้น sestochilos ในสภาพพื้นที่ที่ยากต่อการเข้าถึง ตามยอดเขา ป่าลึก หรือบริเวณนอกเส้นทางเดินปกติในเขตอนุรักษ์ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว จำนวนที่พบแตกต่างกันตามชนิดและแหล่งที่พบ โดย Bulbophyllum affine พบที่จังหวัดเพชรบูรณ์ พิษณุโลก เลย ประชากรที่พบเป็นพื้นที่รอยต่อกับพื้นที่ป่าอนุรักษ์ และพื้นที่อนุรักษ์ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ประชากรที่พบเป็นกอขนาดใหญ่มากกว่า 100 ลำต้น Bulbophyllum capillipes พบในพื้นที่จังหวัดเลย แม่ฮ่องสอน และนครศรีธรรมราช ในเขตป่าชุมชน พื้นที่รอยต่อกับพื้นที่อนุรักษ์ และพื้นที่อนุรักษ์ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ประชากรที่พบเป็นกอขนาดใหญ่มากกว่า 100 ลำต้น Bulbophyllum orectopetallum พบในพื้นที่จังหวัดจันทบุรีพบได้เฉพาะในเขตอนุรักษ์ที่เปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยว จำนวนประชากรที่พบ มีทั้งกอขนาดใหญ่ และกอขนาดเล็กไม่เกิน 10 ลำต้น Bulbophyllum polystictum ในพื้นที่จังหวัดนครศรีธรรมราช กระบี่ และพัทลุง พบได้ทั้งในเขตป่าชุมชน พื้นที่รอยต่อกับพื้นที่อนุรักษ์ และพื้นที่อนุรักษ์ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวประชากรที่พบเป็นกอขนาดใหญ่มากกว่า 100 ลำต้น Bulbophyllum siamense จังหวัดเลย เชียงใหม่ พบได้ทั้งในเขตป่าชุมชน พื้นที่รอยต่อกับพื้นที่อนุรักษ์ และพื้นที่อนุรักษ์ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ประชากรที่พบเป็นกอขนาดใหญ่มากกว่า 100 ลำต้น และกอขนาดเล็กไม่เกิน 10 ลำต้น Bulbophyllum smitinandii พบที่จังหวัดนครศรีธรรมราช ชุมพร และกระบี่ พบได้ทั้งในเขตป่าชุมชน พื้นที่รอยต่อกับพื้นที่อนุรักษ์ และพื้นที่อนุรักษ์ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ประชากรที่พบเป็นกอขนาด 10 – 50 ลำต้น และพบได้น้อย Bulbophyllum spectabile (ชื่อพ้อง Bulbophyllum pectinatum) พบเฉพาะบนยอดเขาสูงเข้าถึงได้ยากในจังหวัดเชียงใหม่ โดยพืชที่เป็นแหล่งอาศัยมีการหักโค่นจำนวนมาก และพบการตายของสิงโต Bulbophyllum pectinatum โดยไม่พบสิงโตบนต้นพืชอาศัยขนาดเล็กเลย การส่งออกสิงโตทั้ง 7 ชนิด จากสถานเพาะเลี้ยงที่ขึ้นทะเบียนกับกรมวิชาการเกษตร ระหว่างปี 2554 – 2561 รวม 2,028 ต้น การค้าตามตลาดนัดต้นไม้พบว่า การขายทั้งหมดเป็นการขายต้นที่ติดดอก ที่ได้มาจากการขยายพันธุ์เทียมจากสถานที่เพาะเลี้ยงที่ขึ้นทะเบียนและไม่ได้ขึ้นทะเบียน
          การประเมินสถานภาพด้วยข้อมูลที่สำรวจและจากเอกสารที่มีในปัจจุบัน พบว่า พื้นที่อยู่อาศัยและแหล่งกระจายพันธุ์ถูกแผ้วถางเพื่อการเกษตรและภัยธรรมชาติ ทำให้พืชที่กล้วยไม้อิงอาศัยหักโค่นล้ม เป็นสาเหตุให้กล้วยไม้ในธรรมชาติตายเป็นจำนวนมาก ซึ่งอาจทำให้สิงโตกลอกตาชั้น sestochilos บางชนิดที่มีพื้นที่กระจายพันธุ์แคบเฉพาะจุด และมีความต้องการของตลาดสูง มีความเสี่ยงต่อจำนวนประชากรในธรรมชาติ การควบคุมด้วยการบังคับใช้กฎหมายเพื่อการอนุรักษ์ และมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการส่งออก สามารถช่วยชะลอการสูญพันธุ์จากธรรมชาติได้

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 2 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 15-05-2568

แจ้งไฟล์หาย