คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ลักษณะทางพันธุกรรม ลักษณะประจำพันธุ์ และพฤกษเคมีของตีนฮุ้งดอย (Daiswa polyphyllaSm.) ในถิ่นที่อยู่ เพื่อการใช้ประโยชน์ด้านการเกษตร

คำหลัก : Daiswa polyphylla total saponins antioxidant phenolic compounds

ผู้วิจัย : สุพัฒธณกิจ โพธิ์สว่าง

ผู้ร่วมวิจัย : เกษม ทองขาว, วิลาสินี จิตต์บรรจง, ลัดดาวัลย์ อินทร์สังข์, จันทร์เพ็ญ แสนพรหมและสมคิด รัตนบุรี

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ สำนักคุ้มครองพันธุ์พืช และสถาบันวิจัยพืชสวน

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 8 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          ตีนฮุ้งดอยเป็นพืชล้มลุก สูง 0.5 - 1.0 เมตร มีเหง้าอยู่ใต้ดิน ใบเดี่ยวออกเวียนรอบข้อ ใบเดี่ยวรูปรีแกมรูปขอบขนาน ฐานใบมน ปลายใบแหลม พบ 5 - 10 ใบ/ต้น ก้านใบสีน้ำตาล ดอกเดี่ยวสีเหลืองหรือสีส้มออกที่ปลายยอดมีใบประดับ 4 - 6 ใบใต้ฐานรองดอก ผลแบบแคปซูลทรงกลม ผิวเรียบ เมล็ดสีแดงอมส้มพบกระจายตัวบนพื้นที่สูงประมาณ 900 – 1,900 เมตร เจริญเติบโตในช่วงฤดูปลายฤดูร้อน - ปลายฤดูฝน พักตัวในฤดูหนาว – ฤดูร้อน มีการนำมาใช้ประโยชน์ด้านยาบำรุงกำลัง สมานแผล รักษาอาการช้ำในประเทศจีนใช้เป็นส่วนผสมหลักในยารักษาโรคในหลายอาการ ปัจจุบันอยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์เนื่องจากการลักลอบจำหน่ายกลุ่มสารสำคัญที่พบ คือ ซาโปนิน สำรวจพบตีนฮุ้งดอยจำนวน 10 กลุ่มตัวอย่างในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน คือ เชียงใหม่ (ดอยสะเก็ด สะเมิง แม่จอนหลวง ขุนวาง ขุนแม่ลาว เชียงดาว ขุนแตะ และแม่แดด) เชียราย (ปางขอน) และน่าน (แม่จริม) จากผลวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมจากใบต้นตีนฮุ้งดอย จำนวน 7 ตัวอย่างจากดอยสะเก็ด (S1) สะเมิง (S2) แม่จอนหลวง (S3) ขุนวาง (S4) ขุนแม่ลาว (S5) เชียงดาว (S6) และน่าน (S7) ) พบว่าทั้ง 7 ตัวอย่าง มีความแตกต่างทางพันธุกรรม โดยถูกแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม กลุ่มแรก ได้แก่ ดอยสะเก็ด (S1) สะเมิง (S2) ขุนแม่ลาว (S5) และเชียงดาว (S6) กลุ่มที่สอง ได้แก่ แม่จอนหลวง (S3) ขุนวาง (S4) และกลุ่มที่สาม ได้แก่ น่าน (S7) จากการวิเคราะห์สารสำคัญจากส่วนหัวใต้ดินพบว่า ขุนแม่ลาว (S5) มีสารประกอบฟีนอลิกทั้งหมดสูงสุด เท่ากับ 0.0090 มิลลิกรัมต่อกรัมกรดแกลลิค เมื่อวิเคราะห์ความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระ พบว่าตีนฮุ้งดอยที่สำรวจจากเขต อ. สะเมิง (S2) มีค่าการต้านอนุมูลอิสระสูงที่สุด คือ 23.63 ± 0.03 % และการวิเคราะห์ปริมาณสารซาโปนินทั้งหมด พบว่าตีนฮุ้งดอยที่สำรวจจากเขตบ้านแม่จอนหลวง ต.ขุนแม่วาก อ. แม่แจ่ม มีปริมาณสารมากที่สุด คือ 32.26±0.65 mg/g

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 3 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 16-05-2568

แจ้งไฟล์หาย