คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

พัฒนาพันธุ์และเทคโนโลยีการผลิตหน้าวัว

คำหลัก : หน้าวัว ปรับปรุงพันธุ์ การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ระบบ TIB

ผู้วิจัย : สุเมธ อ่องเภา

ผู้ร่วมวิจัย : กัลยา เกาะกากลาง, จารุฉัตร เขนยทิพย์, อดุลย์ ขัดสีใส, บำรุง ดิษฐ์กระจัน, ณัฐฎา ดีรักษา, อมรรัตน์ ภู่ไพบูลย์, บูรณี พั่ววงษ์แพทย์, ว่าที่ร.ต.ชัยกฤต พรมมา, ประภาพร จันทานุมัติ และยุพิน กสินเกษมพงษ์

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรลำปาง สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1 ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรยะลา สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช ศูนย์วิจัยพืชสวนชุมพร และสถาบันวิจัยพืชสวน

ปี: 2558

ประเภทผลงาน: --------

จำนวนผู้อ่าน: 7 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การปรับปรุงพันธุ์หน้าวัวสายพันธุ์ลำปาง เพื่อให้ได้หน้าวัวที่มีคุณภาพการผลิตและคุณสมบัติตรงตามเกณฑ์มาตรฐานหน้าวัวตัดดอก ดำเนินการที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรลำปางตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2553 สิ้นสุด 30 กันยายน 2558 โดยทำการรวบรวมพันธุ์เพื่อศึกษาลักษณะพฤกษศาสตร์และลักษณะด้านเกษตรเพื่อการค้าได้จำนวน 80 พันธุ์ ประกอบด้วยพันธุ์ไทยจำนวน 10 พันธุ์ และพันธุ์ต่างประเทศจำนวน 70 พันธุ์ ทำการผสมพันธุ์ การคัดเลือกลูกผสม การเปรียบเทียบพันธุ์ การผสมพันธุ์ได้หน้าวัวลูกผสมที่มีความแปรปรวนสูงทั้งสีและรูปร่างของจานรองดอก ทำการคัดเลือกหน้าวัวสายพันธุ์ห้างฉัตร (HC) จำนวน 327 พันธุ์ ซึ่งมีความแตกต่างกันทั้งสีจานรองดอก (แดง ส้ม ชมพู ขาว เขียว และเหลืองในบางฤดู) และรูปร่างของจานรองดอก (กลุ่มหน้าวัวรูปหัวใจ และกลุ่มเปลวเทียน) การเปรียบเทียบพันธุ์เบื้องต้นได้พันธุ์หน้าวัวตรงตามมาตรฐานหน้าวัวตัดดอกจำนวน 5 พันธุ์ ดังนี้ 1. HC 024 เป็นลูกผสมเปิดแม่พันธุ์ผกามาศมีจานรองดอกสีส้มเข้ม จำนวนดอกเฉลี่ย 3.7 ดอกต่อต้นต่อปี และขนาดจานรองดอกเฉลี่ย 8.4 x 13.9 เซนติเมตร และพบว่าความยาวจานรองดอกมีความแตกต่างทางสถิติระหว่างพันธุ์ HC 024 กับพันธุ์ Tropical โดยมีความยาวจานรองดอกเฉลี่ย 13.9 เซนติเมตร และ 9.8 เซนติเมตร ตามลำดับ 2. HC 028 เป็นลูกผสมเปิดแม่พันธุ์ผกามาศเช่นกันแต่มีจานรองดอกสีขาว จำนวนดอกเฉลี่ย 4.5 ดอกต่อต้นต่อปี ขนาดจานรองดอกมีความแตกต่างทางสถิติระหว่างพันธุ์ HC 028 กับพันธุ์ Acropolis โดยมีขนาดของดอกเฉลี่ย 13.5 x 15.6 เซนติเมตร และ 8.8 x 10.6 เซนติเมตร ตามลำดับ 3. HC 034 เป็นลูกผสมเปิดแม่พันธุ์ Fantasia มีจานรองดอกสีแดง จำนวนดอกเฉลี่ย 3.5 ดอกต่อต้นต่อปี และขนาดจานรองดอกเฉลี่ย 8.0 x 10.6 เซนติเมตร 4. HC 049 เป็นลูกผสมเปิดแม่พันธุ์ Midori จานรองดอกมีสีเขียวเข้ม จำนวนดอกเฉลี่ย 3.7 ดอกต่อต้นต่อปี โดยขนาดจานรองดอกมีความแตกต่างทางสถิติระหว่างพันธุ์ HC 049 กับพันธุ์ Obake Rainbow ซึ่งมีขนาดจานรองดอกเฉลี่ย 9.4 x 12.3 เซนติเมตร และ 6.5 x 8.0 เซนติเมตร ตามลำดับ 5. HC 132 เป็นลูกผสมเปิด Fantasia เช่นกันแต่มีจานรองดอกสีชมพูเข้ม จำนวนดอกเฉลี่ย 4.3 ดอกต่อต้นต่อปี โดยขนาดจานรองดอกมีความแตกต่างทางสถิติระหว่างพันธุ์ HC 132 กับพันธุ์ Fantasia โดยมีขนาดจานรองดอกเฉลี่ย 10.9 x 13.0 เซนติเมตร และ 5.5 x 6.9 เซนติเมตร ตามลำดับ การวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการขยายพันธุ์หน้าวัวในเชิงการค้า เพื่อให้มีการขยายพันธุ์หน้าวัวได้อย่างรวดเร็ว ได้ศึกษาระบบ Temporary Immersion Bioreactor (TIB) กับหน้าวัวสายพันธุ์ HC 028 HC 034 HC 049 HC 084 และ HC 132 ทำการศึกษาการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อในอาหารเหลวด้วยระบบ TIB แบบใช้ปั้มอากาศขวดแก้วเป็นภาชนะใส่ชิ้นส่วนพืชพบว่า หน้าวัวทุกสายพันธุ์สามารถเพาะเลี้ยงในอาหารเหลวด้วยระบบ TIB ได้ สายพันธุ์ HC 084 สามารถเพาะเลี้ยงแคลลัสในอาหารเหลวเพื่อเพิ่มปริมาณแคลลัสได้ 18.3 เท่า ในเวลา 12 สัปดาห์

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 5 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 16-08-2563

แจ้งไฟล์หาย