คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

พันธุ์พืชไร่ตระกูลถั่วเพื่อเพิ่มผลผลิต คุณภาพ และเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร

คำหลัก : ปรับปรุงพันธุ์ เชื้อพันธุกรรม ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่วลิสง

ผู้วิจัย : รัชนี โสภา

ผู้ร่วมวิจัย :

หน่วยงาน :

ปี: 2565

ประเภทผลงาน: รายงานผลสัมฤทธิ์

จำนวนผู้อ่าน: 5 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โครงการวิจัยและพัฒนาพันธุ์พืชไร่ตระกูลถั่ว เพื่อเพิ่มผลผลิต คุณภาพ และเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร ประกอบด้วย 3 โครงการวิจัยย่อย รวม 29 การทดลอง ผลการทดลองในปี 2565 พบว่า คัดเลือกได้ ถั่วเหลืองสายพันธุ์ดีเด่น CM1109-3 ให้ผลผลิตสูงกว่าพันธุ์เชียงใหม่ 60 และเชียงใหม่ 6 ร้อยละ 3 และ 16 ตามลำดับ และถั่วเหลืองฝักสดสายพันธุ์ดีเด่น CM13102-2-14 ให้ผลผลิตฝักสดรวม ผลผลิตฝักสดดี และผลผลผลิตฝักสดมาตรฐานสูงเฉลี่ย 3,583 3,475 และ 1,786 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ และได้ข้อมูลลักษณะพันธุกรรมโดยสัณฐานวิทยาและลักษณะทางการเกษตรของถั่วเหลืองฝักสด จำนวน 30 พันธุ์ ถั่วเขียวและถั่วในสกุล Vigna จำนวน 53 พันธุ์/สายพันธุ์ ถั่วเขียวผิวดำ จำนวน 100 พันธุ์/สายพันธุ์ และ ถั่วลิสง จำนวน 50 สายพันธุ์/พันธุ์
          นอกจากนี้ยังคัดเลือกได้สายพันธุ์ก้าวหน้าและลูกผสมสายพันธุ์ต่าง ๆ โดยในงานวิจัยถั่วเหลือง ได้สายพันธุ์ก้าวหน้าที่ให้ผลผลิตสูง 18 สายพันธุ์ สายพันธุ์กลายเพื่อผลผลิตสูง 20 สายพันธุ์ และ สายพันธุ์ถั่วเหลืองฝักสดกลิ่นหอมให้มีสารต้านอนุมูลอิสระ: แอนโทไซยานิน 18 สายพันธุ์ ในถั่วเขียว คัดเลือกได้สายพันธุ์ดีเด่นถั่วเขียวผิวดำผลผลิตสูง 5 สายพันธุ์ ถั่วเขียวปริมาณแป้งสูง 20 สายพันธุ์ สายพันธุ์กลายเพื่อผลผลิตสูง 51 สายพันธุ์ สายพันธุ์กลายเพื่ออายุเก็บเกี่ยวสั้น 3 สายพันธุ์ ประชากรลูกผสมชั่วที่ 6 ของถั่วผิวดำ ที่อายุเก็บเกี่ยวสั้น ให้ผลผลิตสูง ได้จำนวน 1,122 ต้น และได้เครื่องหมายเอสเอสอาร์จำนวน 7 เครื่องหมาย ที่สามารถแบ่งกลุ่มระดับความต้านทานของการเป็นโรคราแป้ง และได้สนิปส์ 6 ตำแหน่งที่เป็นตำแหน่งบนยีนที่เป็นกลไกความต้านทานโรค เพื่อนำไปใช้ในการคัดเลือกต่อไป สำหรับถั่วลิสง คัดเลือกได้สายพันธุ์ดีเด่นถั่วลิสงฝักต้มและต้านทานโรคยอดไหม้ 2 สายพันธุ์ สายพันธุ์ดีเด่นถั่วลิสงขนาดฝักปานกลางและต้านทานโรคยอดไหม้ 2 สายพันธุ์ ถั่วลิสงสายพันธุ์ก้าวหน้าเพื่อกรดไขมัน Oleic สูงในชั่วรุ่นที่ 6 ได้จำนวน 36 สายพันธุ์ และสายพันธุ์กลายจากการฉายรังสีและสารเคมีชั่วรุ่นที่ M3 และ M5 จำนวน 2,700 สายพันธุ์ และ 900 สายพันธุ์ตามลำดับ
          การศึกษาเทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสมสำหรับสายพันธุ์ดีเด่น ในงานวิจัยถั่วเหลือง ได้ระยะปลูกและการตอบสนองต่อปุ๋ยฟอสเฟตของถั่วเหลืองสายพันธุ์ดีเด่น CM1109-3 และ CM0809-3 พบว่า ระยะปลูก 40x20 เซนติเมตร และปุ๋ยอัตรา 3-9-6 N-P2O5-K2O กิโลกรัมต่อไร่ ให้ผลผลิตเฉลี่ยสูงสุด ได้ข้อมูลความต้านทานต่อโรคราสนิม โรคราน้ำค้าง และโรคใบจุดนูนต่อถั่วเหลืองและถั่วเหลืองฝักสดสายพันธุ์ดีเด่น 6 สายพันธุ์ โดยมีระดับความต้านทานปานกลางถึงต้านทาน (ความหนาแน่นของแผลเท่ากับ 25 เปอร์เซ็นต์ถึงมีอาการเกิดโรค) และได้ข้อมูลประเมินการเข้าทำลายแมลงศัตรูถั่วเหลืองต่อถั่วเหลืองและถั่วเหลืองฝักสดสายพันธุ์ดีเด่น โดยถั่วเหลืองสายพันธุ์ CM0809-3 และ CM1244-1 มีความทนทานต่อเพลี้ยอ่อนถั่วเหลืองและแมลงวันหนอนเจาะลำต้นถั่ว ขณะที่ถั่วเหลืองสายพันธุ์ดีเด่น CM1133-7 มีความทนทานต่อแมลงหวี่ขาวยาสูบ สำหรับถั่วเขียว ได้สมการเพื่อนำไปทำนายคุณภาพถั่วเขียวทดแทนการตรวจวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการ จากการใช้เทคนิคการไม่ทำลายตัวอย่างด้วย Near Infrared Spectroscopy ได้ข้อมูลความต้านทานของสายพันธุ์ดีเด่นถั่วเขียว 2 สายพันธุ์ และถั่วเขียวผิวดำ 8 สายพันธุ์ที่มีความต้าทานปานกลางต่อเชื้อรา Colletotrichum truncatum สาเหตุโรคแอนแทรคโนส และการประเมินถั่วเขียวและถั่วเขียวผิวดำสายพันธุ์ดีเด่น จำนวน 28 สายพันธุ์ ที่เหมาะสำหรับการเพาะถั่วงอก พบว่า มี 2 สายพันธุ์ที่ให้ความหวานถั่วงอกสูงสุด และ 4 สายพันธุ์ให้ผลผลิตถั่วงอกสูงสุด สำหรับถั่วลิสง พบว่า ได้อัตราปุ๋ยที่เหมาะสมต่อถั่วลิสงสายพันธุ์ดีเด่น
(KK6xKS2)-10 และ(LCxICG465)-8xKK6)-13 คือปุ๋ยอัตรา 1.5 เท่า และ 0.5 เท่าของปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน ตามลำดับ และอัตราประชากรที่เหมาะสมสำหรับสายพันธุ์ดีเด่น (KK6 x KS2)-10 และ (LC x ICG465)-8 x KK6)-13 คือ อัตราประชากร 48,000 และ 32,000 ต้นต่อไร่ ตามลำดับ

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 3 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 30-04-2567

แจ้งไฟล์หาย