คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีลดการสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยวเพื่อสินค้าเกษตรปลอดภัยและผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ

คำหลัก :
ผู้วิจัย : กรรณิการ์ เพ็งคุ้ม
ผู้ร่วมวิจัย :
หน่วยงาน :
ปี: 2565
ประเภทผลงาน: รายงานผลสัมฤทธิ์
จำนวนผู้อ่าน: 6 ครั้ง
บทคัดย่อ (Abstract)

          ปัญหาด้านความสูญเสียผลิตผลเกษตร ความต้องการอาหารที่ปลอดภัย และอาหารที่ส่งเสริมสุขภาพของประชากรที่มากขึ้น การแก้ไขปัญหาดังกล่าวต้องการเทคโนโลยีและนวัตกรรมด้านวิทยาการก่อนและหลังการเก็บเกี่ยวสินค้าพืช รวมทั้งนวัตกรรมการแปรรูปผลิตภัณฑ์เกษตรเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม โครงการการพัฒนาเทคโนโลยีลดการสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยวเพื่อสินค้าเกษตรปลอดภัยและผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ ดำเนินการในปี 2565 ณ ห้องปฏิบัติการกองวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร กรมวิชาการเกษตร วัตถุประสงค์ของโครงการ เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวและลดความสูญเสียในผัก ผลไม้ ธัญพืช รวมทั้งหาเทคโนโลยีการผลิตผลิตภัณฑ์อาหารสุขภาพจากพืช ได้ผลการดำเนินการดังนี้
          เทคโนโลยีการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวอะโวคาโด ได้ดัชนีการเก็บเกี่ยวอะโวคาโดพันธุ์ปีเตอร์สันคือ ที่ระยะบริบูรณ์ 140-145 วัน หลังดอกบาน การรม 1-MCP และการเคลือบผิวด้วยไคโตซานสามารถยืดอายุการเก็บรักษาอะโวคาโดพันธุ์บุช 7 ได้นาน 12-15 วัน การยับยั้งการงอกของเชื้อราโรคผลเน่า Colletotrichum gloeosporioides สามารถใช้สารโพรคลอราชได้ และได้สูตรการผลิตโฟมกันกระแทกจากน้ำยางที่มีรูพรุนสูง มีความยืดหยุ่นดีและแข็งแรงกว่าโฟมทางการค้า
          ด้านเทคโนโลยีการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวกล้วยหอม พบว่าสาร aminoethoxyvinylglycine, AVG ความเข้มข้น 300-500 ppm สามารถชะลอการสุกของกล้วยหอมได้ การใช้ชีวภัณฑ์ Bacillus amyloliquafaciens DL9 มีประสิทธิภาพลดความรุนแรงของโรคขั้วหวีเน่าของกล้วยหอมที่เกิดจากเชื้อรา Lasiodiplodia theobromae ได้ใกล้เคียงกับการใช้สารโพรคลอราช และการบรรจุกล้วยหอมทองเพื่อการขายปลีกด้วยบรรจุภัณฑ์ LDPE เจาะรูขนาดไมครอน สามารถยืดอายุการเก็บรักษากล้วยหอมได้ 21 วัน
          สำหรับเทคโนโลยีการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวองุ่นผลสด พบว่าแบคทีเรียปฏิปักษ์ DL9 ทั้งในลักษณะเชื้อสดและชีวภัณฑ์ สามารถการลดการปนเปื้อนเชื้อรา Aspergillus section Nigri และเชื้อราชนิดอื่นๆ ได้ ได้สูตรพลาสติกชีวภาพเพื่อการบรรจุองุ่นผลสดที่เหมาะสำหรับการรองรับสารเคลือบป้องกันการเกิดฝ้าบนผิวพลาสติก และพบว่าไอน้ำมันหอมระเหยอบเชยจีน และน้ำมันดอกกานพลู มีประสิทธิภาพในการต้านเชื้อราสาเหตุการเน่าเสียขององุ่น
         การจัดการลดความสูญเสียและยืดอายุพริก กระเทียมหลังการเก็บเกี่ยว พบการจุ่มผลพริกขี้หนูในน้ำร้อนอุณหภูมิ 52 องศาเซลเซียส นาน 3 นาที สามารถกำจัดไข่และหนอนแมลงวันทองพริกในผลพริกได้ทั้งหมด พบว่าพริกขี้หนูบรรจุในถุง LDPE เจาะรูขนาดไมครอน และถุงฟิล์มที่มีสมบัติการซึมผ่านก๊าซสูง สามารถลดการเน่าเสียได้ดี สำหรับบรรจุภัณฑ์กระเทียม พบการใช้ถุงพลาสติก PE ที่เจาะรูขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 0.5 ซม. จำนวน 8-16 รู ถุง PE ที่เจาะรูขนาดรูเข็ม จำนวน 40 และ 90 รู บรรจุกระเทียม ช่วยลดเปอร์เซ็นต์การสูญเสียน้ำหนักที่เกิดขึ้นระหว่างการเก็บรักษาได้ดีกว่าถุงตาข่าย
          ผลการพัฒนาชุดตรวจสอบสารพิษจากเชื้อราโอคราทอกซิน เอ อย่างง่ายและรวดเร็ว ด้วยวิธี ELISA ได้ค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่วิธีทดสอบสามารถวิเคราะห์ได้ (Limit of Detection, LOD) คือ 0.4 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตร และค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่สามารถหาปริมาณได้ (Limit of Quantification, LOQ) คือ 1.2 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตร ส่วนชุดตรวจสอบสารโอคราทอกซินเอ ด้วยวิธี LFIA ได้ชุดตรวจสอบที่สามารถตรวจจับสารโอคราทอกซิน เอ ที่ความเข้มข้นต่ำสุด 25 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตร
          ผลการศึกษาอัตราและระยะเวลาการใช้ที่เหมาะสมของสารรมฟอสฟีน สารรมอีโคฟูมในสภาพห้องปฏิบัติการในการกำจัดแมลงศัตรูผลิตผลเกษตร พบว่าเหาหนังสือจากเขตภาคกลาง สามารถแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่สามารถกำจัดได้ด้วยการรมฟอสฟีน อัตรา 150 และ 350 ppm นาน 20 ชั่วโมง และการรมสารรมเวเปอร์ฟอสในสภาพโรงเก็บ ที่อัตรา 500 ppm นาน 3 วัน และ 700 ppm นาน 2 วัน สามารถกำจัดด้วงงวงข้าวโพดได้ทุกระยะการเจริญเติบโต ส่วนการรมสารรมอีโคฟูมอัตรา 500 และ 700 ppm ระยะเวลาการรมนาน 1 วัน สามารถกำจัดมอดฟันเลื่อย มอดแป้งได้ทั้งหมด
          ผลการศึกษาการจัดการด้วงกาแฟในโรงเก็บด้วยวิธีการที่ปลอดภัย พบว่าการใช้กับดักสารล่อเมทานอล:เอทานอล อัตราส่วน 1:1 ใส่ในกับดัก multiple funnel โดยใช้ในปริมาณ 30 มิลลิลิตรต่อสัปดาห์ต่อกับดักสามารถดักจับตัวเต็มวัยด้วงกาแฟได้ดีกว่ากับดักทางการค้า พบว่ากับดักแสงไฟ LEDs แสงสีฟ้าสามารถดึงดูดด้วงกาแฟได้มากที่สุดตลอดระยะเวลา 6 เดือนที่วางกับดัก สำหรับการใช้ก๊าซไนโตรเจนรมกำจัดด้วงกาแฟในห้องปฏิบัติการ พบว่าการรมด้วยไนโตรเจน นาน 12 วันสามารถกำจัดด้วงกาแฟได้ทุกระยะการเจริญเติบโต และการใช้ถุง PE หนา 150 ไมครอนบรรจุกาแฟสามารถกำจัดและควบคุมการการเข้าทำลายของด้วงกาแฟได้อย่างน้อย 6 เดือน
          ผลการศึกษาการผลิตแป้งต้านทานการย่อยจากพืช พบว่าแป้งฟลาวร์จากมันเทศพันธุ์ขาวผักกาดมีปริมาณ Resistant Starch สูง 3.49 เปอร์เซ็นต์ แป้งฟลาวร์จากกล้วยน้ำว้าที่อายุเก็บเกี่ยว 60 เปอร์เซ็นต์ ที่มีปริมาณ Resistant Starch สูง 59.66 เปอร์เซ็นต์ และแป้งฟลาวร์จากมันสำปะหลังพันธุ์ พันธุ์ระยอง 9 ที่มีปริมาณ Resistant Starch สูง3.84 เปอร์เซ็นต์
          ผลการศึกษาการผลิตผลิตภัณฑ์อาหารสุขภาพที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุจากพืช ได้กระบวนการเตรียมข้าวโพดหวานเพื่อการสกัดกรดโฟลิกด้วยการอบแห้งที่อุณหภูมิ 70 องศาเซลเซียส นาน 23 ชั่วโมง จากนั้นนำไปปั่น และอบด้วยไมโครเวฟ 800 วัตต์ เวลา 2 นาที จากนั้นนำมาย่อยด้วยเอนไซม์อัลคาเลส ที่อัตราส่วน 1: 20 นำส่วนใสไปทำแห้งด้วย Freeze dry จะได้กรดโฟลิก 87.32 เปอร์เซ็นต์ กระบวนการสกัดสารลูทีนและซีแซนทีนจากข้าวโพดและดอกดาวเรือง โดยอบแห้งวัตถุดิบที่อุณหภูมิ 70 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 30 ชั่วโมง จากนั้นสกัดด้วยตัวทำละลาย 2 ชนิด คือ น้ำมันรำข้าวและเอทานอล 95 เปอร์เซ็นต์ ที่อัตราส่วนวัตถุดิบแห้ง : ตัวทำละลาย เท่ากับ 1:3 (w/v) กระบวนการสกัดสารแคโรทีนอยด์จากชีวมวลสาหร่ายแห้ง ด้วยเทคนิค SFE ที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส ความดัน 600 บาร์ ระยะเวลา 3 ชั่วโมง ได้ปริมาณสารสกัดแคโรทีนอยด์จากสาหร่าย SK-QSGMF6 จากสูตรอาหาร Modify Chu 13 เท่ากับ 7.94 mg/g และสาหร่าย SK-KhY6 จากสูตรอาหาร BG-11 เท่ากับ 6.10 mg/g ส่วนกระบวนการสกัดหาสารเมลาโทนินจากวัตถุดิบพืชแห้ง 3 ชนิด 12 สายพันธุ์ พบ สารเมลาโทนินในกาแฟอะราบิกา ปริมาณที่พบในกาแฟสาร และเปลือกหุ้มเมล็ด เท่ากับ 98.3 ng/g และ 169.1 ng/g ส่วนในข้าวโพด 6 สายพันธุ์ และมะเขือเทศ 5 สายพันธุ์ ไม่พบสารเมลาโทนิน
URL Reference :
(ดาวน์โหลด: 3 ครั้ง)
ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 30-04-2567
แจ้งไฟล์หาย