คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การกักกันพืชเพื่อการค้าสินค้าเกษตรด้านพืชระหว่างประเทศ

คำหลัก : กักกันพืช สุขอนามัยพืช ศัตรูพืชกักกัน รายชื่อศัตรูพืช วิเคราะห์ความเสี่ยง วินิจฉัย เฝ้าระวัง อบไอน้ำ เทคโนโลยี ศัตรูพืชอุบัติใหม่
ผู้วิจัย : ชลธิชา รักใคร่
ผู้ร่วมวิจัย :
หน่วยงาน :
ปี: 2565
ประเภทผลงาน: รายงานผลสัมฤทธิ์
จำนวนผู้อ่าน: 6 ครั้ง
บทคัดย่อ (Abstract)

          ด้วยกฎหมายและข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องกับการนำเข้าและส่งออกสินค้าเกษตรต้องมีข้อมูลศัตรูพืชตามหลักเกณฑ์วิทยาศาสตร์ที่ถูกต้องครบถ้วน รวมทั้งต้องมีการตรวจสอบและวิธีกำจัดศัตรูพืชเพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายแก่ภาคการเกษตรและเกิดผลกระทบต่อเศรษฐกิจ โครงการวิจัยและพัฒนาการกักกันพืชเพื่อการค้าสินค้าเกษตรด้านพืชระหว่างประเทศ ดำเนินการวิจัยตั้งแต่เดือนตุลาคม 2564 – กันยายน 2565 มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ได้ข้อมูลบัญชีรายชื่อชนิดศัตรูพืชและชนิดศัตรูพืชกักกันที่เป็นปัจจุบัน และเก็บรักษาตัวอย่างศัตรูพืชไว้ในพิพิธภัณฑ์ วิเคราะห์ความเสี่ยงศัตรูพืชของสินค้าเกษตรที่นำเข้าจากต่างประเทศ และได้แนวทางการกำหนดมาตรการสุขอนามัยพืชที่เหมาะสม พัฒนาเทคโนโลยีการตรวจวินิจฉัยศัตรูพืชและชีวภัณฑ์สำหรับขึ้นทะเบียน และการจัดการศัตรูพืชกับพืชสำหรับการส่งออก และพัฒนาเทคโนโลยีการจัดการหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุดในข้าวโพดและโรคตายพราย TR4 ของกล้วยโดยวิธีการต่าง ๆ โดยดำเนินการสำรวจ ตรวจสอบ รวบรวม จัดจำแนกศัตรูพืช และเก็บตัวอย่างศัตรูพืชไว้ในพิพิธภัณฑ์ เพื่อเป็นหลักฐานทางวิชาการ ศึกษาวิเคราะห์ความเสี่ยงศัตรูพืชของพืชนำเข้าจากต่างประเทศ และหาแนวทางในการกำหนดมาตรการสุขอนามัยพืชที่เหมาะสม พัฒนาเทคโนโลยีการตรวจวินิจฉัยศัตรูพืชและชีวภัณฑ์สำหรับขึ้นทะเบียน และพัฒนาเทคโนโลยีกำจัดแมลงวันผลไม้ Bactrocera dorsalis (Hendel) ด้วยวิธีการอบไอน้ำปรับสภาพความชื้นสัมพัทธ์ในผลมะละกอและมะม่วงเพื่อเพิ่มศักยภาพในการส่งออก รวมถึงการพัฒนาเทคโนโลยีการจัดการหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุดในข้าวโพดและโรคตายพราย TR4 ของกล้วยโดยวิธีการต่าง ๆ ผลการศึกษาพบว่า การศึกษาชนิดของศัตรูพืชในประเทศเพื่อการจัดทำบัญชีรายชื่อศัตรูพืชได้ข้อมูลชนิดแมลงศัตรู ไรศัตรูพืช โรคพืชและวัชพืชในแปลงอินทผลัม และลิลลี่ และตัวอย่างศัตรูพืชเก็บในพิพิธภัณฑ์ การศึกษาความเสี่ยงศัตรูพืชที่สัมพันธ์กับการนำเข้าสินค้าเกษตรจากประเทศในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ได้ข้อมูลทั่วไป รายชื่อศัตรูพืช/กลุ่มศัตรูพืช และข้อมูลศัตรูพืชของสินค้าเกษตรนำเข้า 9 รายการ ได้แก่ บลูเบอรี่ แก้วมังกร เชอรี่ สับปะรด อินทผลัม ส่วนขยายพันธุ์องุ่น ลิลลี่ กล้วยไม้สกุลหวายและสกุลฟาแลนนอปซิส และวัสดุปลูกร่วมกับพืชสำหรับปลูก ที่นำเข้าจากประเทศในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก รวมทั้งได้รายชื่อศัตรูพืชที่มีศักยภาพเป็นศัตรูพืชกักกันของสินค้าเกษตรนำเข้า การตรวจวินิจฉัยศัตรูพืชกักกันที่ติดมากับเมล็ดพันธุ์ผักและ หัวพันธุ์มันฝรั่งนำเข้า ได้ข้อมูลการตรวจเชื้อไวรัสจีนัส Tobamovirus ที่ติดมากับเมล็ดพันธุ์พริกและมะเขือเทศนำเข้า เมล็ดวัชพืชที่ติดมากับเมล็ดพันธุ์ขึ้นฉ่ายนำเข้า ไส้เดือนฝอย Potato cyst nematode ที่ติดมากับหัวพันธุ์มันฝรั่งนำเข้า เชื้อ Candidatus Liberibacter solanacearum ที่ติดมากับหัวพันธุ์มันฝรั่งนำเข้า การวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการตรวจวินิจฉัยศัตรูพืชและชีวภัณฑ์เพื่อการค้าสินค้าเกษตรด้านพืช ได้ดีเอ็นเอต้นแบบจากตัวอย่างที่จำแนกชนิดถูกต้องแล้ว ได้แก่ แมลงวันผลไม้ที่พบในประเทศไทย Cucumber mosaic virus จากพริก แบคทีเรีย X. perforans จากพริกและมะเขือเทศ ยีนสังเคราะห์ atpD และ gyrB ของแบคทีเรีย X. vesicatoria ไส้เดือนฝอย Radopholus similis เชื้อรา Trichoderma asperellum เชื้อรา Metarhizium ลำดับนิวคลีโอไทด์ของเชื้อรากลุ่ม T. asperellum complex และ Metarhizium เพื่อออกแบบไพร์เมอร์ และสภาวะการทำปฏิกิริยาของเทคนิค multiplex PCR ที่ใช้ในการตรวจวินิจฉัยแมลงวันทองฝรั่ง B. correcta และแมลงวันแตง Z. cucurbitae สภาวะการทำปฏิกิริยาของเทคนิค PCR ที่ใช้ในการตรวจวินิจฉัย X. perforans และ X. vesicatoria สำหรับดำเนินการทดสอบประสิทธิภาพ ความไว และความจำเพาะของเทคโนโลยีการตรวจวินิจฉัยศัตรูพืชและชีวภัณฑ์ การศึกษาความเสียหายจากความร้อนด้วยเทคโนโลยีอบไอน้ำปรับสภาพความชื้นสัมพัทธ์ต่อคุณภาพของผลมะละกอพันธุ์แขกดำ และแขกนวล มะม่วงพันธุ์มันเดือนเก้า น้ำดอกไม้มัน แดงจักรพรรดิ และอกร่อง พบว่าอุณหภูมิสูง ความชื้น และระยะเวลา ที่เพิ่มขึ้นส่งผลต่อคุณภาพของมะละกอพันธุ์แขกนวล แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อความเสียหายของมะละกอพันธุ์แขกดำ สำหรับมะม่วงพันธุ์มันเดือนเก้า และน้ำดอกไม้มันที่ผ่านการอบไอน้ำไม่มีการสูญเสียน้ำหนัก ปริมาณน้ำตาล และปริมาณกรดเมื่อเปรียบเทียบกับมะม่วงที่ไม่มีผ่านการอบไอน้ำปรับสภาพความชื้นสัมพัทธ์ การสำรวจและเฝ้าระวังศัตรูพืชกักกันของพืชและผลผลิตพืชในประเทศไทย ยังไม่ปรากฏของศัตรูพืชกักกัน ได้แก่ แบคทีเรีย Pseudomonas corrugata, Xanthomonas vesicatoria, Xanthomonas gardneri, Xanthomonas perforans, รา Pseudocercospora angolensis, Verticillium albo-atrum, ไส้เดือนฝอย Ditylenchus destructor, Ditylenchus dipsaci, แมลงวันผลไม้ Bactrocera minax, ตั๊กแตนไผ่ Ceracris kiangsu, วัชพืช Raphanus raphanistrum และ Galium aparine L. ในปีที่ 1 และการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการจัดการศัตรูพืชอุบัติใหม่ในข้าวโพดและกล้วยเพื่อการส่งออก ได้กระบวนการใหม่ที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันกำจัดหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด และได้วิธีการจำแนกชนิดเชื้อรา Fusarium oxysporum ต่าง forma specialis ที่ถูกต้องและแม่นยำด้วยลักษณะทางสัณฐานวิทยาและชีวโมเลกุล เพื่อใช้เปรียบเทียบในการตรวจสอบและอ้างอิงชนิด รวมทั้งได้ปฏิกิริยาสายพันธุ์/พันธุ์กล้วยที่มีปฏิกิริยาทนทานต่อการเข้าทำลายของเชื้อรา Foc TR4 เพื่อใช้ในการพิจารณาบริหารจัดการศัตรูพืช อย่างไรก็ตามโครงการวิจัยนี้จะต้องทำการศึกษาวิจัยอย่างต่อเนื่องเพื่อให้งานวิจัยมีประสิทธิภาพและเป็นไปตามมาตรฐานสากล เพื่อเพิ่มศักยภาพงานด้านกักกันพืชเทคโนโลยีการตรวจวินิจฉัยและการจัดการศัตรูพืชชนิดใหม่สำหรับการนำเข้าและส่งออกสินค้าเกษตรด้านพืชเพื่อให้สินค้าเกษตรมีคุณภาพได้มาตรฐาน และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันสินค้าเกษตรและการแก้ไขปัญหาการค้าระหว่างประเทศ
URL Reference :
(ดาวน์โหลด: 3 ครั้ง)
ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 30-04-2567
แจ้งไฟล์หาย