คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการอนุรักษ์เชื้อพันธุกรรมพืชในธนาคารเชื้อพันธุ์พืช กรมวิชาการเกษตร

คำหลัก : ความแข็งแรง เมล็ดผักกาดหอม เมล็ดผักกาดขาวปลี เมล็ดผักกาดเขียวกวางตุ้ง เมล็ดผักคะน้า เมล็ดผักกาดฮ่องเต้ ธนาคารเชื้อพันธุ์พืช เมล็ดเชื้อพันธุ์เดือย พันธุ์เดือย ความชื้นในเมล็ดพันธุ์ อุณหภูมิในการเก็บรักษา การเก็บรักษาในสภาพเยือกแข็ง ไนโตรเจนเหลว อายุการเก็บรักษา ความมีชีวิตของเมล็ดพันธุ์ ความแข็งแรงเมล็ดพันธุ์ ดองดึง การอนุรักษ์ การชะลอการเจริญเติบโต

ผู้วิจัย : กัญญาภรณ์ พิพิธแสงจันทร์

ผู้ร่วมวิจัย : ดร .ปิยรัษฎ์ เจริญทรัพย์, ผศ. ฉันทนา วิชรัตน์, อัสนี ส่งเสริม, เสาวณี เดชะคาภู, อัญชลี แก้วดวง, ชลลดา สามพันพวง, รัชนก ทองเวียง, ปาริฉัตร สังข์สะอาด, สุกัลยา ศิริฟองนุกูล, วรกิจ ห้องแซง, กษิดิศ ดิษฐบรรจง, สุพินญา บุญมานพ, ภัทรียา สุทธิเชื้อนาค, พิทยา วงษ์ช้าง, พัฒน์นรี รักษ์คิด, พัชร ปิริยะวินิตร, ทวีป หลวงแก้ว

หน่วยงาน : สำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) สวนจิตรลดา มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: รายงานความก้าวหน้า

จำนวนผู้อ่าน: 6 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โครงการวิจัยเทคโนโลยีการอนุรักษ์เชื้อพันธุกรรมพืชในธนาคารเชื้อพันธุ์พืชกรมวิชาการเกษตรอยู่ในแผนงานวิจัยการอนุรักษ์ความหลากหลายของทรัพยากรพันธุกรรมพืช แบ่งเป็น 2 กิจกรรม กิจกรรมที่ 1 เทคโนโลยีการอนุรักษ์เชื้อพันธุกรรมพืชในธนาคารเชื้อพันธุ์พืช และ กิจกรรมที่ 2 เทคโนโลยีการอนุรักษ์เชื้อพันธุกรรมพืชในสภาพปลอดเชื้อ โดยกิจกรรมแรกเป็นการอนุรักษ์เชื้อพันธุ์พืชในลักษณะเมล็ดเชื้อพันธุ์ ได้แก่ การทดสอบความแข็งแรงของเมล็ดพันธุ์ผักกาดหอม ผักกาดขาวปลี ผักกาดเขียวกวางตุ้ง ผักคะน้า และผักกาดฮ่องเต้ เพื่อการอนุรักษ์ในธนาคารเชื้อพันธุ์พืช ผลการทดลองเป็นดังนี้ 1.ที่อุณหภูมิ 5๐C และ -10๐C ของการเก็บรักษามีเปอร์เซ็นต์ความงอกของเมล็ดผักและความเข็งแรงมากกว่าเก็บรักษาไว้ที่ อุณหภูมิ 25๐C 2.สำหรับวิธี Control แสดงผลมีเปอร์เซ็นต์ความงอกและความแข็งแรงสูงสุดตามด้วยวิธี SSAAT, AAT และ CD ตามลำดับ 3.เมล็ดพันธุ์ผักกาดหอมไม่สามารถเก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิ 25๐C เก็บได้เพียง 21 เดือน 4.สำหรับเมล็ดพันธุ์ผักทั้ง 5 ชนิด สามารถเก็บรักษาได้ดีกว่าในอุณหภูมิ -10๐C และ 5๐C สามารถเก็บรักษาได้นานกว่า 33 เดือน ส่วนการเก็บเมล็ดเชื้อพันธุ์ผักทั้ง 5 ชนิดในสภาพ -196๐C พบว่าเมล็ดพันธุ์ผักทั้ง 5 ชนิดที่ผ่านการฟอกฆ่าเชื้อมาทดสอบการรอดชีวิตภายหลังการเก็บรักษาในไนโตรเจนเหลวมีอัตราการรอดชีวิตเป็น 100% ทุกการทดลอง สำหรับการเก็บรักษาเชื้อพันธุ์เดือย พบว่าระดับความชื้นในเมล็ดก่อนการเก็บรักษาและอุณหภูมิในการเก็บรักษามีผลต่อการมีชีวิตและความแข็งแรงของเมล็ดเดือย ที่ความชื้น 8 และ 6% สามารถเก็บรักษาได้นาน 27 เดือน เมื่อเก็บรักษาที่อุณหภูมิห้อง 5๐C, -10๐C และสภาพเยือกแข็ง นอกจากการเก็บที่ 5๐C สามารถลดความชื้นในเมล็ดเดือยให้เหลือ 12% หรือต่ากว่าได้โดยยังคงเก็บรักษาได้ภายในเวลา 27 เดือน สำหรับเทคนิคการเก็บรักษาเมล็ดเชื้อพันธุ์ชมจันทร์ในธนาคารเชื้อพันธุ์พืชพบว่าความชื้นเมล็ดระยะเวลาการเก็บรักษามีผลต่อเปอร์เซ็นต์ความงอกทุกอุณหภูมิที่เก็บรักษา, การเก็บรักษาที่อุณหภูมิห้อง เมล็ดที่ระดับความชื้น 6,8 และ 10 เก็บรักษาได้นาน 18 เดือน มีความงอด 77, 82 และ 60% ตามลำดับ ขณะที่เมล็ดไม่ได้ลดความชื้นเก็บได้นานเพียง 9 เดือน และเมื่อลดอุณหภูมิลง -196๐C เมล็ดชมจันทร์มีความงอก 83, 75, 75 และ 67% ตามลำดับ สำหรับกิจกรรมที่ 2 การอนุรักษ์พันธุกรรมอ้อยในสภาพเยือกแข็งโดยใช้ปลายยอดพบว่า การทดลองเก็บรักษาเนื้อเยื่อปลายยอดอ้อยในสภาพเยือกแข็งโดยเทคนิค Vitrification ปลายยอดอ้อยทุกพันธุ์มีเปอร์เซ็นต์ความมีชีวิตสูงกว่าเทคนิค Encapsulation-Vitrification และ Encapsulation-dehydration เมื่อไม่ได้แช่ในไนโตรเจนเหลว แต่เมื่อแช่ในไนโตรเจนเหลวยังไม่พบอัตราการรอดชีวิตในทุกเทคนิค สำหรับการอนุรักษ์เจตมูลเพลิงแดงและเจตมูลเพลิงขาวโดยใช้วิธีชะลอการเจริญเติบโตนั้น พบว่าอาหารสูตร MS และ half-MS สามารถชักนาให้เกิดรากได้ดีและง่ายต่อการย้ายออกปลูกในธรรมชาติได้ง่าย เมื่อทดลองสูตรอาหารเพื่อชะลอการเจริญเติบโต พบว่าอาหารสูตรที่สามารถอนุรักษ์พืชนี้เป็นเวลาอย่างน้อย 7-10 เดือน ได้แก่ อาหารสูตร MS ที่เติมน้ำตาล sucrose 2-3% ร่วมกับการเติม Manitol 0-1% สำหรับการทดลองอนุรักษ์ดองดึงโดยวิธีการชะลอการเจริญเติบโตในสภาพปลอดเชื้อ พบว่าการขยายปริมาณเหง้าของดองดึงในสภาพปลอดเชื้อสามารถทาได้โดยใช้ชิ้นส่วนของยอดดองดึงในอาหาร MS + NAA 4mg/L + BA 4 mg/L และการเก็บรักษาเหง้าดองดึงในสภาพปลอดเชื้อเก็บได้นานถึง 9 เดือน สำหรับมันเทศ พบว่าเทคนิคการเก็บรักษามันเทศทั้ง 4 สายพันธุ์ โดยวิธี Slow growth สามารถเก็บรักษาในอาหารสูตร ½MS ที่เก็บน้ำตาลซูโครส 30 กรัม/ลิตร สูตรอาหาร MS ที่เติม ABA 2-6 มก./ลิตร และสูตรอาหาร MS ที่เติม ancymidol 10μmolได้นาน 9 เดือนขึ้นไป ส่วนสูตรอาหาร MS ที่เติม Manitol1 % สามารถเก็บรักษาได้นาน 6 เดือน
          สำหรับการอนุรักษ์เผือกในสภาพเยือกแข็งด้วยวิธี Vitrification พบว่าสาร cryprotectant ที่เหมาะสมสำหรับการเก็บรักษาปลายยอดเผือก คือสาร PVS3 และระยะเวลาที่เหมาะสมในการแช่ คือ 30 นาที ทาให้มีอัตราการรอดชีวิตของเผือกไข่ เผือกอ้อย เผือกหอมดอยมูเซอ และเผือกหอมพะเยา คือ 49.5, 64.1, 52.7 และ 59.5% ตามลำดับ หลังเพาะเลี้ยงบนอาหาร MS 4 สัปดาห์

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 3 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 29-05-2567

แจ้งไฟล์หาย