คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ศักยภาพของการดูดซับก๊าซเรือนกระจกในพื้นที่การผลิตมันสำปะหลัง

คำหลัก : มันสำปะหลัง การดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ การกักเก็บคาร์บอน มวลชีวภาพ ปริมาณอินทรีย์คาร์บอน

ผู้วิจัย : อานนท์ มลิพันธ์

ผู้ร่วมวิจัย : วลัยพร ศะศิประภา, กุสุมา รอดแผ้วพาล, ธนพันธ์ พงษ์ไทย, นุชนาฏ ตันวรรณ, สายน้ำ อุดพ้วย, ปรีชา กาเพ็ชร และไชยา บุญเลิศ

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยและพัฒนาเมล็ดพันธุ์พืชพิษณุโลก ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ศูนย์วิจัยพืชไร่ระยอง ศูนย์วิจัยและพัฒนาเมล็ดพันธุ์พืชสุราษฎร์ธานี และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครสวรรค์

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: รายงานความก้าวหน้า

จำนวนผู้อ่าน: 5 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โครงการวิจัยศักยภาพของการดูดซับก๊าซเรือนกระจกในพื้นที่การผลิตมันสำปะหลัง ดำเนินการวิจัยและพัฒนาดังนี้ (1) ศึกษาศักยภาพของพันธุ์มันสำปะหลังในการดูดซับ CO2 (2) ประเมินศักยภาพการดูดซับก๊าซเรือนกระจกและการกักเก็บคาร์บอนในพื้นที่การผลิตมันสำปะหลัง และ (3) เพื่อให้ได้รูปแบบเทคนิคการประเมินปริมาณการดูดซับก๊าซเรือนกระจกและกักเก็บคาร์บอนอย่างง่ายในพื้นที่การผลิตมันสำปะหลัง วิธีการดำเนินงานวิจัยศึกษาการดูดซับ CO2 ของใบมันสำปะหลังในกระบวนการสังเคราะห์แสงและกระบวนการทางสรีรวิยาที่เกี่ยวข้อง ด้วยเครื่องวัดอัตราการสังเคราะห์แสงรุ่น Li-6400XT ในพันธุ์มันสำปะหลัง การจัดการ และช่วงอายุการเจริญเติบโตที่แตกต่างกัน ด้านการประเมินและรูปแบบการประเมินศักยภาพการดูดซับก๊าซเรือนกระจกและการกักเก็บคาร์บอนในพื้นที่การผลิตมันสำปะหลัง ดำเนินการเก็บข้อมูลการสะสมมวลชีวภาพ การกักเก็บคาร์บอน การสะสมปริมาณอินทรียคาร์บอนในส่วนต่าง ๆ ของมันสำปะหลัง และคุณสมบัติของดินหลังปลูก ผลการดำเนินงานวิจัยพบว่า มันสำปะหลังแต่ละพันธุ์มีศักยภาพการดูดซับ CO2 แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับ (1) อัตราการสังเคราะห์แสงสุทธิในแต่ละอายุการเจริญเติบโต (2) ความสามารถการรับความเข้มแสงของมันสำปะหลังแต่ละพันธุ์ในกระบวนการสังเคราะห์แสง โดยเฉพาะค่า light compensation point ที่มีค่าแตกต่างกันในแต่ละอายุการเจริญเติบโต (3) การดูดซับความเข้มข้น CO2 ของพันธุ์มันสำปะหลังต่อกระบวนการสังเคราะห์แสง จากการทดลองเมื่อความเข้มข้น CO2 เพิ่มขึ้นสูงกว่า 400 ppm ทำให้มีอัตราการสังเคราะห์แสงสุทธิ (Pn) เพิ่มขึ้น และการได้รับความเข้มข้น CO2 ระดับเดียวกัน แต่มีอายุการเจริญเติบโตที่แตกต่างกันทำให้ Pn มีค่าแตกต่างกัน ซึ่งการวิจัยความเข้มแสงที่เพิ่มขึ้นเพียงปัจจัยเดียวไม่ทำให้ Pn เพิ่มขึ้น แต่ต้องสัมพันธ์กับความเข้มข้น CO2 และอุณหภูมิของสภาพอากาศ เมื่อพิจารณาพันธุ์ที่มีศักยภาพการดูดซับ CO2 ใช้ความเข้มแสงในระดับต่ำและสูงได้ดี และให้ผลผลิตต่อไร่สูง คัดเลือกพันธุ์ได้ดังนี้ พันธุ์ระยอง 9 ระยอง 11 ระยอง 72 สายพันธุ์ CMR57-83-69 ห้วยบง 80 และพิรุณ 2 ซึ่งพันธุ์เหล่านี้จะช่วยดูดซับ CO2 บรรเทาปัญหาภาะโลกร้อน

          การประเมินชีวมวลและการกักเก็บคาร์บอนในแปลงผลิตมันสำปะหลัง พบว่า ลักษณะการเจริญเติบโตของมันสำปะหลังแต่ละพันธุ์มีความแตกต่างกัน ทำให้มีผลต่อการสะสมมวลชีวภาพในส่วนต่าง ๆ ของมันสำปะหลัง โดยปริมาณอินทรีย์คาร์บอนมีการสะสมสูงสุดที่รากสะสมอาหารเฉลี่ย 47.94% รองลงมาคือ เหง้า ใบ ลำต้น และก้านใบ มีค่าเฉลี่ย 45.20 44.03 43.95 และ 39.95% ตามลำดับ จากการศึกษามันสำปะหลังพันธุ์ระยอง 72 ซึ่งเป็นพันธุ์หนึ่งที่มีพื้นที่ปลูกมากในประเทศไทย พบว่า มีศักยภาพการกักเก็บคาร์บอนเฉลี่ย 1.46 ตันคาร์บอนต่อไร่ เมื่อมีการปลูกร่วมกับการใส่ปุ๋ยเคมีอัตรา 16-8-8 กก. N-P2O5-K2O ต่อไร่ สามารถกักเก็บคาร์บอนเพิ่มขึ้นเป็น 1.67 ตันคาร์บอนต่อไร่ ดังนั้นการเลือกใช้พันธุ์และการใส่ปุ๋ยในอัตราที่เหมาะสมมีส่วนช่วยเพิ่มศักยภาพการกักเก็บคาร์บอนของพืช การปลูกมันสำปะหลัง 1 ฤดูปลูกสามารถกักเก็บคาร์บอนเฉลี่ย 1.4 ตันคาร์บอนต่อไร่ คิดเป็นการดูดซับ CO2 เฉลี่ย 5.2 ตันคาร์บอนต่อไร่ จากการทดลอง มวลชีวภาพมีความสัมพันธ์โดยตรงกับการกักเก็บคาร์บอนในต้นมันสำปะหลัง ในขณะที่ปริมาณอินทรียวัตถุในดินมีความสัมพันธ์ต่อการกักเก็บคาร์บอนในดินในพื้นที่การผลิต จากการดำเนินงานของโครงการจะเห็นว่ามันสำปะหลังเป็นพืชไร่ที่มีศักยภาพการดูดซับ CO2 และการกักเก็บคาร์บอนในแปลงปลูก ซึ่งข้อมูลสามารถนำไปใช้วางแผนการจัดการพื้นที่และใช้เป็นข้อมูลในการจัดทำบัญชีก๊าซเรือนกระจกภาคการเกษตรของประเทศต่อไป

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 3 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 08-11-2567

แจ้งไฟล์หาย