คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

อ้อยสำหรับธุรกิจน้ำอ้อยสดและผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นจากอ้อย

คำหลัก : อ้อยคั้นน้ำ การเปรียบเทียบพันธุ์ แคลลัส อายุเก็บเกี่ยว ประสิทธิภาพการใช้น้ำ

ผู้วิจัย : ภาคภูมิ ถิ่นคำ

ผู้ร่วมวิจัย : อัมราวรรณ ทิพยวัฒน์,แสงเดือน ชนะชัย,ธีระรัตน์ ชิณแสน,สุวัฒน์ พูลพาน,มณฑิกานธิ์ สังข์น้อย,กาญจนา กิระศักดิ์,ชยันต์ ภักดีไทย,ปิยะรัตน์ จังพล,วาสนา วันดี,ธีรวุฒิ วงศ์วรัตน์,สายชล บุญรัศมี,รวีวรรณ เชื้อกิตติศักดิ์,กมลวรรณ เรียบร้อย,ปิยธิดา อินทร์สุข,สุคนธ์ วงศ์ชนะ,สุมาลี โพธิ์ทอง,ณัฏฐิรา แกล้วกล้าหาญ,อรทัย วรสุทธิ์พิศาล,วันทนา เลิศศิริวรกุล,ชัยวัฒน์ กะการดี,พรอุมา เซ่งแซ่,เอมอร เพชรทอง,ยุพาพร ศรีหลิ่ง,ภัทรวลัญช์ หิรัญกุล,วิภาวรรณ กิติวัชระเจริญ,ภัทรานิษฐ์ คงมาก

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น ศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี ศูนย์วิจัยพืชไร่สงขลา

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: รายงานความก้าวหน้า

จำนวนผู้อ่าน: 141 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          แผนงานวิจัยและพัฒนาอ้อยสำหรับธุรกิจน้ำอ้อยสดและผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นจากอ้อย มีวัตถุประสงค์เพื่อคัดเลือกอ้อยคั้นน้ำพันธุ์ใหม่ที่ให้น้ำอ้อยสดมีคุณภาพเท่ากับหรือดีกว่าอ้อยพันธุ์สุพรรณบุรี 50 และให้ผลผลิตสูงกว่า 5 เปอร์เซ็นต์ ศึกษาพันธุ์ อายุการเก็บเกี่ยวและฤดูกาลการเก็บเกี่ยวอ้อยคั้นน้ำที่เหมาะสมสำหรับการแปรรูปในเขตภาคใต้ ทั้งในสภาพนาร้าง ปลูกแซมในสวนยางและการขยายผลการปลูกอ้อยคั้นน้ำพันธุ์ก้าวหน้า โครงการที่ 1 การปรับปรุงพันธุ์อ้อยคั้นน้ำดำเนินการที่ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น ปี 2559 - 2564 ประกอบด้วยขั้นตอนการผสมข้ามพันธุ์ การก่อกลายพันธุ์ และการคัดเลือกเพื่อให้สายพันธุ์การศึกษาข้อมูลจำเพาะของสายพันธุ์ดีเด่น ผลการดำเนินการพบว่า การคัดเลือกพันธุ์ ชุดที่ 1 ปี 2559 อ้อยคั้นน้ำโคลนดีเด่นผ่านการคัดเลือกเบื้องต้นเปรียบเทียบเบื้อง มาตรฐาน ไร่เกษตร มีจำนวน 3 โคลน (KKj16-0006 KKj16-0001 และ KKj16-0005) ที่ให้ผลผลิตใกล้เคียงกับพันธุ์สุพรรณบุรี 50 ที่เป็นพันธุ์เปรียบเทียบ ปฏิกิริยาการเกิดโรคเหี่ยวเน่าแดงของพันธุ์อ้อยคั้นน้ำพบว่า อ้อยจำนวน 8 โคลนแสดงปฏิกิริยา หนอนกอเข้าทำลายโคลนพันธุ์ KKj16-0006 น้อยที่สุด 9.6 เปอร์เซ็นต์ ชุดที่ 2 ปี 2560 คัดเลือกขั้นเปรียบเทียบเบื้องต้น 13 โคลนชุดที่ 3 ปี 2562 และชุดที่ 4 ปี 2563 ผ่านการคัดเลือกจำนวน 20 และ 15 โคลน ตามลำดับ การก่อกลายพันธุ์ความเข้มข้นของ TDZ ที่ระดับต่างๆ ไม่สามารถชักนำแคลลัสกลายพันธุ์หรือหน่ออ่อนได้แคลลัสที่เพาะเลี้ยงบนอาหารสังเคราะห์ที่เติมสาร SA ความเข้มข้น 5 มก./ล. สามารถชักนำหน่ออ่อนได้ 80% ความเข้มข้นสารเคมีก่อกลายพันธุ์ 2 ชนิดที่มีผลต่อตาอ้อยสารเคมี TDZ ไม่สามารถนำมาหาค่า LD30-50 หรือ ค่า GR50 ได้ และสาร SA สามารถหาค่า LD30 ได้ที่ระดับความเข้มข้นสาร 30% และได้ค่า GR50 ใกล้เคียงกับความเข้มข้นสารที่ 30 % สำหรับใช้ในการก่อกลายพันธุ์ การจัดกลุ่มความสัมพันธ์ทางพันธุกรรม เมื่อพิจารณาค่าดัชนีความเหมือนที่ 0.75 สามารถแบ่งกลุ่มได้ 7 กลุ่ม การตอบสนองต่อปัจจัยการผลิตและการจัดการของอ้อยคั้นน้ำโคลนพันธุ์ดีเด่น พันธุ์กับอัตราปุ๋ยไม่มีความสัมพันธ์กันในผลผลิต ปริมาณน้ำอ้อย และจำนวนลำต่อไร่ แต่มีความสัมพันธ์กันในค่า Brix พันธุ์ UTj10-19 เป็นพันธุ์ที่ให้ผลผลิต จำนวนลำต่อไร่ และปริมาณน้ำอ้อยน้อยที่สุด แต่มีประสิทธิภาพการใช้ไนโตรเจนของอ้อยปลูกสูงที่สุด ที่ 0.99 ตันผลผลิตต่อกิโลกรัมไนโตรเจน เมื่อใช้ปุ๋ยไนโตรเจนในอัตรา 9 กิโลกรัมไนโตรเจนต่อไร่ ประสิทธิภาพการใช้น้ำของอ้อยคั้นน้ำที่ปลูก 3 ปีที่ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น พบว่า อ้อยพันธุ์สุพรรณบุรี 50 ที่มีให้น้ำ 100% ของความต้องการน้ำของอ้อย มีประสิทธิภาพการใช้น้ำสูงสุดทั้ง 3 ปี โคลนดีเด่นมีประสิทธิภาพการใช้น้ำต่ำกว่าอ้อยคั้นน้ำพันธุ์เปรียบเทียบ อ้อยคั้นน้ำที่ปลูกฤดูข้ามแล้งโคลนพันธุ์ UTj10-3 มีผลผลิตต่อไร่เฉลี่ยสูงที่สุดแต่ไม่แตกต่างทางสถิติกับพันธุ์ที่ทดสอบ แต่มีปริมาณน้ำคั้นเฉลี่ยมากที่สุด การปลูกอ้อยคั้นน้ำในช่วงต้นฝนพบว่า การเก็บเกี่ยวที่อายุ 10 เดือน ทำให้โคลน UTj10-2 และ UTj10-3 ผลผลิตต่อไร่สูงสุด การปลูกอ้อยในฤดูฝน ทุกสายพันธุ์มีผลผลิตและปริมาณน้ำอ้อยไม่แตกต่างกัน การประเมินสมบัติทางด้านประสาทสัมผัส ผู้ทดสอบให้คะแนนความชอบน้ำอ้อยคั้นน้ำโคลน UTj10-3 ใกล้เคียงกับพันธุ์สุพรรณบุรี 50 ปัจจัยที่มีผลต่อความต้องการบริโภคน้ำอ้อยคั้นน้ำได้แก่ ปัจจัยด้านผลิตภัณฑ์และด้านบรรจุภัณฑ์
          โครงการที่ 2 การวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตอ้อยและการใช้ประโยชน์จากอ้อยในท้องถิ่น กิจกรรมที่ 1 คือ การวิจัยเทคโนโลยีการผลิตอ้อยคั้นน้ำ อายุการเก็บเกี่ยวและผลผลิตของอ้อยคั้นน้ำที่ปลูกในสวนยางเขตน้ำฝนภาคใต้ พันธุ์สุพรรณบุรี 50 และโคลน UTj10-19 ให้ผลผลิตรวมทั้งอ้อยปลูกและอ้อยตอ1 เท่ากับ 12,961 และ 13,317 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ มีปริมาณน้ำอ้อย 5,264 และ 6,191 ลิตรต่อไร่ ตามลำดับ พันธุ์พันธุ์สุพรรณบุรี 50 และโคลน UTj10-19 ให้ค่าความหวานสูงสุดที่อายุเก็บเกี่ยว 12 เดือน การประเมินศักยภาพอ้อยคั้นน้ำโคลนดีเด่น ภายใต้สภาพอาศัยน้ำฝนสำหรับการปลูกในพื้นที่ดอนนาร้าง พบว่าโคลนพันธุ์ UTj10-3 ร่วมกับการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน ให้ผลผลิตและปริมาณน้ำคั้นสูงกว่าพันธุ์สุพรรณบุรี 50 เฉพาะอ้อยปลูก และอ้อยตอ1 เท่านั้น การใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดินในอ้อยปลูกมีผลให้น้ำหนักลำสดเพิ่มขึ้นจากการไม่ใส่ปุ๋ยคิดเป็นร้อยละ 60.91 ในอ้อยตอ 1 พบว่าการใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน 75% ร่วมกับปุ๋ยหมักมูลไก่แกลบและปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ทรี มีผลให้น้ำหนักลำสดเพิ่มขึ้นมากกว่าการใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน 100% คิดเป็นร้อยละ 15.01 ส่วนในอ้อยตอ 2 พบว่าการใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน 75% ร่วมกับปุ๋ยหมักมูลไก่แกลบ และปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน 75% ร่วมกับปุ๋ยหมักมูลไก่แกลบและปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ทรี มีผลให้น้ำหนักลำสดเพิ่มสูงขึ้นกว่าการใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน 100% คิดเป็นร้อยละ 71.21 ทั้ง 2 กรรมวิธีกิจกรรมที่ 2 ศึกษาอายุการเก็บเกี่ยวอ้อยที่เหมาะสมสำหรับการแปรรูปน้ำอ้อยในเขตภาคใต้การเก็บเกี่ยวอ้อยคั้นน้ำที่อายุ 12 เดือน สามารถแปรรูปเป็นน้ำอ้อยเข้มข้นสูงสุด 1,002 ลิตรต่อไร่ พันธุ์สุพรรณบุรี 50 เก็บเกี่ยวที่อายุ 12 เดือน ให้ปริมาณอ้อยงบสูงสุด 697 กิโลกรัมต่อไร่ การแปรรูปอ้อยผง พันธุ์มาเลเซียเก็บเกี่ยวที่อายุ 12 เดือน ให้ปริมาณอ้อยผงสูงสุด 1,467 กิโลกรัมต่อไร่ กิจกรรมที่ 3 ศึกษาฤดูกาลเก็บเกี่ยวที่เหมาะสมสำหรับการแปรรูปในเขตภาคใต้อ้อยคั้นน้ำทั้งสามสายพันธุ์สามารถแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์น้ำอ้อยเข้มข้น อ้อยงบและอ้อยผงได้ทั้งฤดูแล้งและฤดูฝน แต่ผลผลิต องค์ประกอบผลผลิต และผลิตภัณฑ์ที่แปรรูปจากการเก็บเกี่ยวในฤดูแล้งมีค่าสูงกว่า
          โครงการวิจัยที่ 3 การพัฒนาต้นแบบเทคโนโลยีการผลิตอ้อยคั้นน้ำเขตภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้ดำเนินการในพื้นที่เกษตรกรจังหวัดเชียงใหม่ ขอนแก่น สงขลาและพัทลุง จังหวัดละ 2 ราย เพื่อจัดทำแปลงต้นแบบการผลิตอ้อยคั้นน้ำสายพันธุ์ก้าวหน้า UTj 10-3 ในระหว่างปี 2563 -  2564 เริ่มด้วยการจัดทำแปลงท่อนพันธุ์เพื่อจัดเตรียมพันธุ์ ผลการดำเนินการ พบว่าแปลงต้นแบบที่จังหวัดขอนแก่น อ้อยคั้นน้ำสายพันธุ์ UTj 10-3 (สุพรรณบุรี 1) เก็บเกี่ยวผลผลผลิตอายุ 10 เดือน อ้อยคั้นน้ำมีจำนวนลำต่อกอเฉลี่ย 2.3 - 3.9 ลำ ความยาวลำ 204 - 225 เซนติเมตร น้ำหนักลำเฉลี่ย 1.65 - 1.75 กิโลกรัมต่อลำ มีปริมาณน้ำอ้อย 752 - 791 มิลลิลิตรต่อลำ ความหวาน 16.3 - 17.1 องศาบริกซ์ แปลงต้นแบบจังหวัดเชียงใหม่ อ้อยปลูกให้ผลผลิตน้ำอ้อยสดอยู่ระหว่าง 640 - 1,173 มิลลิลิตรต่อลำ โดยมีความหวานน้ำอ้อยอยู่ระหว่าง 13.3-1 7.3 องศาบริกซ์ อ้อยค้างปี ให้น้ำอ้อยสด 867 มิลลิลิตรต่อลำ (อายุ 18 เดือน) และอ้อยตอ ให้น้ำอ้อยสด 1,350 มิลลิลิตรต่อลำ เมื่อมีอายุ10 เดือน แปลงต้นแบบจังหวัดสงขลา สายพันธุ์ UTj10-3 ให้ผลผลิตและปริมาณน้ำคั้น สูงกว่าอ้อยคั้นน้ำพันธุ์สุพรรณบุรี 50 โดยให้ผลผลิตอยู่ระหว่าง 12.08 - 14.73 ตันต่อไร่ และปริมาณน้ำคั้น 6,750 - 6,975 ลิตรต่อไร่ แปลงต้นแบบจังหวัดพัทลุง อ้อยคั้นน้ำสายพันธุ์ก้าวหน้าโคลนพันธุ์ UTj-10-3 ในเขตจังหวัดพัทลุงให้ผลผลิต 853 - 1,020 และ ลำ/ไร่ จำนวนลำเก็บเกี่ยวต่อไร่ 533 - 564 ลำ/ไร่น้ำหนักผลผลิตต่อไร่ 640.0 - 725.3 กิโลกรัม/ไร่ มีปริมาณน้ำอ้อย 518.0 - 603.3 มิลลิลิตร/ลำ มีความหวาน 17.5 - 19.3 องศาบริกซ์ เกษตรกรต้นแบบสามารถจำหน่ายท่อนพันธุ์ให้แก่เกษตรกรผู้สนใจ รวมทั้งขายลำอ้อยให้กับผู้ประกอบขายน้ำอ้อย เกษตรกรต้นแบบในแต่ละพื้นที่ทำการขยายแปลงปลูกอ้อยคั้นน้ำ

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 43 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-11-2567

แจ้งไฟล์หาย