คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การทดสอบและพัฒนาเทคโนโลยีการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตมันสำปะหลังในพื้นที่

คำหลัก : มันสำปะหลัง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน การถ่ายทอดเทคโนโลยี

ผู้วิจัย : ศศิธร ประพรม

ผู้ร่วมวิจัย : นฤทัย วรสถิตย์, สุทธินันท์ ประสาธน์สุวรรณ์, สรรเสริญ เสียงใส, บุญญาภา ศรีหาตา, สุพัตรา ชาวกงจักร, อรัญญ์ ขันติยวิชย์, รัชนีวรรณ ชูเชิด, อมฤต วงษ์ศิริ, วุฒิชัย กากแก้ว, นิมิตร วงศ์สุวรรณ, เครือวัลย์ ดาวงษ์, วิจิตรา โชคบุญ, พักตร์วิภา สุทธิวารี, ยุทธ ทนโม๊ะ, ภัทรานิษฐ์ คงมาก, สุจิตรา วิเศษการ, เบญจรัตน์ เลิศการค้าสุข, กิตติศักดิ์ กิติรัตน์, อุมาพร รักษาพราหมณ์, นพดล แดงพวง, ยุทธนา เครือหาญชาญพงศ์, พีระพงษ์ ชมภู, สากล วีริยานันท์, สุภาษิต เสงี่ยมพงศ์, อัคคพล เสนาณรงค์, อนุชิต ฉ่ำสิงห์, ประสาท แสงพันธุ์ตา, วุฒิพล จันทร์สระคู, บัณฑิต จิตรจำนงค์, สนอง อมฤกษ์, จิรวัสส์ เจียตระกูล, ฉัตรสุดา เชิงอักษร, สุวรรณ ทิพย์เมืองพรหม, เครือวัลย์ บุญเงิน, โสภิตา สมคิด, นาฏญา โสภา, ศรีนวล สุราษฎ์, นิพนธ์ ภาชนะวรรณ, สุชาติ แก้วกมลจิต, พิกุลทอง สุอนงค์ และอภิชาต เมืองซอง

หน่วยงาน :

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: รายงานความก้าวหน้า

จำนวนผู้อ่าน: 4 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          แผนงานย่อยการทดสอบและพัฒนาเทคโนโลยีการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตมันสำปะหลังในพื้นที่วัตถุประสงค์เพื่อทดสอบและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตมันสำปะหลังที่เหมาะสมในแต่ละแหล่งปลูก โดยกระบวนการมีส่วนร่วมระหว่างผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเพื่อยกระดับผลผลิตต่อพื้นที่ ลดต้นทุนการผลิตและแก้ไขปัญหาในพื้นที่ประกอบด้วย 4 โครงการ ได้แก่ 1) โครงการวิจัยและพัฒนาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตมันสำปะหลังในระดับชุมชนพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ดำเนินงานปี 2560 - 2564 พื้นที่จังหวัดขอนแก่น ชัยภูมิ อุดรธานี มุกดาหาร และกาฬสินธุ์ สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ดอน มีความเหมาะสมสำหรับปลูกมันสำปะหลังระดับปานกลาง พบกลุ่มเกษตรกรส่วนใหญ่มีผลผลิตปานกลางและต่ำ เกษตรกรใช้ปุ๋ยไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมไม่เพียงพอและเกินความต้องการมันสำปะหลัง ดังนั้นจึงนำเทคโนโลยีการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินไปทดสอบ พบว่าผลผลิตวิธีทดสอบสูงกว่าวิธีเกษตรกร 885 กิโลกรัมต่อไร่ หรือร้อยละ 22 นำไปสู่การพัฒนาเครือข่ายผู้มีส่วนได้ส่วนเสียผ่านกระบวนการเรียนรู้การผลิตมันสำปะหลัง จัดทำแปลงต้นแบบจำนวน 25 ไร่ และอบรมถ่ายทอดเทคโนโลยีจำนวน 650 ราย ได้รับความรู้เพิ่มขึ้นร้อยละ 70 มีความพึงพอใจในและยอมรับเทคโนโลยีในระดับมาก ( = 4.30) ถ่ายทอดและขยายผลเทคโนโลยีให้กับหน่วยงานอื่นรวม 935 ราย เกิดชุมชนต้นแบบจำนวน 5 ชุมชน 2) โครงการทดสอบและขยายผลเทคโนโลยีการผลิตมันสำปะหลังในพื้นที่ภาคตะวันออกดำเนินงานปี 2561 - 2564 พบปัญหาเทคโนโลยีการผลิตมันสำปะหลังไม่เหมาะสม ผลผลิตต่ำ ต้นทุนสูงนำเทคโนโลยีไปทดสอบและขยายผล ได้แก่ 2.1) การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน พื้นที่จังหวัดระยอง ฉะเชิงเทรา สระแก้วและจันทบุรี รวม 70 ราย พื้นที่ 160 ไร่ พบว่าผลผลิตวิธีแนะนำสูงกว่าวิธีเกษตรกรในทุกจังหวัด ร้อยละ 5 - 11 รายได้สุทธิเพิ่มขึ้นร้อยละ 18 - 55 และมีค่า BCR สูงกว่าวิธีเกษตรกร เกษตรกรยอมรับเทคโนโลยีระดับมาก ( = 3.62-4.15) 2.2) การเพิ่มศักยภาพการผลิตท่อนพันธุ์มันสำปะหลังคุณภาพ พื้นที่จังหวัดจันทบุรีปราจีนบุรี ระยอง และฉะเชิงเทรา พบว่าวิธีทดสอบและเกษตรกรผลิตท่อนพันธุ์คุณภาพได้ขนาดตรงตามมาตรฐานสินค้าเกษตร มกษ. 5704-2661 เกษตรกรมีความพึงพอใจและยอมรับเทคโนโลยีในระดับมาก ( =3.99) 2.3) การไถระเบิดดินดาน พื้นที่จังหวัดจันทบุรี ระยอง สระแก้ว และฉะเชิงเทรา พบว่าผลผลิตเพิ่มขึ้นเฉลี่ยร้อยละ 35.62 18.42 18.84 และ 14.48 ตามลำดับ 3) โครงการทดสอบและพัฒนาการใช้เทคโนโลยีเครื่องจักรกลเกษตรร่วมกับเกษตรกรเพื่อลดต้นทุนการผลิตมันสำปะหลังในแต่ละภูมิภาค ได้รวบรวมข้อมูลการใช้เครื่องจักรกลเกษตรในการผลิตมันสำปะหลังของเกษตรกร มีการทดสอบและพัฒนาต้นแบบเครื่องจักรกลเกษตรจำนวน 5 รายการ ให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคเหนือ กลาง และภาคตะวันออก และเพื่อเตรียมเครื่องจักรต้นแบบผลงานวิจัยสำหรับสาธิตเผยแพร่ พบว่าเกษตรกรในแต่ละภาคมีการใช้เครื่องจักรกลเกษตรทำนองเดียวกัน แตกต่างกันสำหรับบางขั้นตอนที่ยังไม่มีการนำมาใช้เนื่องจากเงื่อนไขด้านเศรษฐกิจและสังคม เครื่องกำจัดวัชพืช และเครื่องเก็บเกี่ยวบางกิจกรรมยังไม่เหมาะสม ต้นแบบเครื่องจักรผลงานวิจัย 2 รายการจำเป็นต้องพัฒนาต่อ มีการวิเคราะห์ทางเศรษฐศาสตร์เพื่อเป็นข้อมูลในการตัดสินใจลงทุน 4) โครงการเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรี ร่วมกับการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินในพื้นที่ 7 สภาพภูมินิเวศน์ ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง ดำเนินงานปี 2563 - 2564 พื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี ร้อยเอ็ด มหาสารคาม สุรินทร์ บุรีรัมย์นครราชสีมา และยโสธร พบว่า เทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรีร่วมกับการใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน 75% เป็นกรรมวิธีที่ให้ผลผลิตและมีรายได้สุทธิสูงสุด การใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรีร่วมกับการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน 75% และร่วมกับการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน ให้ผลผลิตเฉลี่ยสูงกว่าวิธีเกษตรกรร้อยละ 18.89 และ 15.78 ตามลำดับ รายได้สุทธิ สูงกว่าวิธีเกษตรกรคิดเป็นร้อยละ 31.48 และ 24.81 ตามลำดับ การใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรีร่วมกับการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน 75% สามารถลดต้นทุนเมื่อเทียบกับวิธีใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินได้ร้อยละ 12.57

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 2 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-11-2567

แจ้งไฟล์หาย