คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการผลิตพืชเศรษฐกิจเฉพาะพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง

คำหลัก : น้อยหน่า วันตัดแต่งกิ่ง นอกฤดู โรคกิ่งแห้งของน้อยหน่า สารป้องกันกำจัดเชื้อรา ต้นแบบ แมลงวันผลไม้ เมทิลยุจินอล เหยื่อโปรตีน เครื่องคัดขนาด

ผู้วิจัย : รัชดา ปรัชเจริญวนิชย์

ผู้ร่วมวิจัย : พจนา ตระกูลสุขรัตน์, สายชล แสงแก้ว, คุรุวรรณ ภามาตย์, พีชณิตดา ธารานุกูล, ศรีนวล สุราษฎร์, พิกุลทอง สุอนงค์ และมะนิต สารุณา

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครราชสีมา สำนักวิจัยและพัฒนาการอารักขาพืช ศูนย์วิจัยเกษตรวิศวกรรมจันทบุรี ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรโนนสูง ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรบุรีรัมย์และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครพนม

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: รายงานความก้าวหน้า

จำนวนผู้อ่าน: 2 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          แผนงานวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตพืชเศรษฐกิจเฉพาะพื้นที่ภาคตะวันออก เฉียงเหนือตอนล่าง ประกอบด้วยพืชเศรษฐกิจเฉพาะพื้นที่ ประกอบด้วยพืชเศรษฐกิจเฉพาะพื้นที่ที่สำคัญ 4 ชนิด ได้แก่ น้อยหน่า มะขามเทศ เสาวรส และลิ้นจี่นครพนม1 ซึ่งล้วนเป็นพืชสำคัญในท้องถิ่น มีพื้นที่ปลูกเป็นอันดับต้นๆ ของประเทศและสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรในพื้นที่ การศึกษาถึงปัญหาและแนวทางการแก้ไขปัญหาในแต่ละพืชถูกดำเนินการใน ปี 2559 - 2564 ทำให้ได้เทคโนโลยีเพื่อแก้ไขปัญหาได้หลานเทคโนโลยี ได้แก่ น้อยหน่า พบว่า การตัดแต่งกิ่งเดือนเมษายน หรือสิงหาคม ถ้ามีน้ำเพียงพอสามารถได้ผลผลิตและรายได้รวมมากกว่าการตัดแต่งเดือนธันวาคม แต่ขนาดผลจะเล็กกว่า โรคกิ่งแห้งในน้อยหน่ามีสาเหตุจากเชื้อรา Lasiodiplodia theobromae (Pat.) Griff.& Maubl. (syn. Botryodiplodia theobromae Pat.) ที่เข้าทางบาดแผลจากการตัดแต่งกิ่ง การใช้คาร์เบนดาซิม (carbendazim) 50% W/V SC อัตรา 20 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร และแมนโคเซบ (mancozeb) 80%WP อัตรา 40 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร สามารถหยุดและควบคุมการแพร่กระจายของเชื้อได้ ควรทำรวมกับการตัดแต่งกิ่งที่มีอาการกิ่งแห้งออกโดยตัดที่บริเวณต่ำลงมาประมาณ 2 – 3 นิ้ว จากตำแหน่งเนื้อเยื่อลำต้นที่เป็นโรคก่อนพ่นด้วยสารป้องกันกำจัดโรคพืชคาร์เบนดาซิม (carbendazim) 50% W/V SC อัตรา 20 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร หรือไดฟิโนโคนาโซล (difenoconazole) 25% W/V EC อัตรา 10 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร พ่นซ้ำทุก 7 วัน จำนวน 4 ครั้ง หรือทาด้วยปูนแดงที่รอยแผลที่ตัดกิ่งเป็นโรคออกเป็นวิธีการจัดการโรคที่มีประสิทธิภาพ การใช้เมทิลยูจินอลล่อแมลงวันผลไม้ตัวผู้มาทำลายและใช้เหยื่อโปรตีนผสมสารเคมีกำจัดแมลงช่วยทำลายแมลงวันผลไม้ตัวเมีย ทำให้ปริมาณแมลงวันผลไม้ลดลง ความเสียหายของผลผลิตน้อยหน่าลดลง การใส่ปุ๋ยเคมีอัตรา 8-7-14 กก.N-P2O5-K2O/ไร่ ที่การให้ผลผลิต 20กก./ต้น รวมกับปุ๋ยหมักอัตรา 500 - 1,000กก./ไร่ ช่วยให้ผลผลิตน้อยหน่ามีคุณภาพมากขึ้น ผิวของผลสวย รูปทรง และน้ำหนักต่อผล มากขึ้น การใช้เครื่องคัดขนาดผลผลิตน้อยหน่าช่วยให้ผลผลิตน้อยหน่าเป็นมาตรฐานเดียวกันทั้งประเทศได้ โดยมีความถูกต้องความแม่นยำ ร้อยละ 92 ความสามารถของเครื่องมือสามารถคัดแยกได้ 1,190 ผล/ชั่วโมง ความเร็วในการคัดผล 0.33 ผล/วินาทีและมีความเสียหายเกิดจากจากการใช้เครื่องมือ ร้อยละ 1 เมื่อใช้เครื่องปีละ 240 ชั่วโมง จุดคุ้มทุนอยู่ที่ 44,175.95 กก./ปี ระยะเวลาคืนทุน 13.6 เดือน
          ในมะขามเทศ พบว่า การจัดการปุ๋ยมะขามเทศที่เหมาะสมในปีที่ 1 ใช้ปุ๋ยเกรด 18-46-0 อัตราประมาณ 470 กรัมต่อต้น และใช้ปุ๋ยเกรด 0-0-60 อัตรา 45 กรัมต่อต้น ปีที่ 2 - 4 อัตราปุ๋ย N:P2O5:K2O ประมาณ 2:1:5gN:gP2O5:gK2O หรือในปีที่ 2 ใช้ปุ๋ยเกรด 46-0-0 อัตราประมาณ 105 กรัมต่อต้น ใช้ปุ๋ยเกรด 18-46-0 อัตรา ประมาณ 142 กรัมต่อต้น และใช้ปุ๋ยเกรด 0-0-60 อัตรา 525 กรัมต่อต้น ส่วนปีที่ 3 - 4 เพิ่มเกรดปุ๋ยแต่ละเกรดในอัตรา 1.5 เท่าของแต่ละปีศัตรูพืชที่สำคัญของมะขามเทศ คือ แมลงค่อมทอง หนอนเจาะฝัก หนอนร่าน หนอนคืบ บุ้งขน เพลี้ยแป้ง เพลี้ยอ่อน ไรแดง มวนถั่วเหลือง แมลงวันผลไม้ และโรคแอนแทรคโนส การใช้สารเคมีตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร การใช้สารเคมีรวมกับชีวภัณฑ์ สามารถลดการเข้าทำลายของศัตรูมะขามเทศและเพิ่มผลผลิตได้ แต่ไม่สามารถป้องกันกำจัดหนอนเจาะฝักมะขามเทศ การใช้สารเคมีเพียงชนิดเดียวอาจไม่ปลอดภัยต่อผู้บริโภค เนื่องจากเป็นพืชที่ต้องเก็บเกี่ยวผลผลิตทุกวัน ดังนั้น การป้องกันกำจัดศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสานจึงเหมาะสมกับการผลิตมะขามเทศมากที่สุการตัดแต่งกิ่งที่เหมาะสมกับการผลิตมะขามเทศ คือ การตัดแต่งกิ่งแบบทรงเปิดกลางพุ่ม สามารถเพิ่มผลผลิตและลดการเข้าทำลายของศัตรูพืชและเพิ่มจำนวนแมลงศัตรูธรรมชาติได้ การคัดเลือกและศึกษาลักษณะประจำพันธุ์ของมะขามเทศ พบว่ามะขามเทศทุกสายพันธุ์สามารถเจริญเติบโตและให้ผลผลิตได้ในพื้นที่ดินเค็มจังหวัดนครราชสีมาเมื่อเปรียบเทียบกับพันธุ์เพชรโนนไทย โดยพันธุ์ที่สามารถแนะนำให้เกษตรกรปลูกได้ คือ พันธุ์ชมพูด่านช้าง เนื่องจากให้ผลผลิตสูง ขนาดข้อและรสชาติคงที่ ฝักโค้งงอและมีสีสวย เป็นที่ต้องการของเกษตรกรในพื้นที่ 
          สำหรับเสาวรส ใส่ปุ๋ยหมักอัตรา 200 กก.แห้ง/ไร่ รวมกับปุ๋ยเคมีเกรด 30-15-44 กก.N-P2O5-K2O/ไร่ให้ผลผลิตเสาวรสเฉลี่ยสูงที่สุด 1,642 กก./ไร่ และมีความคุ้มค่าต่อการลงทุนเฉลี่ยสูงที่สุด 1.78 การป้องกันกำจัดเพลี้ยหอยด้วยวิธีทดสอบ หลังการฉีดพ่นครั้งแรกทำให้เพลี้ยหอยลดลง 72 เปอร์เซ็นต์ และลดลง 94 เปอร์เซ็นต์หลังการฉีดพ่นครั้งที่สอง ส่วนวิธีเกษตรกร เพลี้ยหอยลดลง 3 เปอร์เซ็นต์ใน 7 วันแรกของการทดสอบ และลดลง 9 เปอร์เซ็นต์ในวันที่ 14 ของการทดสอบ ส่วนผลผลิตเสาวรสที่ได้จากการป้องกันกำจัดเพลี้ยหอยด้วยวิธีทดสอบลดลงเฉลี่ย 16 - 25 เปอร์เซ็นต์ ส่วนวิธีเกษตรกรผลผลิตเสาวรสลดลงเฉลี่ย 51 - 68 เปอร์เซ็นต์ และการทำค้างแบบตัวเอ ให้ผลผลิตเสาวรสเฉลี่ยสูงที่สุด 1,375 กก./ไร่ และมีรายได้สุทธิเฉลี่ยสูงที่สุด 4,999 บาท/ไร่ แต่กรรมวิธีที่ 1 ค้างแบบผืนมีผลตอบแทนเฉลี่ยสูงสุดเท่ากับ 1.36
          ในลิ้นจี่พันธุ์นครพนม 1 การควั่นกิ่ง และการพ่นปุ๋ยทางใบสูตร 0–52–34 ความเข้มข้น 1% ผสมกับเอทิฟอน 200 300 และ 400 ส่วนต่อล้านส่วน สามารถกระตุ้นการออกดอกในฤดูกาลปกติที่มีภูมิอากาศที่แปรปรวนของลิ้นจี่พันธุ์นครพนม 1 ได้ดีกว่ากรรมวิธีควบคุม โดยการพ่นปุ๋ยทางใบสูตร 0–52–34 ความเข้มข้น 1% ผสมกับเอทิฟอน 400 ส่วนต่อล้านส่วน มีเปอร์เซ็นต์การออกดอก เปอร์เซ็นต์การติดผล และการให้ผลผลิตต่อเนื่องทั้ง 3 ปี เฉลี่ยสูงที่สุดทั้ง 3 ปี ซึ่งสูงกว่ากรรมวิธีควบคุมที่ออกดอกตามธรรมชาติ ในลิ้นจี่อายุ 5 ปี การให้น้ำ 100 เปอร์เซ็นต์ ตามความต้องการน้ำ ลิ้นจี่ให้ผลผลิตทั้งปริมาณและคุณภาพดีที่สุด โดยมีผลผลิต เฉลี่ย 800 กิโลกรัมต่อไร่ และทำให้สัดส่วนดอกเพศเมียมากกว่าเพศผู้สูงที่สุด คือ อัตรา 1 : 1.2 การใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ใบของลิ้นจี่พันธุ์นครพนม 1 มีเปอร์เซ็นต์การออกดอก เปอร์เซ็นต์การติดผล ผลผลิตรวมต่อไร่ จำนวนผลต่อกิโลกรัม ความหวาน น้ำหนักต่อผล น้ำหนักเปลือก น้ำหนักเนื้อ และน้ำหนักเมล็ด ค่าเฉลี่ยสูงสุดทั้ง 3 ปี มากกว่าการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน และการใส่ปุ๋ยตามที่เกษตรกรปฏิบัติ

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 2 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 18-11-2567

แจ้งไฟล์หาย