คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการผลิตพืชท้องถิ่นในเขตภาคกลางและภาคตะวันตก

คำหลัก : ข้าวโพดพันธุ์พื้นเมือง การปรับปรุงพันธุ์พืช การปรับปรุงประชากร การคัดเลือกแบบวงจร โรคกรีนนิ่ง ส้มโอขาวแตงกวา การควบคุมโรค การฟื้นฟูสวนส้มโอ ส้มโอบ้านน้ำตก มะยงชิด ปุ๋ยเคมี ค่าวิเคราะห์ดิน เพลี้ยไฟ สารป้องกันกำจัดศัตรูพืช

ผู้วิจัย : เครือวัลย์ บุญเงิน

ผู้ร่วมวิจัย : สุภาพร สุขโต, วัชรา สุวรรณ์อาศน์, ชญาดา ดวงวิเชียร และนัทธ์ชลันทร ฐาน์กาญจน์

หน่วยงาน : สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 5 ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรอุทัยธานี และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรปทุมธานี

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: รายงานความก้าวหน้า

จำนวนผู้อ่าน: 2 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          แผนงานวิจัยย่อย วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตพืชท้องถิ่นในเขตภาคกลางและภาคตะวันตก ประกอบด้วย 4 โครงการ ได้แก่ 1. วิจัยและพัฒนาข้าวโพดพันธุ์พื้นเมืองจังหวัดอุทัยธานี 2. วิจัยและพัฒนาการผลิตส้มโอในพื้นที่ภาคกลางและภาคตะวันตก 3. ทดสอบและพัฒนาการผลิตมะยงชิด จังหวัดนครนายก 4 ทดสอบและพัฒนาการผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้คุ้งบางกระเจ้า เริ่มดำเนินการตั้งแตํตุลาคม 2560 – กันยายน 2564 วัตถุประสงค์เพื่อ 1. เพื่อปรับปรุงประชากรข้าวโพดพันธุ์พื้นเมืองสายพันธุ์แท๎ให้มีผลผลิตสูง ตรงตามความต้องการของตลาด 2. เพื่ออนุรักษ์ข้าวโพดพันธุ์พื้นเมืองมิให้สูญหายไป 3. เพื่อทดสอบชุดเทคโนโลยีการควบคุมโรคกรีนนิ่งในการสร้างสวนส้มโอใหม่ 4. เพื่อทดสอบชุดเทคโนโลยีการผลิตเพื่อฟื้นฟูต้นส้มโอที่มีปัญหาผลร่วงจากโรคกรีนนิ่ง 5. เพื่อทดสอบชุดเทคโนโลยีการสร้างสวนส้มโอบ้านน้ำตก 6. เพื่ออนุรักษ์ส้มโอท้องถิ่นพันธุ์ดีไว้อยู่คู่จังหวัดชัยนาทและอุทัยธานี 7. เพื่อทดสอบเทคโนโลยีการจัดการปุ๋ยและการป้องกันกำจัดเพลี้ยไฟที่มีประสิทธิภาพในการผลิตมะยงชิด 8. เพื่อทดสอบเทคโนโลยีการจัดการธาตุอาหารโดยการใช้ปุ๋ยตามคําวิเคราะห์ดินในการผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้คุ้งบางกระเจ้า
          ผลการดำเนินงานดังนี้
          1. ผลการคัดเลือกพบว่า ข้าวโพดพื้นเมืองที่ผ่านการปรับปรุง จำนวน 2 ประชากร คือ เทียนกะเหรี่ยงและเทียนเย้า ที่มีลักษณะทางการเกษตรค่อนข้างสม่ำเสมอ เช่น ความสูงต้น ความสูงฝัก ขนาดฝัก สีลำต้นสีดอก สีไหม สีของเมล็ด ความดกและคาดว่าผลผลิตสูง แต่อย่างไรก็ตามการดำเนินการคัดเลือกยังไม่สิ้นสุดเนื่องจากดำเนินการถึงแค่ รอบการคัดเลือกที่ 3 ฤดูที่ 1 คงต้องดำเนินการต่ออีก 2 ฤดูปลูก ในปีงบประมาณ 2565 - 2567 จึงจะครบกระบวนการคัดเลือก 3 รอบการคัดเลือก (C3) ดังนั้น หากดำเนินการครบ C3 แล้วคาดว่าจะสามารถนำเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดพื้นเมืองทั้ง 2 พันธุ์นี้ไปแนะนำให้เกษตรกรในพื้นที่ปลูกต่อไป
          2. การทดสอบชุดเทคโนโลยีควบคุมโรคกรีนนิ่งในการสร้างสวนส้มโอใหม่จังหวัดชัยนาท สามารถผลิตต้นพันธุ์ปลอดโรคกรีนนิ่งได้ 565 ต้น ให้เกษตรกรต้นแบบ 4 รายและเกษตรกรรายอื่นๆ ที่สนใจ ไม่พบการระบาดของเพลี้ยไก่แจ้ส้มแมลงพาหะของโรคกรีนนิ่ง ต้นส้มโอมีการเจริญเติบโตที่ดีสามารถให้ผลผลิตได้ จำนวน 1 ราย และไม่พบการเข้าทำลายของเชื้อ Candidatus Liberibacter asiaticus สาเหตุโรคกรีนนิ่งประเมินความพึงพอใจเกษตรกรที่ร่วมดำเนินการ พบว่าเกษตรกรมีความพึงพอใจในระดับมาก คิดเป็น 100 เปอร์เซ็นต์ การทดสอบชุดเทคโนโลยีการผลิตเพื่อฟื้นฟูต้นส้มโอที่มีปัญหาผลร่วงจากโรคกรีนนิ่งในสวนส้มโอขาวแตงกวาเก่าที่มีอายุต้น 7 ปีขึ้นไป และที่มีประวัติการเข้าทำลายของโรคกรีนนิ่งในพื้นที่จังหวัดชัยนาทพบว่า เปอร์เซ็นต์การร่วงของผลและจำนวนผลเฉลี่ยต่อต้นของผลส้มโอ ในปี 2564 ระหว่างกรรมวิธีทดสอบและกรรมวิธีเกษตรกร มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกรรมวิธีทดสอบให้ลักษณะคุณภาพ ได้แก่ น้ำหนักผล น้ำหนักเนื้อ ความหนาเปลือก คําความหวาน และเปอร์เซ็นต์กรดซิอิก ไม่แตกต่างทางสถิติกับกรรมวิธีเกษตรกร กรรมวิธีทดสอบมีต้นทุนน้อยกว่ากรรมวิธีเกษตรกรทำให้รายได้และรายได้สุทธิต่อไร่ ในกรรมวิธีทดสอบสูงกว่ากรรมวิธีเกษตรกร การประเมินความพึงพอใจต่อชุดเทคโนโลยีเกษตรกรที่เข้าร่วมทดสอบมีความพึงพอใจต่อการใช้จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์และการให้ปุ๋ยเคมีตามระยะการเจริญเติบโตของส้มโอมากที่สุด รองลงมาคือ เทคโนโลยีการป้องกันกำจัดแมลงพาหะโรคกรีนนิ่ง และการตัดแต่งกิ่งหลังการเก็บเกี่ยวผลผลิต ตามลำดับ ในการทดสอบชุดเทคโนโลยีการสร้างสวนส้มโอบ้านน้ำตกมีเกษตรกรเข้าร่วมทดสอบ จำนวน 10 ราย พื้นที่ 10 ไร่ พบว่าเมื่อต้นส้มโอบ้านน้ำตกมีอายุ 15 เดือนกรรมวิธีทดสอบมีความสูงของต้น ขนาดทรงพุ่ม ขนาดลำต้น 162.5 107.2 และ 2.8 เซนติเมตร สูงกว่ากรรมวิธีเกษตรกรที่มีความสูง 123.9 107.2 และ 2.4 เซนติเมตร ตามลำดับ เกษตรที่ร่วมดำเนินงานีความพึงพอใจในการตัดแต่งกิ่งมากที่สุด รองลงมา คือ เทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยตามคําวิเคราะห์ดิน และการป้องกันกำจัดศัตรูพืช
          3. การทดสอบและพัฒนาการผลิตมะยงชิดจังหวัดนครนายก กรรมวิธีทดสอบให้ผลผลิตเฉลี่ยปี 2562 - 2563 เท่ากับ 685 กิโลกรัมต่อไร่ สูงกว่ากรรมวิธีเกษตรกรซึ่งให้ผลผลิตเฉลี่ย เท่ากับ 620 กิโลกรัมต่อไร่ กรรมวิธีทดสอบให้รายได้เฉลี่ย เท่ากับ 157,530 บาทต่อไร่ รายได้สุทธิเฉลี่ย เท่ากับ 140,629 บาทต่อไร่ และสัดส่วนรายได้ต่อการลงทุน (Benefit Cost Ratio; BCR) เฉลี่ยเท่ากับ 9.32 ซึ่งมากกว่ากรรมวิธีเกษตรกรที่มีรายได้เฉลี่ยเท่ากับ 142,680 บาทต่อไร่ รายได้สุทธิเฉลี่ยเท่ากับ 126,827 บาทต่อไร่ และสัดส่วนรายได้ต่อการลงทุนเฉลี่ยเท่ากับ 9.00 การป้องกันกำจัดศัตรูเพลี้ยไฟพบว่า เกษตรกรผสมสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชและฮอร์โมนรวมกันต่อการฉีดพ่นแต่ละครั้งในช่วงมะยงชิดแตกใบอ่อน ออกดอก และติดผลอ่อน จากการตรวจวิเคราะห์สารเคมีตกค้างในผลผลิตมะยงชิดพบสารป้องกันกำจัดแมลงและสารป้องกันกำจัดเชื้อราตกค้างในผลผลิตเกินค่ามาตรฐาน (0.01 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม)
          4. ทดสอบและพัฒนาการผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้คุ้งบางกระเจ้าพบว่า ความยาวลูก เส้นรอบวงลูกน้ำหนักลูก ความแน่นเปลือกระยะแก่ 80เปอร์เซ็นต์ ความแน่นเนื้อระยะแก่ 80เปอร์เซ็นต์ และความหวานกรรมวิธีทดสอบและกรรมวิธีเกษตรกรไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ โดยกรรมวิธีทดสอบมีค่ามากกว่ากรรมวิธีเกษตรกรแต่มีความแตกต่าง ในด้านข้อมูลเศรษฐศาสตร์ โดยกรรมวิธีทดสอบมีผลผลิต 808 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุน 27,697 บาทต่อไร่ รายได้ 64,680 บาทต่อไร่ รายได้สุทธิ 36,983 บาทต่อไร่ และ BCR 2.34 กรรมวิธีเกษตรกร มีผลผลิต 625 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุน 23,734 บาทต่อไร่ รายได้ 49,970 บาทต่อไร่ รายได้สุทธิ 26,234 บาทต่อไร่ และ BCR 2.11 ซึ่งเกษตรกรมีผลผลิตเพิ่มขึ้น 29.28 เปอร์เซ็นต์ และมีรายได้เพิ่มมากขึ้น 29.43 เปอร์เซ็นต์

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 1 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 18-11-2567

แจ้งไฟล์หาย