คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมจากการใช้วัตถุอันตรายทางการเกษตรในพื้นที่เกษตรกรรม

คำหลัก : วัตถุอันตรายทางการเกษตร วัตถุมีพิษการเกษตร สารป้องกันกำจัดศัตรูพืช สารพิษตกค้าง ค่าปริมาณสูงสุดของสารพิษตกค้างที่ยอมให้มีในพืชอาหาร การประเมินความเสี่ยง สารกำจัดแมลง สารกำจัดวัชพืช การประเมินผลกระทบ พื้นที่เกษตรกรรม

ผู้วิจัย : ผกาสินี คล้ายมาลา

ผู้ร่วมวิจัย : จิราพรรณ ทองหยอด, จินตนา ภู่มงกุฎชัย, บุญทวีศักดิ์ บุญทวี, วะนิดา สุขประเสริฐ, อำนาจ กะฐินเทศ, ปภัสรา คุณเลิศ, นงพะงา โอลเสน, ปริยานุช สายสุพรรณ์, อิทธิพล บ้งพรม, มณฑาทิพย์ อรุณวรากรณ์, เพชรรัตน์ ศิริวิ, ยงยุทธ ไผ่แก้ว, ผกาสินี คล้ายมาลา, วีระสิงห์ แสงวรรณ, สุพัตรี หนูสังข์, ศศิณิฎา คงแช่มดี, ประพันธ์ เคนท้าว, วัชระพงศ์ วงศ์สุวรรณ, ประกิจ จันทร์ติ๊บ, จันทิมา ผลกอง, พินิตนันต์ สรวยเอี่ยม, ภัทรฤทัย คมน์ณัฐ, ดวงรัตน์ วิลาสินี, พนิดา มงคลวุฒิกุล, พิเชษฐ์ ทองละเอียด, สอ.อิสริยะ สืบพันธุ์ดี, ฉลองรัตน์ หมื่นขวา, ทัศนี อัฎฐพรพงษ์, อนุชา ผลไสว, สุกัญญา คำคง, เนาวรัตน์ ตั้งมั่นคงวรกูล, วัชราพร ศรีสว่างวงศ์, จารุพงศ์ ประสพสุข, สุภาพร บ้งพรม, นาตยา จันทร์ส่อง, กัญญารัตน์ เต็มปิยพล, จิราภา เมืองคล้าย, สาธิดา โพธิ์น้อย, สุพิศสา ทองเขียว, สุวลักษมิ์ ไชยทอง, นันทกานต์ ขุนโหร, มนต์ชัย อินทร์ท่าอิฐ, มลิสา เวชยานนท์, พณิชชา เตจ๊ะใจ, จันทิมา ผลกอง, ปภัสรา คุณเลิศ, สิริพร เหลืองสุชนกุล, อำนาจ กะฐินเทศ, ประกิจ จันทร์ติ๊บ, ผกาสินี คล้ายมาลา และวัชระพงศ์ วงศ์สุวรรณ

หน่วยงาน : กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1 สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 3 สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 4 และสำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 5

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: รายงานความก้าวหน้า

จำนวนผู้อ่าน: 97 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โครงการในรายงานแผนงานวิจัยย่อยสิ้นสุดนี้ ได้ดำเนินงานวิจัยระหว่างเดือนตุลาคม พ.ศ. 2559 ถึงเดือนกันยายน 2564 ซึ่งประกอบด้วย 2 โครงการ ได้แก่ การใช้วัตถุอันตรายทางการเกษตรที่ส่งผลกระทบต่อผู้ใช้และผู้บริโภค และ การประเมินผลกระทบจากการใช้วัตถุอันตรายทางการเกษตรในพื้นที่เกษตรกรรม ทั้งสองโครงการมุ่งเน้นการเฝ้าระวังการใช้วัตถุอันตรายทางการเกษตรในภาคการเกษตรที่อาจส่งผลกระทบทางลบต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม โดยสรุปผลการวิจัยได้ดังนี้ ผลการตรวจพบสารตกค้าง สารพิษตกค้างในผักที่พบเกินค่ามาตรฐานสูงสุด คือ dimethomoph ในโหระพา พบ 39.42 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ซึ่งเกินค่า MRL ของยุโรปที่กำหนดไว้เพียง 10 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ในผลไม้พบสูงสุด คือ cypermethrin ในส้มเขียวหวาน พบ 7.23 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ซึ่งเกินค่ามาตรฐานที่ยุโรปและญี่ปุ่นกำหนดไว้ที่ 2.0 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม สำหรับการประเมินความเสี่ยง carbaryl ในมะม่วง ผลการประเมินค่าครึ่งชีวิตในน้ำ 5 วัน ดิน 13 วัน และมะม่วง 5 วัน ผลประเมินความเสี่ยงต่อผู้ใช้คาร์บาริลอยู่ในระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้ ผลการประเมินผลกระทบของอะมีทรีน (ametryn) ในไร่ข้าวโพดค่าครึ่งชีวิตของ ametryn ในน้ำเท่ากับ 21 วัน และในดินเท่ากับ 15 วัน เมื่อนำข้อมูลไปประเมินความเสี่ยงอยู่ในระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้ ผลการประเมินความเสี่ยงของแลมบ์ดา-ไซฮาโลทริน (lambda-cyhalothrin) ที่ปนเปื้อนบนร่างกายเกษตรกรผู้พ่น พบว่าบริเวณที่มีการปนเปื้อนสูงและมีความเสี่ยงที่สุดคือ บริเวณแข้งนอก ซึ่งประเมินความเสี่ยงต่อผู้พ่นสารอยู่ในระดับที่ยอมรับได้ คุมการเก็บตัวอย่างผลิตภัณฑ์วัตถุอันตรายทางการเกษตรและคุณภาพผลิตภัณฑ์สารควบคุมการเจริญเติบโตของพืชที่วางจำหน่ายในร้านค้า ร้านเคมีเกษตรในพื้นที่ภาคกลาง ภาคเหนือตอนบน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง รวมทั้งสิ้น 1,177 ตัวอย่าง พบผลิตภัณฑ์วัตถุอันตรายทางการเกษตรที่ได้มาตรฐาน 871 ตัวอย่าง และผิดมาตรฐาน 41 ตัวอย่าง ส่วนตัวอย่างผลิตภัณฑ์สารควบคุมการเจริญเติบโตของพืชที่ระบุปริมาณสารออกฤทธิ์ (%A.I.) ไว้บนฉลาก จำนวน 231 ตัวอย่าง และไม่ระบุปริมาณสารออกฤทธิ์ (%AI) จำนวน 46 ตัวอย่าง
          การประเมินผลกระทบจากการใช้วัตถุอันตรายทางการเกษตรในพื้นที่เกษตรกรรมได้ผล สรุปดังนี้ การใช้ไกลโฟเซต พาราควอต และคลอร์ไพริฟอส ได้เก็บตัวอย่างดินในแปลงปลูกพืชในเขตภาคตะวันออก พบไกลโฟเซตพาราควอต และคลอร์ไพริฟอส เมื่อนำไปประเมินผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพในเด็กและผู้ใหญ่ และสิ่งแวดล้อมได้ค่า Hazard Quotient (HQ) และ Risk Quotient (RQ) น้อยกว่า 1 เป็นความเสี่ยงที่ยอมรับได้ การใช้สารกำจัดวัชพืชไกลโฟเซต อะทราซีน และอะลาคลอร์ในเขตภาคกลาง พบอะทราซีนและอะลาคลอร์ ต่ำกว่าค่ามาตรฐานที่
กำหนดให้มีได้ในดิน และเมื่อนำไปประเมินผลกระทบต่อสุขภาพในเด็กผู้ใหญ่ และผลกระทบในระยะยาวต่อสิ่งแวดล้อม ปริมาณตกค้างในดินอยู่ในระดับความเสี่ยงต่ำยอมรับได้ (HQ และ RQ <1) การปนเปื้อนของสารพิษตกค้างในบริเวณแม่น้ำเจ้าพระยาและท่าจีน รวมทั้งบริเวณคลองแยก เก็บตัวอย่างในช่วงฤดูแล้งและฝน รวมทั้งหมด 144 ตัวอย่าง พบการตกค้างของอะทราซีนและอะมีทรีน ไม่เกินค่ามาตรฐานที่กำหนด ผลของการประเมินผลกระทบในสิ่งแวดล้อมได้ค่า HQ และ RQ น้อยกว่า 1 เป็นความเสี่ยงที่ยอมรับได้ สำหรับการประเมินผลกระทบสารกำจัดวัชพืชพาราควอต (paraquat) และอะทราซีน (atrazine) ตกค้างในไร่ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ในพื้นที่อำเภอหนองม่วง จังหวัดลพบุรี อำเภอพุทธบาท และอำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี ใช้วิธีสัมภาษณ์เกษตรกรและเก็บตัวอย่างเพื่อวิเคราะห์สารตกค้าง ผลการตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างดิน พบพาราควอตและอะทราซีน ตัวอย่างน้ำพบการตกค้างของอะทราซีนแต่ไม่พบพาราควอต ส่วนตัวอย่างตะกอนและข้าวโพดไม่พบสารตกค้างของอะทราซีน เมื่อประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพ สารทั้งสองชนิดไม่มีความเสี่ยงต่อสุขภาพของเกษตรกรและไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในไร่ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ในพื้นที่ปลูกผักเขตจังหวัดนครปฐม เกษตรกรมีการใช้สารกลุ่มออร์กาโนฟอสฟอรัสในการผลิตพืชผักมาอย่างยาวนาน เมื่อดำเนินการตรวจวิเคราะห์สารบ่งชี้ทางชีวภาพ (Biomarker of exposure) ของสารกลุ่มการตรวจระดับการทำงานของเอนไซม์กลุ่ม Cholinesterase ได้แก่ Acetylcholine esterase (AChE) and Serum choline esterase (SChE) ผลการตรวจวิเคราะห์พบว่าตรวจพบสารตกค้างทั้งในตัวอย่างดิน น้ำและผัก ในปริมาณที่ต่ำ ผลการประเมินความเสี่ยงพบว่า ปริมาณสารพิษตกค้างที่ตรวจพบไม่มีผลกระทบต่อมนุษย์และต่อสิ่งแวดล้อม

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 30 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 26-11-2567

แจ้งไฟล์หาย