คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การปรับปรุงพันธุ์อ้อยสำหรับเขตดินทราย ทรายร่วน และร่วนทราย สภาพน้ำฝน

คำหลัก : การปรับปรุงพันธุ์อ้อย ดินทราย ทรายร่วน และร่วนทราย เขตอาศัยน้ำฝน การผสมพันธุ์ การคัดเลือกพันธุ์ การประเมินผลผลิต การเก็บรักษาละอองเกสร การชักนำให้ออกดอก การชะลอการออกดอก การทนแล้ง ประสิทธิภาพการใช้ไนโตรเจน ประสิทธิภาพการใช้น้ำ โรคแส้ดำ โรคเหี่ยวเน่าแดง โรคใบขาว แปลงพันธุ์อ้อยสะอาด

ผู้วิจัย : รวีวรรณ เชื้อกิตติศักดิ์

ผู้ร่วมวิจัย : ศุจิรัตน์ สงวนรังศิริกุล, อัมราวรรณ ทิพยวัฒน์, กมลวรรณ เรียบร้อย, ปิยะรัตน์ จังพล, แสงเดือน ชนะชัย, ภาคภูมิ ถิ่นคำ, ชยันต์ ภักดีไทย, มัทนา วานิชย์, ธีรวุฒิ วงศ์วรัตน์, ศุภชัย อติชาติ, ธีระรัตน์ ชิณแสน, ทนุธรรม บุญฉิม, ปรีชา กาเพ็ชร, สมสิทธิ์ จันทรักษ์, นัฐภัทร์ คำหล้า, บุญญาภา ศรีหาตา, ทิพย์ดรุณี สิทธินาม, รัชดา ปรัชเจริญวนิชย์, วิภาลัย นาคจันทึก, สายชล แสงแก้ว, วัลลิภา สุชาโต, ช่ออ้อย กาฬภักดี, อานนท์ มลิพันธ์, สุภชัย วรรณมณี, วัลลีย์ อมรพล, กุสุมา รอดแผ้วพาน, รุ่งรวี บุญทั่ง, จุไรรัตน์ หวังเป็น, สาคร รจนัย, มลุลี สิทธิษา, อรอนงค์ วรรณวงษ์, วิลัยรัตน์ แป้นแก้ว, ช ชูชาติ บุญศักดิ์, พีชณิตดา ธารานุกูล, พิกลุทอง สุอนงค์, มนตรี ปานตู, กาญจนา กิระศักดิ์, เนติรัฐ ชุมสุวรรณ และวีรกรณ์ แสงไสย์

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: รายงานความก้าวหน้า

จำนวนผู้อ่าน: 106 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การปรับปรุงพันธุ์อ้อยสำหรับเขตดินทราย ทรายร่วน และร่วนทราย สภาพน้ำฝน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาพันธุ์ให้มีผลผลิตและคุณภาพสูงกว่าพันธุ์ขอนแก่น 3 หรือ LK92-11 ไม่น้อยกว่าร้อยละ 5 ในพื้นที่ปลูกอ้อยที่อาศัยน้ำฝน เขตดินทราย ทรายร่วน และร่วนทราย ดำเนินการทดลองในปี 2559 - 2564 ประกอบด้วย 3 กิจกรรม ได้แก่ การปรับปรุงพันธุ์อ้อย การตอบสนองของอ้อยโคลนดีเด่น และการขยายพันธุ์และกระจายพันธุ์ พบว่ามีโคลนอ้อยดีเด่นที่สามารถให้ผลผลิตและความหวานมากกว่าหรือใกล้เคียงกับพันธุ์มาตรฐาน ได้แก่ KK07-037 KK07-250 และ KK07-599 และทั้ง 3 โคลนมีแนวโน้มทนทานต่อแมลงพาหะและโรคใบขาวอ้อยมากกว่าพันธุ์ขอนแก่น 3 อยู่ระหว่างการรวบรวมข้อมูลเพื่อการเสนอรับรองพันธุ์ของกรมวิชาการเกษตร นอกจากนี้ ยังได้เชื้อพันธุกรรมอ้อยที่มีผลผลิตสูง ความหวาน ต้านทาน และต้านทานปานกลางต่อโรคแส้ดำและโรคเหี่ยวเน่าแดง การแก้ปัญหาเรื่องการออกดอกไม่พร้อมกัน โดยการเก็บรักษาละอองเกสรด้วยความเย็นยิ่งยวด พบว่ายังไม่มีวิธีการเก็บรักษาเกสรที่มีประสิทธิภาพ ควรพัฒนาวิธีการชักนำให้เกิดการงอกของท่อละอองเกสรในละอองเกสรที่เก็บรักษาระยะยาวจะทำให้การเก็บรักษาสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้จริง สามารถชักนำให้อ้อยออกดอกในพันธุ์อ้อยที่มีช่วงเวลาการออกดอกต่างกัน ด้วยการนำเข้าห้องควบคุมความยาวของช่วงกลางวันให้ได้รับแสง 12 ชั่วโมง 30 นาที จากนั้นลดลง 10 นาทีทุกๆ 7 วัน และคงที่ที่ 10 ชั่วโมง 30 นาที และการชะลอการออกดอกของอ้อย โดยการให้แสงเพิ่มกับอ้อยที่ปลูกในแปลงเป็นเวลา 13 ชั่วโมง จากนั้นลดลง 10 นาที ทุก 10 วัน และการปรับปรุงพันธุ์อ้อยไม่ให้อ้อยออกดอกด้วยการกลายพันธุ์โดยการใช้รังสีแกมมา พบอ้อยโคลนดีเด่นจำนวน 4 โคลน ได้แก่ 037-M2-1 037-M2-10 037-M2-19 และ 037-M2-28 นำเข้าประเมินผลผลิตในขั้นตอนต่อไป และโคลนพันธุ์ KK09-0857 มีแนวโน้มการทนแล้งได้ดีกว่าพันธุ์เปรียบเทียบ และการทดสอบการทนแล้งในสภาพควบคุมสภาพแวดล้อมที่อุณหภูมิ 33 องศาเซลเซียส ในที่มืด 39 องศาเซลเซียส ในที่สว่างความชื้นสัมพัทธ์ 55 เปอร์เซ็นต์ ความเข้มแสง 20,000 ลักซ์ การส่องสว่าง 14/10 ชั่วโมง (มืด/สว่าง) นาน 4 วัน ร่วมกับการตรวจวัดตัวแปรด้านสรีรวิทยาและชีวเคมีที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้ได้ข้อมูลที่แม่นยำกว่าการทดสอบในแปลงทดลองที่ควบคุมตัวแปรได้ยากและสามารถนำมาใช้ประกอบการคัดเลือกพันธุ์ที่มีลักษณะทนแล้งได้อย่างแท้จริง
          อ้อยโคลน KK07-037 มีการเจริญเติบโตเร็ว และแตกกอดี ให้ผลผลิตสูงมีการสะสมน้ำหนักแห้งดี เหมาะสำหรับการใช้ประโยชน์เป็นอ้อยชีวมวล อ้อยโคลน KK07-037 มีประสิทธิภาพการใช้ไนโตรเจนที่เหมาะสมในอัตรา 9 กิโลกรัม N ต่อไร่ โดยมีประสิทธิภาพการใช้ไนโตรเจนของอ้อยปลูก 0.20 ตันผลผลิตต่อกิโลกรัม N 037 มีประสิทธิภาพการใช้น้ำอยู่ที่ 15.26 กิโลกรัมผลผลิตต่อไร่ต่อน้ำ 1 มิลลิเมตร อ้อยโคลน KK07-037 ที่มีการให้น้ำเสริมในช่วง 5 เดือนแรกของการเจริญเติบโต ช่วยส่งเสริมให้ท่อนพันธุ์มีความงอกสูงกว่าการไม่ให้น้ำเสริม และอายุเก็บเกี่ยวที่เหมาะสมที่ทำให้ท่อนพันธุ์ในทุกลักษณะตามีเปอร์เซ็นต์ความงอกสูง คือ อ้อยที่มีอายุ 10 - 12 เดือน ส่วนอ้อยโคลน KK07-250 มีการเจริญเติบโตทางด้านลำต้นไม่แตกต่างจากพันธุ์ขอนแก่น 3 เช่นเดียวกับคุณภาพทั้งค่าความหวานบริกซ์ โพลาร์ริตี ค่าความบริสุทธิ์ และเยื่อใย KK07-250 จะเริ่มสะสมน้ำตาล 10 ซีซีเอส ตั้งแต่อายุ 8 เดือน และมีการสะสมนำน้ำตาลสูงสุดเมื่ออายุ 12 เดือน อ้อยโคลน KK07-250 มีประสิทธิภาพการใช้น้ำอยู่ที่ 9.75 และ 13.32 กิโลกรัมผลผลิตต่อไร่ต่อน้ำ 1 มิลลิเมตร ในอ้อยปลูก และอ้อยตอ และระยะปลูกที่เหมาะสม ได้แก่ การปลูกแถวคู่ ระยะระหว่างแถวคู่ 0.4 เมตร และระยะระหว่างแถว 1.2 เมตร และการผลิตท่อนพันธุ์โดยการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน แบ่งใส่ 3 ครั้งในสัดส่วน 30:30:40 และเพิ่มปุ๋ยไนโตรเจนอัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ ก่อนเก็บเกี่ยวท่อนพันธุ์จะทำให้ท่อนพันธุ์มีคุณภาพดีที่สุด และอ้อยโคลน KK07-599 มีการเจริญเติบโตทางด้านลำต้นทั้งความสูงและขนาดลำมากกว่าพันธุ์ขอนแก่น 3 แต่จะมีกรสะสมน้ำตาลช้าและน้อยกว่าพันธุ์ขอนแก่น 3 โดยจะเริ่มสะสมน้ำตาลมากกว่า 10 ซีซีเอส เมื่ออายุ 8 เดือน และจะสะสมน้ำตาลสูงสุดเมื่ออายุ 10.5 เดือน และจะคงที่จนอายุ 12 เดือน อ้อยโคลน KK07-599 สามารถปลูกได้ทั้งแบบแถวเดี่ยวและแถวคู่ โดยระยะปลูกแถวเดี่ยวที่เหมาะสม คือ ระยะระหว่างแถว 1.0 เมตร และระยะแถวคู่ ระยะระหว่างแถวคู่ 0.4 เมตร และระยะระหว่างแถว 1.2 เมตร จะให้ผลผลิตสูงสุด
          ส่วนวิธีการจำแนกความแข็งแรงของต้นกล้าสามารถประเมินเบื้องต้นถึงความแข็งแรงของท่อนพันธุ์อ้อยได้ แต่ยังไม่แม่นยำ วิธีการวัดความเร็วในการงอก มีแนวโน้มสัมพันธ์กับความงอกมาตรฐาน สามารถพัฒนาต่อเพื่อเป็นวิธีการประเมินความแข็งแรงของท่อนพันธุ์อ้อย ส่วนการทดสอบท่อนพันธุ์ในสภาพจำกัดความชื้น ยังมีความแปรปรวนในการประเมินแต่สามารถพัฒนาต่อได้ การวัดการเจริญเติบโตของต้นเป็นไปในทิศทางเดียวกับวิธีการวัดความเร็วในการงอก ทางด้านการหาสัดส่วนน้ำหนักแห้งส่วนยอดต่อน้ำหนักแห้งส่วนราก ไม่สามารถประเมินได้เนื่องจากระยะเวลาทดสอบความงอก 1 เดือน เพื่อประเมินความแข็งแรง ต้นกล้าอ้อยยังไม่มีรากจริง จึงไม่สามารถประเมินตามกรรมวิธีที่วางไว้ การศึกษาการจัดทำแปลงพันธุ์อ้อยสะอาดในพื้นที่ที่เหมาะสมในแต่ละเขตจากการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ของคุณสมบัติกายภาพของชุดดินในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ร่วมกับข้อมูลภูมิอากาศพบว่า แผนที่ความเสี่ยงมีความถูกต้องในการแปลข้อมูลของระดับ ที่ 1 หรือมีความเสี่ยงต่อการเกิดใบขาวน้อยที่สุดหรือไม่เกิดใบขาว มีความแม่นยำ ถูกต้อง 60.98% ชั้นความเสี่ยงในการเกิดใบขาวระดับที่ 3 มีความแม่นยำถูกต้องต้อง 100% และระดับที่ 4 มีความแม่นยำถูกต้อง 50% ตามลำดับ ส่วนระดับที่ 2 และระดับที่ 5 คือ เล็กน้อย และความเสี่ยงรุนแรง มีค่าเป็น 0 โดยมีระดับความแม่นยำถูกต้องรวมอยู่ที่ 59.57% ทำให้การเลือกพื้นที่จัดแปลงขยายพันธุ์สะอาดได้ดียิ่งขึ้น และรูปแบบการกลับมาติดเชื้อสาเหตุโรคใบขาวมีรูปแบบกระจายตัวทั่วแปลง

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 32 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 27-11-2567

แจ้งไฟล์หาย