คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์

คำหลัก : ไนโตรเจน ธาตุอาหาร ปุ๋ย ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ประสิทธิภาพการใช้ไนโตรเจน พันธุ์ข้าวโพดลูกผสม การให้น้ำ ความต้องการน้ำของข้าวโพด โรคใบไหม้แผลใหญ่ การคัดเลือกพันธุ์ต้านทาน โรคข้าวโพด โรคเมล็ดและฝักเน่า วันปลูกที่เหมาะสม อายุเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม หนอนเจาะลำต้นข้าวโพด การประเมินความต้านทานแมลง การผลิตเมล็ดพันธุ์ ไซแอนทรานิลิโพรล ความงอก ความแข็งแรง การคลุกเมล็ด อัตราประชากร ถั่วเขียว ข้าว ก๊าซเรือนกระจก จังหวัดเพชรบูรณ์ จังหวัดเลย

ผู้วิจัย : ศิวิไล ลาภบรรจบ

ผู้ร่วมวิจัย : ศุภกาญจน์ ล้วนมณี, กิตจเมธ แจ้งศิริกุล, ดาวรุ่ง คงเทียน, วรกานต์ ยอดชมภู, รัชดา ปรัชเจริญวนิชย์, สุภาพร สุขโต, วนิดา โนบรรเทา, สามัคคี จงฐิตินนท์, รัศมี สิมมา, การิตา จงเจือกลาง, พยุดา จันทร์เกื้อ, สมคิด พันธ์ดี, กัญจน์ชญา ตัดโส, สุริพัฒน์ ไทยเทศ, สมฤทัย ตันเจริญ, สมบัติ บวรพรเมธี, แววตา พลกุล, ปิยะนันท์ วิวัฒน์วิทยา, ทัศนีย์ บุตรทอง, หนึ่งฤทัย ศรีธรราษฎร์, อนุวัฒน์ จันทรสุวรรณ, อุดมวิทย์ ไวทยการ, อนุสรณ์ เทียนศิริฤกษ์, พิมพ์ทิพย์ สายปาน, สงัด ดวงแก้ว, ชัยวัฒน์ นันทโชติ, ชนันทวัฒน์ ศุภสุทธิรางกูล, สุทัศนีย์ วงศ์ศุปไทย, อนันต์ ทองภู, เพ็ญรัตน์ เทียมเพ็ง และศิริวรรณ อำพันฉาย

หน่วยงาน : สถาบันวิจัยพืชไร่และพืชทดแทนพลังงาน กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครราชสีมา ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรเพชรบูรณ์ และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรอุทัยธานี

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 97 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โครงการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ดำเนินการในปี 2559 - 2564 ประกอบด้วย 7 กิจกรรม ประเด็นวิจัยครอบคลุมด้านการศึกษาประสิทธิภาพการใช้ไนโตรเจนและประสิทธิภาพการใช้น้ำของข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ลูกผสมพันธุ์ดีเด่นอายุยาวและอายุสั้น การจัดการโรคเมล็ดและฝักเน่า การประเมินพันธุ์ต้านทานต่อโรคและแมลงที่สำคัญ การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดลูกผสม การจัดการระยะปลูกและผลกระทบของการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ต่อสภาพแวดล้อม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่เหมาะสมสำหรับแนะนำเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตให้แก่เกษตรกร จากผลการวิจัยได้ชุดเทคโนโลยีการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ดังนี้
          ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่ปลูกในกลุ่มดินเหนียว-ร่วนเหนียวสีดำ การใส่ปุ๋ยไนโตรเจนตามค่าวิเคราะห์ดินทำให้ผลผลิตเพิ่มขึ้น โดยข้าวโพดเลี้ยงสัตว์พันธุ์ดีเด่นอายุยาว มีประสิทธิภาพการใช้ไนโตรเจนเพื่อสร้างผลผลิต 20.15 - 26.41 กิโลกรัมต่อการใส่ปุ๋ยไนโตรเจน 1 กิโลกรัม คำแนะนำการจัดการธาตุอาหารในการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์อายุยาวพันธุ์นครสวรรค์4 ในกลุ่มดินร่วน-ร่วนเหนียวสีดำ ควรใส่ปุ๋ยอัตรา 15-10-5 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ ในกลุ่มดินเหนียว-ร่วนเหนียวสีแดง ควรใส่ปุ๋ยอัตรา 20-5-10 กิโลกรัม NP2O5-K2O ต่อไร่ กลุ่มดินร่วนปนทรายแป้ง ควรใส่ปุ๋ยอัตรา 20-5-10 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ สำหรับข้าวโพดเลี้ยงสัตว์พันธุ์ดีเด่นอายุสั้นในพันธุ์ที่มีประสิทธิภาพการใช้ไนโตรเจนสูง เมื่อใส่ปุ๋ยไนโตรเจนตามค่าวิเคราะห์ดิน ผลผลิตเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 21.0 - 22.7 กิโลกรัมต่อการใส่ปุ๋ยไนโตรเจน 1 กิโลกรัม คำแนะนำการจัดการธาตุอาหารในการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์อายุสั้นพันธุ์นครสวรรค์5 ในกลุ่มดินร่วน-ร่วนเหนียวสีดำ ควรใส่ปุ๋ยอัตรา 15-10-10 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่กลุ่มดินเหนียว-ร่วนเหนียวสีแดง ที่มีอินทรียวัตถุต่ำ ควรใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ กลุ่มดินร่วนปนทรายแป้ง ควรใส่ปุ๋ยอัตรา 10-5-10 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ เมื่อให้น้ำเสริม ใส่ปุ๋ยไนโตรเจนเพิ่มเป็น 20 กิโลกรัม N ต่อไร่
          การให้น้ำเสริม 50 และ 100 เปอร์เซ็นต์ของอัตราการคายระเหยน้ำของข้าวโพด สามารถเพิ่มผลผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์อายุเก็บเกี่ยวยาวเฉลี่ยร้อยละ 5.9 และ 27.1 และเพิ่มผลผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์อายุเก็บเกี่ยวสั้นเฉลี่ยร้อยละ 7.8 และ 37.0 เมื่อเทียบกับการปลูกโดยอาศัยน้ำฝน ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์แต่ละพันธุ์มีประสิทธิภาพการใช้น้ำแตกต่างกัน
          วันปลูกและอายุเก็บเกี่ยวที่เหมาะสมเพื่อลดการสูญเสียผลผลิตจากโรคฝักเน่า สำหรับข้าวโพดเลี้ยงสัตว์พันธุ์นครสวรรค์ 3 นครสวรรค์ 4 และนครสวรรค์ 5 สามารถปลูกในช่วงฤดูฝน โดยมีเปอร์เซ็นต์การเกิดโรคเมล็ดและฝักเน่าและมีการปนเปื้อนของสารพิษจากเชื้อราในปริมาณต่ำ พันธุ์นครสวรรค์ 3 และนครสวรรค์ 4 สามารถเก็บเกี่ยวได้ตั้งแต่อายุ 120 วัน ไปจนถึงอายุ 130 วัน ส่วนพันธุ์นครสวรรค์ 5 เก็บเกี่ยวได้ตั้งแต่ 100 - 110 วัน ไม่ควรเก็บเกี่ยวล่าช้า ระดับความต้านทานต่อโรคใบไหม้แผลใหญ่ของข้าวโพด 96 พันธ์/สายพันธุ์ จัดอยู่ในระดับต้านทาน 50 พันธุ์ ต้านทานปานกลาง 41 พันธุ์/สายพันธุ์ และอ่อนแอปานกลาง 5 พันธุ์/สายพันธุ์ ระดับความต้านทานต่อโรคต้นเน่าแบคทีเรียของข้าวโพด 39 พันธุ์/สายพันธุ์ทุกพันธุ์จัดอยู่ในระดับอ่อนแอ ระดับความต้านทานของข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ต่อหนอนเจาะลำต้นข้าวโพด จัดอยู่ในระดับต้านทาน 1 สายพันธุ์ ต้านทานปานกลาง 81 พันธุ์/สายพันธุ์ และอ่อนแอ 30 พันธุ์/สายพันธุ์ ในสภาพไร่ หนอนเจาะลำต้นข้าวโพดระบาดค่อนข้างต่ำ เฉลี่ย 0.27 รูทำลายต่อต้น
          การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ลูกผสมพันธุ์นครสวรรค์ 4 แนะนำให้ปลูกสายพันธุ์แท้แม่ (ตากฟ้า 1) 4 แถว สลับด้วยสายพันธุ์แท้พ่อ (ตากฟ้า 4) 1 แถว โดยปลูกสายพันธุ์แท้แม่และพ่อพร้อมกัน การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ลูกผสมพันธุ์นครสวรรค์ 5 ใช้อัตราแถวสายพันธุ์แท้แม่ 4 แถว ต่อสายพันธุ์แท้พ่อ 1 แถว และควรปลูกข้าวโพดสายพันธุ์แท้พ่อ (ตากฟ้า 5) ก่อนสายพันธุ์แท้แม่ (ตากฟ้า 7) 4 วัน การคลุกเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ด้วยสารไซแอนทรานิลิโพรล อัตรา 10 มิลลิลิตรต่อเมล็ดพันธุ์ 1 กิโลกรัม สามารถลดความเสียหายจากหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุดและมีอายุการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ได้นาน 2 - 12 เดือน ขึ้นกับพันธุ์
          การปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ลูกผสมพันธุ์นครสวรรค์ 5 การเพิ่มอัตราประชากร จาก 8,533 เป็น15,238 ต้นต่อไร่ ทำให้ผลผลิตและรายได้เพิ่มขึ้น แนะนำระยะปลูก 70x20 เซนติเมตร (14,222 ต้นต่อไร่) หรือ 70x15 เซนติเมตร (15,238 ต้นต่อไร่)
          ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ส่วนใหญ่เกิดจากการใช้ปุ๋ยเคมีที่มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ และเกิดจากการเผาไหม้น้ำมันเชื้อเพลิงที่ใช้ไถเตรียมดิน พ่นสารเคมีกำจัดวัชพืชและศัตรูพืชหลายครั้ง การจัดการเพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดิน การลดการไถพรวน การใช้ปุ๋ยและสารกำจัดศัตรูพืชอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นแนวทางในการปรับเทคโนโลยีการผลิตเพื่อลดผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 32 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-12-2567

แจ้งไฟล์หาย