คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การวิจัยและพัฒนาการบริหารจัดการวัสดุอินทรีย์ในนา

คำหลัก : ตอซังฟางข้าว เผาตอชัง การจัดการตอซัง นาข้าว

ผู้วิจัย : นรีลักษณ์ วรรณสาย

ผู้ร่วมวิจัย : กอบเกียรติ ไพศาลเจริญ,ภาวนา ลิกขนานนท์,สันติ พรหมคำ,อนุชิต ฉ่ำสิงห์

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยและพัฒนาเมล็ดพันธุ์พืชพิษณุโลก ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น สำนักวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร ศูนย์วิจัยพืชไร่ชัยนาท สถาบันวิจัยเกษตรวิศวกรรม

ปี: 2554

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 115 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

การวิจัยและพัฒนาทางเลือกการจัดการตอซังฟางข้าวและซากพืชที่เหมาะสม ได้ดำเนินการระหว่างปี2552-2554 ที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาเมล็ดพันธุ์พืชพิษณุโลก และศูนย์วิจัยพืชไร่ชัยนาท โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทราบเหตุผลและเงื่อนไขที่เกษตรกรเผาตอซังฟางข้าว การย่อยสลายตอซังฟางข้าว และผลกระทบต่อพืชที่ปลูกตาม จากการสอบถามความคิดเห็นของเกษตรกรเกี่ยวกับการจัดการตอซังฟางข้าวในนา พบว่าเกษตรกรทั้งในเขตภาคเหนือตอนล่างและภาคกลางมีการเผาตอชังเป็นส่วนใหญ่ (62%) โดยสัดส่วนของเกษตรกรกรในภาคกลาง (71%) มีการเผาตอซังมากกว่าภาคเหนือตอนล่าง (58%) เกษตรกรที่เผาตอซังมีความเข้าใจมลภาวะจากการเผาแต่ยังคงปฏิบัติด้วยเหตุผลเรียงตามลำดับคือ 1) การเผาตอซังช่วยให้เตรียมดินได้สะดวกและหาผู้มารับจ้างเตรียมดินได้ง่าย 2) ทำตามเพื่อนบ้านที่ส่วนใหญ่มีการเผาฟาง 3) เกษตรกรต้องรีบดำเนินการเตรียมดินเพื่อการทำนาครั้งต่อไป หากไม่เผาฟางต้องใช้เวลาการหมักฟางมิฉะนั้นจะทำให้ข้าวเจริญเติบโตไม่ดีในช่วงแรก และ 4) การเผาฟางช่วยกำจัดศัตรูพืชที่หลงเหลือในแปลงได้ดี ส่วนเกษตรกรที่ไม่เผาตอซังฟางข้าว มีเหตุผลในการดำเนินการเรียงตามลำดับ ดังนี้ 1) การไถกลบตอซังฟางข้าวช่วยรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดิน 2) ใช้ฟางข้าวเป็นอาหารสัตว์ 3)พื้นที่นาเป็นนาลุ่ม ฟางเปียกมากหรือแช่น้ำจึงไม่สามารถเผาได้ 4) เกษตรกรอยู่ในเขตอาศัยน้ำฝนปลูกข้าวปีละครั้งจึงไม่จำเป็นต้องรีบเตรียมดิน 5) เกษตรกรรวมฟางข้าวในแปลงขายเป็นรายได้เสริมอีกทางหนึ่งการย่อยสลายของตอซังฟางข้าวในแปลงปลูกพืชฤดูแล้ง โดยบรรจุฟางที่ทราบน้ำหนักแห้งแล้วในถุงตาข่ายไนล่อน ฝังลงในพื้นที่ที่มีการจัดการตอซังฟางข้าวด้วยวิธีการต่าง ๆ และบันทึกน้ำหนักที่หายไปทุก 2 สัปดาห์พบว่าปริมาณฟางลดลงอย่างต่อเนื่อง โดยปริมาณฟางลดลงเฉลี่ย 24.7-29.7 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเริ่มปลูกพืชไร่และข้าวตามลำดับ (หลังการเตรียมดิน 2-3 สัปดาห์) การใช้จอบหมุนเตรียมดินทำให้ปริมาณฟางลดลงได้อยู่ในระดับไม่แตกต่างกับการไถกลบ ทั้งที่มีระยะเวลาการหมักฟางสั้นกว่า 1 สัปดาห์ จึงช่วยย่นระยะเวลาการเตรียมดินได้สำหรับการปลูกข้าวในฤดูถัดไป การย่อยสลายตอซังฟางข้าวเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วโดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงเดือนแรกที่ปลูกพืช หลังจากนั้นการสลายตัวเกิดขึ้นด้วยอัตราที่ลดลงจนกระทั่งที่ระยะเก็บเกี่ยวพืชที่พบว่าฟางถูกย่อย

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 24 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-12-2567

แจ้งไฟล์หาย