คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

วิจัยและพัฒนาปาล์มน้ำมัน

คำหลัก : ปาล์มน้ำมัน ปรับปรุงพันธุ์ ผลผลิตทะลายสด องค์ประกอบทะลาย ลูกผสมสุราษฎร์ธานี การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ การผสมข้ามสปีชีส์ ออกซิน พิสิเฟอรา เครื่องหมายโมเลกุล

ผู้วิจัย : อรรัตน์ วงศ์ศรี

ผู้ร่วมวิจัย : เกริกชัย ธนรักษ์, ชุมพล เชาวนะ, สุวิมล กลศึก, ยิ่งนิยม ริยาพันธ์, วิชณีย์ ออมทรัพย์สิน, เพ็ญศิริ จำรัสฉาย, สายชล จันมาก, อรุณี ใจเถิง, กาญจนา ทองนะ, ธำรง เชื้อกิตติศักดิ์, สมใจ โควสุรัตน์, จำลอง กกรัมย์, พสุ สกุลอารีวัฒนา, จิราพรรณ สุขชิต, เตือนจิตร เพ็ชรรุณ, กษิดิศ ดิษฐบรรจง, ภุมรินทร์ วณิชชนานันท์, ชยานิจ ดิษฐบรรจง, สุรกิตติ ศรีกุล, หทัยรัตน์ อุไรรงค์, นัยเนตร เจริญสันติ ทานากะ, ดาริกา ดาวจันอัด, เพื่อม วุ้นซิ่ว, ปวีณา ไชยวรรณ์, ประพันธ์ ประเสริฐศักดิ์, อรวินทินี ชูศรี, สมพล นิลเวศน์, สุมาลี สุวรรณบุตร, วสันต์ วรรณจักร และสมพงษ์ สุดเขตต์

หน่วยงาน :

ปี: 2558

ประเภทผลงาน: --------

จำนวนผู้อ่าน: 6 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การวิจัยปรับปรุงพันธุ์ปาล์มน้ำมัน รอบที่ 2 ปลูกทดสอบเพื่อคัดเลือกคู่ผสมที่ดีเด่น ผลการดำเนินงาน ได้คัดเลือกพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ปาล์มน้ำมันจากแปลงรวบรวมเชื้อพันธุกรรมที่มีลักษณะการผลิตที่ดี (family Selection) และมีประวัติการให้ลูกผสมดีเด่น และคัดเลือกต้นพ่อและแม่พันธุ์ที่มีลักษณะดีได้ตามมาตรฐาน (Individual selection) ได้ต้นพ่อพันธุ์ ซึ่งเป็นกลุ่มพันธุ์ AVROS, Tanzania, Yangambi, La Me, Ghana, Ekona, Calabar, La Me-AVROS, La Me-Calabar, DAMI-AVROS, Nigeria-Yangambi, Nigeria-AVROS และ Yangambi-AVROS และต้นแม่พันธุ์ ซึ่งอยู่ในกลุ่ม Deli Dura, Kazemba (African Dura) และ Deli-Ekona composite ทำการสร้างคู่ผสม (D x T) จำนวน 69 คู่ผสม ปลูกทดสอบเพื่อคัดเลือกคู่ผสมที่ดีเด่น ผลการดำเนินงานได้คัดเลือกคู่ผสมหมายเลข 198 (Deli x Tanzania) หรือปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานี7 ซึ่งได้รับการรับรองเป็นพันธุ์แนะน้ำของกรมวิชาการเกษตร ให้ผลผลิตทะลายสดเฉลี่ยในช่วงอายุ 3 - 8 ปี 156.9 กก./ต้น/ปี หรือ 3,577.7 กก./ไร่/ปี เมื่ออายุเพิ่มมากขึ้นในช่วงอายุ 3 - 12 ปี ให้ผลผลิตทะลายสดเฉลี่ย 4,458 กก./ไร่/ปี สูงกว่าทุกคู่ผสม และสูงกว่าพันธุ์ลูกผสมสุราษฎร์ธานี3 30.2 เปอร์เซ็นต์ มีจำนวนทะลายเฉลี่ย 14.7 ทะลาย/ต้น/ปี สูงกว่าพันธุ์ลูกผสมสุราษฎร์ธานี3 ซึ่งเป็นพันธุ์เปรียบเทียบ ให้น้ำหนักทะลายเฉลี่ย 15.0 กก./ทะลาย ลูกผสมสุราษฎร์ธานี7 มีเปลือกนอกต่อผล กะลาต่อผลและน้ำมันต่อทะลาย 76.08, 11.34 และ 22.3 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ นอกจากนี ลูกผสมสุราษฎร์ธานี7 มีคุณลักษณะที่ดีในการให้เนื้อในที่สูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานการคัดเลือกลูกผสมเทเนอราและสูงกว่าเกือบทุกคู่ผสม คือ มีเนื้อในต่อผลเฉลี่ย 12.5 เปอร์เซ็นต์
          และในปี 2556 ได้ลูกผสมสุราษฎร์ธานี8 เป็นพันธุ์แนะนำจากกรมวิชาการเกษตร มีลักษณะดีเด่น คือ ผลผลิตทะลายสดเฉลี่ย 3,543 กก./ไร่/ปี (อายุ 4 - 7 ปี), โดยช่วงแรก (อายุ 3 - 4 ปี) ให้ผลผลิตทะลายสดเฉลี่ย 1,842 กก./ไร่/ปี ช่วงเจริญเติบโตเต็มที่ (อายุ 5 - 9 ปี) ให้ผลผลิตทะลายสดเฉลี่ย 4,509 กก./ไร่/ปี น้ำมันต่อทะลาย 24.8%, ผลผลิตน้ำมันดิบเฉลี่ย 878.7 กก.ต่อไร่ต่อปี สูงกว่าพันธุ์เปรียบเทียบ 12.3 เปอร์เซ็นต์ และได้คัดเลือกพันธุ์ลูกผสม ที่ให้ผลผลิตทะลายสดและน้ำมันสูงอีก 1 พันธุ์ คือ คู่ผสมหมายเลข 303 (Deli x DAMI-AVROS) เพื่อเสนอขอการรับรองพันธุ์จากกรมวิชาการเกษตร เป็นพันธุ์แนะน้ำ มีลักษณะดีเด่นคือ ผลผลิตทะลายสดเฉลี่ย 3,875 กก./ไร่/ปี (อายุ 3 - 10 ปี), น้ำมันต่อทะลาย 25.4% , ผลผลิตน้ำมันดิบเฉลี่ย 984 กก./ไร่/ปี ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน
          แปลงแม่พันธุ์ที่ได้จากการผสมตัวเอง (D–Self) (รหัสแปลง BRD033) ได้คัดเลือกสายพันธุ์แม่หมายเลข 236, 242, 220, 218, 203 และ 292 เป็นแม่พันธุ์สำหรับผลิตเมล็ดพันธุ์ จากนั้นคัดเลือกต้นที่มีลักษณะดีตามเกณฑ์มาตรฐาน (Individual Selection) ทำการคัดเลือกต้นแม่พันธุ์จากประชากรสายพันธุ์) หมายเลข 236 (91/1617D) ได้จำนวน 59 ต้น จากสายพันธุ์หมายเลข 242 (79/339D) จำนวน 91 ต้น จากสายพันธุ์หมายเลข 220 (67/521D) ได้จำนวน 218 ต้น จากสายพันธุ์หมายเลข 218 (75/1319D จำนวน 79 ต้น จากสายพันธุ์หมายเลข 203 (78/193D) จำนวน 170 ต้น จากสายพันธุ์หมายเลข 292 (68/374D) จำนวน 138 ต้น ในส่วนของพ่อพันธุ์ที่ได้จากการผสมตัวเอง ได้คัดเลือกสายพันธุ์พ่อ 159/398 สายพันธุ์ 132/1415 และสายพันธุ์ 125/154 สายพันธุ์พ่อและแม่เหล่านี้ เป็นการคัดเลือกตามผลการทดสอบรุ่นลูก เนื่องจากมีประวัติพันธุ์เป็นแม่พันธุ์และพ่อพันธุ์ของลูกผสมสุราษฎร์ธานี 7, 8 และสายพันธุ์ก้าวหน้าหมายเลข 303 ที่ดีเด่นดังกล่าว (Based on progeny performance) สายพันธุ์ 129/1426 ซึ่งได้จากการผสมตัวเองมีประวัติพันธุ์เป็นพ่อพันธุ์ของลูกผสมสุราษฎร์ธานี2 จึงคัดเลือกต้นพ่อพันธุ์ตามเกณฑ์มาตรฐานเป็นรายต้น (Individual Selection) เพื่อเก็บรวบรวมละอองเกสรสำหรับผลิตเมล็ดพันธุ์ ซึ่งคัดเลือกต้นพ่อพันธุ์จากประชากรสายพันธุ์ 159/398 ได้จำนวน 13 ต้น สายพันธุ์ 132/1415 ได้จำนวน 13 ต้น สายพันธุ์ 125/154 ได้จำนวน 9 ต้น สำหรับผลิตเมล็ดพันธุ์ลูกผสมสุราษฎร์ธานี7 และ 8 และคู่ผสมพันธุ์ก้าวหน้า 303 นอกจากนี สายพันธุ์ 129/1426 คัดเลือกต้นพ่อพันธุ์จากประชากรสายพันธุ์ 129/1426 ได้จำนวน 15 ต้นสำหรับผลิตเมล็ดพันธุ์ลูกผสมสุราษฎร์ธานี2 ต่อไป
          การเพาะเลี้ยงคัพภะอ่อนปาล์มน้ำมันลูกผสมที่ได้จากการผสมข้ามสปีชีส์ (Elaeis guineensis X E. oleifera) พบว่า คัพภะอ่อนที่เพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร MS เติม picloram ความเข้มข้น 1.5 มิลลิกรัมต่อลิตร มีน้ำหนักแคลลัสเฉลี่ยสูงสุด 0.46 กรัม เมื่อน้ำแคลลัสที่ได้มาชักน้ำให้เกิดเอ็มบริโอจินิคแคลลัสบนอาหารสูตร MS ที่เติม 2,4-D ความเข้มข้น 0.1 มิลลิกรัมต่อลิตร และ dicamba ความเข้มข้น 1.0 มิลลิกรัมต่อลิตร มีแนวโน้มในการพัฒนาเป็นเอ็มบริโอจินิคแคลลัส และมีการพัฒนาเป็นโซมาติกเอ็มบริโอในอาหารสูตร MS ที่เติม dicamba 1.0 มิลลิกรัมต่อลิตร คิดเป็น 15.78 เปอร์เซ็นต์ และเติม 2,4-D ความเข้มข้น 0.1 มิลลิกรัมต่อลิตร คิดเป็น 11.76 เปอร์เซ็นต์
          การชักน้ำให้เกิดแคลลัสจากส่วนต่างๆ ของปาล์มน้ำมันชนิด pisifera พบว่าสามารถชักน้ำให้เกิดแคลลัสได้ดีบนอาหาร MS ที่เติม dicamba ในระดับความเข้มข้นต่างกัน คัพภะอ่อนเกิดแคคลัสได้ 62.4 - 69.6 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเลี้ยงบนอาหาร MS ที่เติม dicamba 5 -10 μM และช่อดอกอ่อนตัวเมียเกิดแคลลัสได้ 16.0 – 18.4 เปอร์เซ็นต์ บนอาหาร MS ที่เติม dicamba 10 – 15 μM การเพิ่มปริมาณแคลลัสบนอาหาร MS ที่ลดความเข้มข้นของ dicamba ลง พบว่าแคลลัสที่เกิดจากคัพภะอ่อนเพิ่มปริมาณได้ 6.9 - 7.0 เท่า เมื่อใช้ dicamba 2 - 4 μM และแคลลัสจากช่อดอกอ่อนเพิ่มได้ 3.8 เท่า เมื่อใช้ dicamba 2 μM ส่วนอัตราการเกิด embryogenic callus สูงสุด เท่ากับ 30.2% จากแคลลัสที่เกิดจากคัพภะอ่อนบนอาหาร Y3 + NAA 10 μM + abscisic acid 2 μM รองลงมา คือ 10.5% จากแคลลัสที่เกิดจากช่อดอกอ่อนบนอาหารชนิดเดียวกัน และ embryogenic callus สามารถพัฒนาเป็น somatic embryo บนอาหาร MS ที่ไม่เติมสารควบคุมการเจริญเติบโต และต้นอ่อนที่ได้สามารถชักน้ำให้เกิดรากบนอาหาร MS ที่เติม paclobutrazol ที่ระดับ 20 - 40 μM
          การศึกษาผลของสารควบคุมการเจริญเติบโตกลุ่มออกซินเพื่อลดระยะเวลาการเกิดและการพัฒนาของแคลลัสปาล์มน้ำมัน การพัฒนาเป็นยอดและรากของปาล์มน้ำมัน เมื่อเลี้ยงบนสูตร MS ร่วมกับการ เติมหรือไม่เติม NAA ความเข้มข้น 15 ไมโครโมลาร์ต่อลิตร และการเติมหรือไม่เติมผงถ่าน 0.5 กรัมต่อลิตร พบว่าไม่มีความแตกต่างทางสถิติของปาล์มน้ำมันทั้ง 3 พันธุ์ โดยสูตรอาหาร MS ที่เติม NAA ความเข้มข้น 15 ไมโครโมลาร์ต่อลิตร และมีการเติมผงถ่าน 0.5 กรัมต่อลิตร มีการพัฒนาเป็นส่วนยอดและรากได้ การน้ำต้นปาล์มน้ำมันมาปรับสภาพก่อนออกปลูกด้วยการลดระยะเวลาการให้แสงบนชั้นเพาะเลี้ยงที่ระยะเวลา 6, 8 และ 10 ชั่วโมงต่อวัน พบว่าต้นมีการเจริญเติบโตไม่แตกต่างกัน เมื่อน้ำต้นปาล์มน้ำมันออกปลูกในสภาพโรงเรือน มีอัตราการรอดชีวิต คิดเป็นร้อยละ 11.11, 16.67 และ 18.18 ตามลำดับ
          การศึกษาความหลากหลายทางพันธุกรรมและตรวจวิเคราะห์ชนิดของปาล์มน้ำมันด้วยเครื่องหมายโมเลกุล ได้ทำการคัดเลือก SSR Markers 13 ตำแหน่ง ที่สามารถให้ความแตกต่างของประชากรปาล์มน้ำมัน 10 กลุ่มพันธุ์ คือ Deli Dura, AVROS, Yangambi, Nigeria, Calarbar, Ghana, Ekona, DAMI, Tanzania และ La Me พบว่า กลุ่มพันธุ์พ่อที่มีความแตกต่างจากกลุ่มพันธุ์แม่และพ่ออื่นๆ มากที่สุด คือ La Me รองลงมา ได้แก่ Calarbar, Nigeria, Tanzania และ Ghana กลุ่มพันธุ์ AVROS มีพันธุกรรมคล้ายพันธุ์แม่ Deli Dura มากที่สุด รองลงมา คือ DAMI นอกจากนั้น ได้ศึกษาพันธุกรรมของประชากร Deli Dura และลูกผสมต่างสปีชีส์ของ Elaeis guineensis กับ E. oleifera โดยใช้ SSR Markers 32 ตำแหน่งเพิ่มเติม ข้อมูลที่ได้สามารถใช้จำแนกกลุ่มพันธุ์ทั้งหมดออกจากกันได้และพบว่าไพรเมอร์ mEgCIR 3428, mEgCIR 3519 และ mEgCIR 0874 เพียงพอที่จะใช้จำแนกพันธุ์ปาล์มน้ำมันสุราษฎร์ธานี 1 - 8 ได้ สำหรับการวิเคราะห์ชนิดของปาล์มน้ำมัน ทำการอ่านและเปรียบเทียบลำดับนิวคลีโอไทด์ของยีน MADS-box ทั้งชนิดดูรา พิสิเฟอรา และเทเนอราของ 10 กลุ่มพันธุ์ ดังกล่าวข้างต้น จำนวน 129 ตัวอย่าง พบสนิปส์ที่สามารถแยกชนิดของปาล์มน้ำมันได้ คือ SNPENGC (T/C) ใน Ekona Ghana Nigeria และ Calarbar, SNPTaYa (A/T) ใน Tanzania Yangambi, SNPDA (C/G) ใน DAMI , SNPLaAV (C/A) ใน La Me และ AVROS, SNPTan (C/G)ใน Tanzania จากข้อมูล SNP ที่พบ ได้พัฒนาไพรเมอร์และโพรบจำนวน 4 ชุด สำหรับตรวจสอบชนิดของปาล์มน้ำมันได้แม่นยำและรวดเร็ว ด้วยเครื่อง Real-time PCR และพัฒนาไพรเมอร์ที่ใช้กับเครื่อง PCR ทั่วไป เพื่อเป็นประโยชน์ในการตรวจควบคุมคุณภาพกล้าปาล์มน้ำมันและคัดเลือกต้นพ่อพันธุ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
          การเปรียบเทียบพันธุ์ปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานีในภาคใต้พบว่า ปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานี1 มีศักยภาพสูงสุด รองลงมาเป็นพันธุ์สุราษฎร์ธานี2 ที่ให้ผลผลิตใกล้เคียงกับเป้าหมาย 3.50 ตันต่อไร่ต่อปี สอดคล้องกันทั้งที่ศวป.กระบี่ และ ศวพ.รือเสาะ
         การเปรียบเทียบพันธุ์ปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานีในภาคกลางพบว่า ปาล์มน้ำมันพันธุ์ลูกผสมสุราษฎร์ธานี 2 และ 3 ให้จำนวนทะลายต่อต้น 9.0 และ 9.1 ทะลายต่อต้น ผลผลิตทะลายสดต่อต้นสะสมทั้งปี 77.3 และ 77.0 ทะลายต่อต้น น้ำหนักทะลายเฉลี่ยสูงสุด 8.7 และ 8.8 กิโลกรัมต่อทะลาย และ ผลผลิตทะลายสดต่อไร่ดีที่สุด 1,761 และ 1,756 กิโลกรัมต่อไร่
          การเปรียบเทียบพันธุ์ปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานีในภาคตะวันออกพบว่า ปาล์มน้ำมันพันธุ์ลูกผสมสุราษฎร์ธานี1 ให้ผลผลิตทะลายสดเฉลี่ยสูงสุด 4,109.3 กิโลกรัม/ไร่/ปี รองลงมา คือ ลูกผสมสุราษฎร์ธานี2 ซึ่งให้ผลผลิตทะลายสดเท่ากับ 3,873.7 กิโลกรัม/ไร่/ปี โดยพันธุ์มีแนวโน้มเป็นพันธุ์ปลูกที่เหมาะสำหรับปลูกในพื้นที่ภาคตะวันออก เนื่องจากสามารถเจริญเติบโตได้ดีให้ผลผลิตทะลายและจำนวนทะลายสูง
          การเปรียบเทียบพันธุ์ปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือพบว่า ปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานี 1 2 และ 5 ให้ผลผลิตทะลายสดปาล์มน้ำมันสูงกว่า 3.50 ตันต่อไร่ต่อปี ทั้งที่ศวพ.หนองคาย ศวร.อุบลราชธานี และศวพ.กาฬสินธุ์ ส่วนที่ ศวส.ศรีสะเกษ ปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานี ทั้ง 6 พันธุ์ ให้ผลผลิตต่ำกว่า 3.50 ตันต่อไร่ต่อปี
          การเปรียบเทียบพันธุ์ปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานีในภาคเหนือพบว่า การเจริญเติบโตของปาล์มน้ำมันพันธุ์ลูกผสมสุราษฎร์ธานี2 Ekona x Bamenda และ Ekona x Tanzania ที่ศวกล.เชียงใหม่ ทั้ง 3 พันธุ์ ค่อนข้างช้าเมื่อเปรียบเทียบกับพื้นที่ปลูกในพื้นราบทั่วไป ในขณะที่ศวพ.พิจิตร มีการเจริญเติบโตตามปกติ ทั้งพื้นที่หน้าตัดแกนทาง และพื้นที่ใบทางใบที่ 17 ส่วนผลผลิตทะลายสดต่อต้นต่อปีปาล์มน้ำมันลูกผสมสุราษฎร์ธานี ของทั้งที่ศวกล.เชียงใหม่ และศวพ.พิจิตร ค่อนข้างต่ำ ผลผลิตทะลายสดปาล์มน้ำมันต่อไร่ต่อปีต่ำกว่า 3.50 ตันต่อไร่ต่อปี

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 4 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 16-08-2563

แจ้งไฟล์หาย