คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การลดความสูญเสียในผลิตผลเกษตรจากโรคพืชหลังการเก็บเกี่ยวด้วยวิธีปลอดภัย

คำหลัก : การยืดอายุ พริกขี้หนู โรคแอนแทรคโนส ส้ม โรคผลเน่าสีเขียว สารปลอดภัย น้ำร้อน

ผู้วิจัย : บุญญวดี จิระวุฒิ

ผู้ร่วมวิจัย : ศุภรา อัคคะสาระกุล, รัตตา สุทธยาคม, สุพี วนศิรากุล, วีรภรณ์ เดชนำบัญชาชัย, เนตรา สมบูรณ์แก้ว, อัจฉราพร, มัทนา วานิชย์

หน่วยงาน :

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 56 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โรคพืชหลังการเก็บเกี่ยวเป็นสาเหตุสำคัญการของสูญเสียของผลิตผลหลังการเก็บเกี่ยว ดังนั้นวิธีการควบคุมที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยจึงมีความจำเป็น “โครงการการลดความสูญเสียในผลิตผลเกษตรจากโรคพืชหลังการเก็บเกี่ยวด้วยวิธีปลอดภัย” ดำเนินการระหว่างปี พ.ศ. 2564 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศึกษาวิธีการยืดอายุการเก็บรักษาผลพริกขี้หนูและลดการปนเปื้อนของเชื้อราและโรคแอนแทรคโนส การควบคุมโรคผลเน่าของส้มด้วยวิธีปลอดภัย ศึกษาวิธีการตากร่วมกับระยะเวลาการเก็บรักษาถั่วลิสงที่เหมาะสม เพื่อลดการปนเปื้อน AFB1 และคงคุณภาพของเมล็ด ทำการศึกษาผลของน้ำคั้นกระเทียมสดต่อปริมาณการปนเปื้อนของสารอะฟลาทอกซินในพริกแห้ง และพัฒนาชุดตรวจสอบโอคราทอกซิน เอ โดยวิธี Lateral Floe Immunoassay ประกอบด้วย 5 การทดลอง ภายใต้ 3 กิจกรรม คือ กิจกรรมที่ 1) การควบคุมโรคหลังการเก็บเกี่ยวโดยผสมผสานวิธีการ กิจกรรมที่ 2) การควบคุมการปนเปื้อนของเชิ้อราและสารพิษ และ3) พัฒนาวิธีการตรวจวิเคราะห์สารพิษจากเชื้อรา จากการดำเนินการพบว่า วิธียืดอายุการเก็บรักษาร่วมกับวิธีลดการปนเปื้อนของเชื้อราและโรคแอนแทรคโนสบนผลพริกขี้หนูสามารถทำได้ 2 วิธี ขึ้นอยู่กับชนิดของบรรจุภัณฑ์ วิธีที่ 1 ผลพริกจุ่มในน้ำร้อน 52 องศาเซลเซียส เป็นเวลา3 นาที แล้วนำมาจุ่มต่อในสารละลายแคลเซียมคลอไรด์ 1.5 เปอร์เซ็นต์ บรรจุในถุงพลาสติกพอลิโพรไพลีน (PP) และวิธีที่ 2 ผลพริกจุ่มในน้ำร้อน 52 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 3 นาที บรรจุในถาดพลาสติกพอลิโพรไพลีน (PP) หุ้มด้วยฟิล์มพลาสติกพอลิเอทิลีน (PE) ทั้ง 2 วิธี เก็บที่อุณหภูมิ 10 องศาเซลเซียส สามารถรักษาความแน่นเนื้อของผล คงสภาพสีเปลือกได้ดี ยืดอายุการเก็บรักษาได้นานขึ้น เป็นเวลา 28 วัน การควบคุมโรคผลเน่าของส้มเกิดจากเชื้อรา Penicillium digitatum โดยการแช่ผลส้มในน้ำร้อน 55°c นาน 3 นาที ร่วมกับโซเดียมไบคาร์บอเนต ความเข้มข้น 3.00% นาน 5 นาที หรือการแช่ผลส้มในน้ำร้อน 55°c นาน 3 นาที ร่วมกับกรดซาลิไซลิก ความเข้มข้น 0.10% นาน 5 นาที ลดการเกิดโรคและดัชนีการเกิดโรคได้ 100% ส่วนการลดการปนเปื้อนสารอะฟลาทอกซินใน ถั่วลิสง และพริกแห้ง พบว่าวิธีการตากและระยะเวลาการเก็บรักษาต่อการปนเปื้อนสารอะฟลาทอกซินบี1 ในถั่วลิสงหลังการเก็บเกี่ยว โดยทดสอบวิธีการตากเพื่อลดความชื้น 3 วิธี คือ 1) ใช้เครื่องอบลมร้อน 2) ตากบนตะแกรงตากในโรงเรือน 3) ตากบนลานปูนพบว่า หลังการตากทั้ง 3 วิธี ถั่วลิสงที่ได้มีความชื้นเมล็ดต่ำกว่า 9% โดยวิธีที่ 2 มีการปนเปื้อน AFB1 มากที่สุด และการเก็บรักษาถั่วลิสงไม่ควรนานเกิน 3 เดือน และผลของน้ำคั้นกระเทียมสดต่อคุณภาพของพริกแห้ง เก็บที่อุณหภูมิ 29.7˚C ความชื้นสัมพัทธ์ 66.8% นาน 35 วัน ในพริกแห้งที่เติมน้ำคั้นกระเทียมก่อนเติมเชื้อ A. flavus พบสารอะฟลาทอกซิน 6.19 µg/kg และ 7.23 µg/kg ในพริกแห้งที่ไม่เติมน้ำคั้นกระเทียม ซึ่งน้ำคั้นกระเทียมมีผลให้การสร้างสารอะฟลาทอกซินลดลง 14.38% การตรวจสอบสารโอคราทอกซิน เอ ด้วยวิธี Lateral Flow Immunoassay test strip เป็นวิธีการตรวจวิเคราะห์การปนเปื้อนสารโอคราทอกซิน เอ ในผลิตผลเกษตรเบื้องต้นอย่างรวดเร็ว โดยอาศัยการทำปฏิกิริยาระหว่างแอนติเจนและแอนติบอดีที่ติดฉลากด้วยอนุภาคทอง (colloidal gold-labeled antibody) แอนติเจนหรือสารพิษในตัวอย่างจะแข่งขันกับแอนติเจนที่เชื่อมติดกับโปรตีนซึ่งตรึงอยู่บนแถบกระดาษในการจับกับแอนติบอดีที่ติดฉลากด้วยอนุภาคทอง การอ่านผลจะดูจากการเกิดสีที่เส้นทดสอบ (T) และเส้นควบคุม (C) ถ้าในตัวอย่างมีสารพิษปนเปื้อนอยู่จะไม่พบสีหรือพบสีจางที่เส้นทดสอบ

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 22 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 26-12-2567

แจ้งไฟล์หาย