คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การลดความสูญเสียจากแมลงศัตรูหลังการเก็บเกี่ยวในผลิตผลเกษตร

คำหลัก : สารฆ่าแมลง ไนโตรเจน เอนแคปซูเลท น้ำมันหอมระเหย กานพลู สารสกัดจากพืช แมลงศัตรูหลังการเก็บเกี่ยว

ผู้วิจัย : ดวงสมร สุทธิสุทธิ์

ผู้ร่วมวิจัย : รังสิมา เก่งการพานิช, ใจทิพย์ อุไรชื่น, ภาวินี หนูชนะภัย, พณัญญา พบสุข, ศรุตา สิทธิไชยากุล, รัตนาพร พงษ์มี, ศิรกานต์ ศรีธัญรัตน์, วิมลวรรณ วัฒนวิจิตร, ชมัยพร บัวมาศ, ปิยรัตน์ รุจิณรงค์, ปาริชาติ อยู่แพทย์ และจารุวรรณ์ รัตนสกุลธรรม

หน่วยงาน :

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 69 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          แมลงศัตรูหลังการเก็บเกี่ยวเป็นศัตรูสำคัญที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผลผลิตทางการเกษตรซึ่งการป้องกันกำจัดแมลงศัตรูหลังการเก็บเกี่ยวที่มีประสิทธิภาพจะสามารถลดความสูญเสียทั้งปริมาณและคุณภาพของผลผลิตได้โดยในโครงการวิจัยการลดความสูญเสียจากแมลงศัตรูหลังการเก็บเกี่ยวในผลิตผลเกษตรประกอบด้วย 4 การทดลอง ดำเนินการที่กลุ่มวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยวพืชไร่ กองวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร ระหว่างตุลาคม 2563 - ธันวาคม 2564 จากการศึกษาประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงในการกำจัดแมลงศัตรูข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่สำคัญในโรงเก็บที่ทดสอบสารฆ่าแมลงโดยคลุกกับเมล็ดข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ จำนวน 1 กิโลกรัม กับแมลงศัตรูหลังการเก็บเกี่ยว คือ ด้วงงวงข้าวโพด มอดแป้ง มอดหนวดยาว มอดฟันเลื่อย และมอดหัวป้อม ในสภาพโรงเก็บจำลองพบว่า ตลอดระยะเวลา 0 - 10 เดือน พบว่าเมล็ดข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่คลุกด้วยสารฆ่าแมลง pirimiphos-methyl (แอคทาลิค 50%EC) อัตรา 20 ppm, สารฆ่าแมลง imidacloprid (ซีบราคัท 70%WG) อัตรา 0.1 กรัม, สารฆ่าแมลง thiamethoxam (เซียน่า 25%WG) อัตรา 3.5 กรัม และ thiamethoxam (ครุยเซอร์ 35%W/V FS) อัตรา 2.5 มิลลิลิตร มีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันกำจัดแมลงทั้ง 5 ชนิด โดยพบความเสียหายของเมล็ดข้าวโพดเลี้ยงสัตว์มีค่าเฉลี่ยเพียง 0.0 - 0.7 เปอร์เซ็นต์ และสารฆ่าแมลงดังกล่าวไม่มีผลต่อเปอร์เซ็นต์ความงอกของเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดตลอดระยะเวลา 0 - 10 เดือน สำหรับการควบคุมด้วงงวงข้าวโพดและมอดแป้งด้วยก๊าซไนโตรเจน 99.5 เปอร์เซ็นต์ ที่ระยะเวลา 3, 5, 7, 9, 11 และ 13 วัน ในข้าวสาร 1 ตัน พบว่าสามารถควบคุมด้วงงวงข้าวโพดระยะตัวเต็มวัยได้ภายใน 3 วัน ควบคุมระยะไข่ หนอน และดักแด้ ได้หมดเมื่อใช้ก๊าซไนโตรเจนเป็นเวลา 5, 7 และ 9 วันตามลำดับ ในขณะที่การใช้ก๊าซไนโตรเจนเป็นเวลา 3 วัน สามารถควบคุมมอดแป้งได้หมดทุกระยะการเจริญเติบโต โดยจำเป็นต้องรักษาระดับความเข้มข้นให้ใกล้เคียง 100 เปอร์เซ็นต์ เพื่อเป็นการลดระดับก๊าซออกซิเจนให้ต่ำที่สุด ทั้งนี้ความสามารถในการกักเก็บก๊าซ การป้องกันการรั่วไหลของก๊าซในแต่ละการทดสอบ เป็นปัจจัยสำคัญและมีผลอย่างมากต่อประสิทธิภาพการควบคุมแมลงโดยใช้ก๊าซไนโตรเจน และการศึกษาประสิทธิภาพของเอนแคปซูเลทน้ำมันหอมระเหยกานพลูในการป้องกันกำจัดแมลงศัตรูถั่วเขียวในสภาพโรงเก็บ พบว่าการใช้เอนแคปซูเลทน้ำมันหอมระเหยการพลู 100 และ 200 กรัม คลุกเมล็ดพันธุ์ถั่วเขียวจำนวน 10 กิโลกรัม สามารถป้องกันการเข้าทำลายของด้วงถั่วเขียว และการเกิดตัวเต็มวัยรุ่นลูกของด้วงถั่วเขียวได้เป็นอย่างดีเมื่อเปรียบเทียบกับกรรมวิธีควบคุม ตลอดระยะเวลาการเก็บรักษา 0 - 6 เดือนในสภาพโรงเก็บ โดยการใช้เอนแคปซูเลทน้ำมันหอมระเหยกานพลูไม่มีผลต่อเปอร์เซ็นต์ความงอกของเมล็ดพันธุ์ถั่วเขียว และพบยูจีนอลเป็นสารสำคัญที่พบปริมาณมากที่สุดบนเมล็ดพันธุ์ถั่วเขียวที่ทดสอบ นอกจากนี้การพัฒนาการจัดการเพลี้ยแป้งทุเรียน Planococcus minor (maskell) หลังการเก็บเกี่ยวด้วยสมุนไพร โดยทดสอบสารสกัดจากพืชกับของตัวอ่อนเพลี้ยแป้งระยะที่ 3 บนผลทุเรียน และนำมาเป่าลมที่ความดัน 60 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว ผลละ 30 วินาทีในห้องปฏิบัติการ พบว่าการฉีดพ่นด้วยสารสกัดจากใบหูเสือความเข้มข้น 0.5 เปอร์เซ็นต์ผสมสาร SLS ความเข้มข้น 1.25 เปอร์เซ็นต์ ที่อัตราส่วน 1 : 1 มีประสิทธิภาพมากกว่าการใช้สารสกัดสะระแหน่ และสารสกัดจากเปลือกมังคุด โดยที่ผลทางด้านประสาทสัมผัสทางด้าน สีเปลือก สีเนื้อ กลิ่น ความหวาน และรสชาติพบว่าการฉีดพ่นด้วยสารสกัดจากใบหูเสือความเข้มข้น 0.5 เปอร์เซ็นต์ผสม Sodium lauryl sulfate (SLS) ความเข้มข้น 1.25 เปอร์เซ็นต์ ที่อัตราส่วน 1 : 1 ไม่มีผลต่อคุณภาพของผลทุเรียนและมีค่าคะแนนเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 27 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 26-12-2567

แจ้งไฟล์หาย