คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การพัฒนาพันธุ์ดาหลา

คำหลัก : การปรับปรุงพันธุ์พืช พันธุ์ การผสมข้ามชนิด สายต้น การคัดเลือก โคลน สารสำคัญ ปริมาณน้ำมันหอมระเหย สกัดน้ำมันหอมระเหย สารสกัดหยาบ สารฟลาโวนอยด์ โลชั่น ความพึงพอใจ

ผู้วิจัย : นนทกร จันทร์แสง

ผู้ร่วมวิจัย : พรพยุง คงสุวรรณ, สุภาภรณ์ สาชาติ, อำนวย อรรถลังรอง, ชญานุช ตรีพันธ์, ชิดชนก ก่อเจดีย์, วัชพล บำเพ็ญอยู่, ทิพย์ดรุณี สิทธินาม, ศิริพร สอนท่าโก และณัฐพร ฉันทศักดา

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยพืชสวนยะลา สถาบันวิจัยพืชสวน ศูนย์วิจัยพืชสวนตรัง ศูนย์วิจัยพืชสวนเลย ศูนย์วิจัยพืชสวนเชียงราย ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี และกองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 45 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โครงการวิจัยการพัฒนาพันธุ์ดาหลา ประกอบด้วย 9 การทดลอง ดำเนินการ ปี 2559 - 2564 ได้แก่ การทดสอบพันธุ์ในเขตนิเวศน์เกษตรต่างๆ พบว่าดาหลาลูกผสมสายต้น 1-16 มีจำนวนดอกต่อกอมากที่สุด 89.4 และสายต้น 1-28 มีอายุการปักแจกันที่ระยะดอกบาน 50 เปอร์เซ็นต์มากที่สุด 11 วัน ซึ่งลูกผสมที่มีศักยภาพจะเป็นพันธุ์แนะนำ คือ สายต้น 1-16 และ 1-28 การทดสอบพันธุ์ดาหลาในแปลงเกษตรกร พบว่า พันธุ์/สายต้นที่เหมาะสมส าหรับแนะนำแก่เกษตรกรปลูกเชิงการค้า คือ ตรัง 2 ตรัง 3 และสายต้น 1-16 1-62 การคัดเลือกพันธุ์ดาหลาส าหรับการผลิตเส้นใย พบว่า ปริมาณเส้นใยมีความแตกต่าง โดย สายต้น 2-04 มีปริมาณเส้นใยมากที่สุด 163.44 กรัม รองลงมา 1-62 3-04 ตรัง 1 ตรัง 5 มีปริมาณเส้นใย 159.92 150.94 150.32 และ 150.18 กรัม ตามล าดับ ซึ่งดาหลาที่มีศักยภาพส าหรับการผลิตเส้นใย ได้แก่สายต้น 2-04 1-62 3-04 ตรัง 1 และตรัง 5 การคัดเลือกพันธุ์ดาหลาลูกผสมชุดที่ 2 พบว่าในปี 2559 และปี 2560 ผสมพันธุ์ดาหลาข้ามชนิด 18 คู่ผสม คัดเลือกผ่านหลักเกณฑ์ตามที่ก าหนดได้ 2 คู่ผสม จำนวน 8 สายต้นคือ 1) 59-1-002 2) 59-1-003 3) 59-1-016 4) 59-1-019 5) 60-2-003 6) 60-2-016 7) 60-2-017 8) 60-2-048 มีการเจริญเติบโตแตกกอดี ให้ผลผลิตดอกต่อกอต่อปีเฉลี่ย 51 ดอก และมีอายุปักแจกันเมื่อตัดดอกบาน 80 เปอร์เซ็นต์ 7 วัน การคัดเลือกและทดสอบพันธุ์ดีเด่นดาหลาจากแปลงรวบรวมพันธุ์พบว่า ดาหลาคัดเลือกดีเด่น Clone13 และ Clone15 ให้ผลผลิตดอกต่อกอต่อปี 175 และ 101 ดอก Clone13 อายุปักแจกันเมื่อตัดดอกบาน 80 เปอร์เซ็นต์ เฉลี่ย 11 วัน มากกว่าพันธุ์เปรียบเทียบ ทั้ง 2 แหล่งทดสอบจังหวัดเชียงรายและเลย ซึ่ง Clone13 Clone15 มีศักยภาพแนะนำให้เกษกรปลูกเป็นไม้ตัดดอกเพื่อการค้าได้ศึกษาเปรียบเทียบระยะการเจริญเติบโตที่เหมาะสมของดาหลาชนิดต่างๆ เพื่อใช้ในการสกัดสารสำคัญ ปริมาณน้ำมันหอมระเหยพบว่า ได้ดาหลาสายต้นดาหลาขี้แมว ที่มีการเจริญเติบโตแตกกอ และให้ผลผลิตดอกน้อย ที่อายุหลังปลูก 12 18 24 เดือน นำต้นพร้อมใบ และดอกไปสกัดสารสำคัญได้ปริมาณน้ำมันหอมระเหยสมากที่สุด 0.07และ 0.09 เปอร์เซ็นต์ ศึกษาปริมาณน้ำมันหอมระเหย และกลุ่มสารสำคัญในน้ำมันหอมระเหยจากดาหลาสายพันธุ์ต่างๆ ด้วยวิธีการสกัดกลั่นแบบ Hydro-distillation พบว่าพบว่าสายต้นดาหลาขี้แมวมีปริมาณน้ำมันหอมระเหยที่ได้จากส่วนต้นพร้อมใบ และดอกที่อายุหลังปลูกที่แตกต่างกัน 12 18 และ 24 เดือน มากที่สุด 0.07 และ 0.09 เปอร์เซ็นต์ และการศึกษาสภาวะที่เหมาะสมในการวิเคราะห์หากลุ่มสาระสำคัญในน้ำมันหอมระเหย ดาหลาที่มีกลุ่มสารสำคัญ ในน้ำมันหอมระเหยมือสายต้นดาหลาขี้แมว ที่มีองค์ประกอบกลุ่มสารสำคัญจากต้นพร้อมใบ และดอก 9 ชนิด แต่มีมากที่สุด 3 ชนิด คือ β-pinene α-pinene และ caryophyllene ศึกษาสาระสำคัญกลุ่มฟลาโวนอยด์จากสารสกัดหยาบดาหลา ด้วยเทคนิคทีแอลซีสมรรถนะสูง (HPTLC) พบว่า พันธุ์/สายต้นดาหลา อายุหลังปลูก 12 18 24 เดือน ช่วงอายุการเก็บเกี่ยวมีผลต่อลักษณะทางกายภาพของสารสกัดหยาบส่งผลให้มีสีสารสกัดหยาบ และปริมาณสารสกัดหยาบที่แตกต่างกัน สารสำคัญกลุ่มฟลาโวนอยด์จากสารสกัดหยาบในดาหลาสายต้นดาหลาดำ มีปริมาณสารสกัดหยาบเอทานอล จากต้นพร้อมใบมากที่สุด 4.05 เปอร์เซ็นต์ และชมพูบ้านแหร มีปริมาณสารสกัดหยาบเอทานอล จากดอกมากที่สุด ที่อายุหลังปลูก 18 เดือน และการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากน้ำมันหอมระเหยดาหลาพบว่า ได้ต้นแบบสูตรโลชั่นดาหลา 1 สูตร ที่สามารถนำไปพัฒนาต่อยอด และน้ำมันหอมระเหยจากดาหลาพันธุ์ตรัง 3และดาหลาขี้แมว ที่เหมาะสมต่อการนำมาใช้เป็นส่วนผสมในโลชั่นดาหลาและได้รับการประสานจากสหกรณ์การเกษตรสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา ขอต้นแบบผลิตภัณฑ์ไปใช้ประโยชน์ต่อไป

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 21 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 27-12-2567

แจ้งไฟล์หาย