คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ทดสอบและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตมะม่วงหิมพานต์ในพื้นที่ภาคตะวันออก

คำหลัก : มะม่วงหิมพานต์ ปรับปรุงปริมาณผลผลิต การอบลดความชื้น เมล็ดมะม่วงหิมพานต์ การแปรรูป น้ำส้มสายชูหมัก ผลเทียมมะม่วงหิมพานต์

ผู้วิจัย : สุชาดา ศรีบุญเรือง

ผู้ร่วมวิจัย : ขนิษฐา วงษ์นิกร, หฤทัย แก่นลา, พุทธธินันทร์ จารุวัฒน์, ธนาวัฒน์ ทิพย์ชิต, วิมลวรรณ วัฒนวิจิตร, ยุทธ ทนโม๊ะ, นภัสสร เจริญสุข, เพ็ญจันทร์ วิจิตร และอุมาพร รักษาพราหมณ์

หน่วยงาน :

ปี: 2564

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 74 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การทดสอบพันธุ์และเทคโนโลยีการผลิตมะม่วงหิมพานต์ที่เหมาะสมในพื้นที่ภาคตะวันออก ดำเนินการวิจัย ณ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรจันทบุรี แปลงมะม่วงหิมพานต์ของเกษตรกรจังหวัดตราด แปลงมะม่วงหิมพานต์ของเกษตรกรจังหวัดชลบุรี และห้องปฏิบัติการ สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 ระหว่างปี 2559 - 2564 มี 3 กิจกรรมดังนี้ กิจกรรมที่ 1 การทดลองที่ 1.1 ศึกษาการเจริญเติบโตและผลผลิตของมะม่วงหิมพานต์หลังปลูก 4 ปี พบว่าด้านความสูงทรงพุ่ม มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ พันธุ์ศรีสะเกษ60-1 มีความสูงทรงพุ่มสูงที่สุด เท่ากับ 355.7 เซนติเมตร ส่วนขนาดเส้นรอบวงและขนาดทรงพุ่ม ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ด้านปริมาณผลผลิตพบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ มีค่าเฉลี่ยอยู่ระหว่าง 327.7 - 1,084.5 กรัม/ต้น การทดลองที่ 1.2 การนำเทคโนโลยีการผลิตมะม่วงหิมพานต์ของศูนย์วิจัยพืชสวนศรีสะเกษมาปรับใช้เปรียบเทียบกับกรรมวิธีเกษตรกร จ.ตราด ระหว่างปี 2559 - 2562 พบว่ากรรมวิธี
แนะนำ (ใช้ปุ๋ย 13-13-21) ให้ผลผลิตเฉลี่ย 3 ปี เท่ากับ 313 กิโลกรัม/ไร่ ซึ่งมากกว่ากรรมวิธีเกษตรกร (ใช้ปุ๋ย 15-15-15) ให้ผลผลิตเฉลี่ย 3 ปี เท่ากับ 293 กิโลกรัม/ไร่ คิดเป็นร้อยละ 7 ด้านคุณภาพผลผลิตกรรมวิธีแนะนำทำให้คุณภาพของผลผลิตมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นมากกว่ากรรมวิธีเกษตรกร ส่วนการทดลองที่ 1.3 การนำเทคโนโลยีการผลิตมะม่วงหิมพานต์ของศูนย์วิจัยพืชสวนศรีสะเกษมาปรับใช้เปรียบเทียบกับกรรมวิธีเกษตรกร จ.ชลบุรี ระหว่างปี 2559 - 2562 พบว่ากรรมวิธีแนะนำ (ใช้ปุ๋ย 13-13-21) ให้ผลผลิตเฉลี่ย 3 ปี เท่ากับ 301 กิโลกรัม/ไร่ ซึ่งมากกว่ากรรมวิธีเกษตรกร (ใช้ปุ๋ย 15-15-15) ให้ผลผลิตเฉลี่ย 3 ปี เท่ากับ 286 กิโลกรัม/ไร่ คิดเป็นร้อยละ 11 ด้านคุณภาพผลผลิต กรรมวิธีแนะนำทำให้คุณภาพของผลผลิตมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นมากกว่ากรรมวิธีเกษตรกร กิจกรรมที่ 2 ศึกษาชุดอุณหภูมิที่เหมาะสมในการอบลดความชื้นเมล็ดมะม่วงหิมพานต์ด้วยลมร้อนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในกระบวนการผลิตเพื่อการแปรรูป โดยเปรียบเทียบกับวิธีการอบลดความชื้นด้วยอุณหภูมิเดียวคงที่ ซึ่งเป็นวิธีการเดิมที่ใช้ในปัจจุบัน มีวัตถุประสงค์เพื่อลดระยะเวลาการปฏิบัติงาน การใช้พลังงานไฟฟ้าพลังงานเชื้อเพลิงและลดต้นทุนค่าใช้จ่าย ทำการศึกษาชุดอุณหภูมิการอบลดความชื้น 5 รูปแบบ ได้แก่ รูปแบบที่ 1 อุณหภูมิ 75 องศาเซลเซียสคงที่ 12 ชั่วโมง, รูปแบบที่ 2 อุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส 1 ชั่วโมง และ 75 องศาเซลเซียส 11 ชั่วโมง, รูปแบบที่ 3 อุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส 2 ชั่วโมง และ 75 องศาเซลเซียส 9 ชั่วโมง, รูปแบบที่ 4 อุณหภูมิ 85 องศาเซลเซียส 1 ชั่วโมง และ 75 องศาเซลเซียส 10 ชั่วโมง และรูปแบบที่ 5 อุณหภูมิ 85 องศาเซลเซียส 2 ชั่วโมง และ 75 องศาเซลเซียส 8 ชั่วโมง ผลการทดสอบพบว่าชุดอุณหภูมิการอบลดความชื้นรูปแบบที่ 5 มีความเหมาะสมที่สุดโดยใช้เวลาสั้น ประหยัดพลังงานไฟฟ้าและเชื้อเพลิง โดยที่คุณภาพของเมล็ดมะม่วงหิมพานต์เป็นที่ยอมรับของผู้ประกอบการ กิจกรรมที่ 3 การคัดแยกและจำแนกสายพันธุ์ยีสต์และแบคทีเรียผลิตกรดน้ำส้มที่เหมาะสมในการผลิตเอทานอลและกรดอะซิติก ตามลำดับ จากผลเทียมมะม่วงหิมพานต์สดจากแปลงเกษตรกรจังหวัดตราด จากการทดลองได้ยีสต์ที่ผลิตแอลกอฮอล์สูงสุด คือ Saccharomyces cerevisiae Y21 (8.7± 0.4% v/v) และได้แบคทีเรียที่ผลิตกรดอะซิติกสูงสุด คือ Acetobacter tropicalis A12 (5.91 ± 0.17%v/v) หลังจากนั้นทดสอบเปรียบเทียบวิธีที่ทำให้น้ำคั้นผลเทียมมะม่วงหิมพานต์ใส โดยการตกตะกอนด้วยสารละลายเจลาตินที่ความเข้มข้น 0, 0.1 และ 0.2% ที่อุณหภูมิ 30, 40 และ 50 องศาเซลเซียส พบว่าการใช้เจลาติน 0.2% ที่ 50 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 15 นาที จะสามารถตกตะกอนน้ำคั้นให้ใสได้ดีที่สุด ต่อมาทำการทดสอบเปรียบเทียบสูตรถังหมักแอลกอฮอล์ที่มีอัตราส่วนน้ำคั้นผลเทียมมะม่วงหิมพานต์ต่อน้ำสะอาดแตกต่างกัน คือ 1:3, 1:4 และ 1:5 โดยใช้ยีสต์ S. cerevisiae Y21 ในการหมัก พบว่าสูตร 1:4 สามารถผลิตแอลกอฮอล์ได้สูงสุดเท่ากับ 8.04 ± 0.4% v/v ภายใน 16 วัน สุดท้ายทดสอบเปรียบเทียบสูตรถังหมักน้ำส้มสายชูที่ปรับให้มีปริมาณแอลกอฮอล์แตกต่างกัน คือ 5%, 6% และ 7% โดยใช้แบคทีเรีย A. tropicalis A12 พบว่าแต่ละสูตรสามารถผลิตกรดอะซิติกสูงสุดเท่ากับ 4.53 ± 0.18 %, 4.42 ± 0.41 % และ 5.03 ± 0.68 % ตามลำดับ และสูตรที่มีแอลกอฮอล์ตั้งต้น 7% จะผลิตกรดอะซิติกได้สูงสุดในเวลา 45 วัน แต่เมื่อพิจารณาจากเกณฑ์มาตรฐานของน้ำส้มสายชูหมักในผลิตภัณฑ์จะพบว่าทั้ง 3 สูตรสามารถใช้ในการผลิตน้ำส้มสายชูหมักได้ เพราะสามารถผลิตกรดอะซิติกได้มากกว่า 4% ดังนั้นจึงเลือกใช้สูตรที่มีแอลกอฮอล์ตั้งต้น 5% ในการผลิตเพราะใช้เวลาในการหมักสั้นกว่า คือ 30 วัน คุณภาพของน้ำส้มสายชูหมักที่ได้ มีดังนี้ ปริมาณของแข็งที่ละลายน้ำได้เท่ากับ 9.7 ± 0.4 องศาบริกซ์ ค่าความเป็นกรด-ด่าง เท่ากับ 3.01 ± 0.03, ปริมาณกรดอะซิติก 4.53 ± 0.18 %, ปริมาณแอลกอฮอล์คงเหลือ 0.07 ± 0.00 % v/v และปริมาณวิตามินซี 2.23 ± 0.54 มิลลิกรัมต่อ 100 มิลลิลิตร

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 31 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 02-01-2568

แจ้งไฟล์หาย