คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

พันธุ์และเทคโนโลยีการผลิตกล้วยเล็บมือนางในพื้นที่ภาคใต้ตอนบน

คำหลัก : ทดสอบ พันธุ์กล้วยเล็บมือนาง การแปรรูป
ผู้วิจัย : อุดมพร เสือมาก
ผู้ร่วมวิจัย : อาพร คงอิสโร,สมคิด ดำน้อย,จินตนาพร โคตรสมบัติ,สุธีรา ถาวรรัตน์,พัชราพร หนูวิสัย,บรรเจิด พูลศิลป์,ภาวินี คามวุฒิ,จิตติลักษณ์ เหมะ,อัจฉรา ทองสวัสดิ์,สุรกิตติ ศรีกุล,วิรัตน์ ธรรมบำรุง
หน่วยงาน :
ปี: 2564
ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม
จำนวนผู้อ่าน: 85 ครั้ง
บทคัดย่อ (Abstract)

          การทดสอบพันธุ์กล้วยเล็บมือนางสำหรับการแปรรูป จำนวน 5 สายต้น ได้แก่ กล้วยเล็บมือนางรหัส 001, 002, 007, 008 และ 017 ได้ดำเนินการในพื้นที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช และ พังงา จำนวน จำนวน 5 แปลง ระหว่างเดือนตุลาคม 2558 ถึงกันยายน 2561 วางแผนการทดลองแบบ RCB มี 4 ซ้ำ พบว่า กล้วยเล็บมือนางทั้ง 5 สายต้นมีการเจริญเติบโตด้านความสูง และเส้นรอบวงลำต้นเฉลี่ย 210.0 และ 43.2 เซนติเมตร อายุการเก็บเกี่ยวผลผลิตเฉลี่ย 55.4 วัน น้ำหนักเครือเฉลี่ย 4.9 กิโลกรัม จำนวนหวีต่อเครือเฉลี่ย 7.2 หวี น้ำหนักหวีเฉลี่ย 627.9 กรัม จำนวนผลต่อหวีเฉลี่ย 16.5 ผล น้ำหนักผลเฉลี่ย 32.9 กรัม ความหวานเฉลี่ย 26.1 บริกซ์ความแน่นเนื้อเฉลี่ย 2.9 นิวตัน สีผิวผลอยู่ในกลุ่ม Yellow Group 15A/B และ Yellow Group 15B และผลมีลักษณะไม่มีขน โดยกล้วยเล็บมือนางรหัส 008 มีการเจริญเติบโตและให้ผลผลิตสูงที่สุด อายุการเก็บเกี่ยวสั้น เหมาะสำหรับการแปรรูป ผลใหญ่ การเรียงตัวของหวีและผลในหวีสวยงามมองดูน่ารับประทาน
          การทดสอบพันธุ์กล้วยเล็บมือนางสำหรับรับประทานผลสด จำนวน 5 สายต้น ได้แก่ กล้วยเล็บมือนางรหัส 009, 013, 014, 015 และ 017 ได้ดำเนินการในพื้นที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช และพังงา จำนวน จำนวน 5 แปลง ระหว่างเดือนตุลาคม 2558 ถึงกันยายน 2561 วางแผนการทดลองแบบ RCB มี 4 ซ้ำ พบว่า กล้วยเล็บมือนางทั้ง 5 สายต้น มีการเจริญเติบโตด้านความสูง และเส้นรอบวงลำต้นเฉลี่ย 194.7 และ 39.0 เซนติเมตร อายุการเก็บเกี่ยวผลผลิตเฉลี่ย 55.8 วัน ส่วนผลผลิต พบว่าน้ำหนักเครือเฉลี่ย 4.3 กิโลกรัม จำนวนหวีต่อเครือเฉลี่ย 6.3 หวี น้ำหนักหวีเฉลี่ย 606.2 กรัม จำนวนผลต่อหวีเฉลี่ย 16.2 ผล น้ำหนักผลเฉลี่ย 32.7 กรัม ความหวานเฉลี่ย 26.0 บริกซ์ความแน่นเนื้อเฉลี่ย 3.8 นิวตัน และสีผิวผลอยู่ในกลุ่ม Yellow Group 15B และผลมีลักษณะ 2 แบบ คือ มีขน และไม่มีขน โดยกล้วยเล็บมือนางรหัส 013 เหมาะสำหรับรับประทานผลสด เนื่องจากมีความแน่นเนื้อ และความหวานสูง การเรียงตัวของหวีและผลในหวีสวยงามมองดูน่ารับประทาน
          การศึกษาความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมของกล้วยเล็บมือนาง (Musa, AA group ‘Kluai leb mu nang’) จำนวน 21 ตัวอย่าง ร่วมกับกล้วยหอม กล้วยไข่ กล้วยป่า และกล้วยน้ำว้า ด้วยเครื่องหมาย ISSR พบว่า จากการทดสอบไพรเมอร์ จำนวน 64 ชนิด มีไพรเมอร์ 23 ชนิด ที่ให้แถบดีเอ็นเอในช่วง 4 - 15 แถบ จึงได้นำมาศึกษาความสัมพันธ์ทางพันธุกรรม โดยให้แถบดีเอ็นเอทั้งหมด 236 แถบ มีแถบดีเอ็นเอต่าง จำนวน 218 แถบ (92.37%) ค่าดัชนีความเหมือน (similarity index) อยู่ระหว่าง 0.40 ถึง 0.99 เมื่อทำการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมของตัวอย่างกล้วยด้วยวิธี unweighted pair group method with arithmetic mean (UPGMA) สามารถจำแนกกล้วยเล็บมือนางทั้ง 21 ตัวอย่าง เป็น 2 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 ได้แก่ ตัวอย่างที่ 001 002 003 004 006 007 008 009 010 011 012 013 015 016 017 018 และ 021 สำหรับกลุ่มที่ 2 ได้แก่ ตัวอย่างที่ 005 014 019 และ 020 นอกจากนี้ยังสามารถแยกกล้วยเล็บมือนางออกจากกล้วยหอม กล้วยไข่ กล้วยป่า และกล้วยน้ำหว้า อย่างชัดเจน ซึ่งผลความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมแสดงให้เห็นว่ากล้วยเล็บมือนางมีความใกล้ชิดกับกล้วยหอมมากที่สุด เมื่อเทียบกับกล้วยไข่ กล้วยป่า และกล้วยน้ำว้า
          การศึกษาผลของการให้น้ำต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของกล้วยเล็บมือนาง ณ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรชุมพร อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร ตั้งแต่ตุลาคม 2558 - กันยายน 2561 โดยวางแผนการทดลอง แบบ RCB ประกอบด้วย 5 กรรมวิธี 4 ซ้ำ ดังนี้ คือ 1. ให้น้ำตามธรรมชาติ 2. ให้น้ำ 25% ของประมาณการใช้น้ำของพืช 3. ให้น้ำ 50% ของประมาณการใช้น้ำของพืช 4. ให้น้ำ 75% ของประมาณการใช้น้ำของพืช และ 5. ให้น้ำ 100% ของประมาณการใช้น้ำของพืช ผลการทดลองพบว่า การให้น้ำ 25% ของปริมาณการใช้น้ำของพืช เป็นการให้น้ำที่ประหยัดที่สุด โดยใช้น้ำ 526.3 ลิตรต่อกอต่อปี ทำให้กล้วยเล็บมือนางให้น้ำหนักหวี 1.15 กิโลกรัมต่อหวี จำนวนผล 16.9 ผลต่อหวีและความแน่นเนื้อดีที่สุด 11.9 นิวตัน
          การทดสอบพันธุ์และเทคโนโลยีการปลูกกล้วยเล็บมือนางซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลกระทบต่อการให้ผลผลิตของกล้วยเล็บมือนาง เพื่อให้ได้พันธุ์และเทคโนโลยีการจัดการสวนที่เหมาะสมสำหรับการปลูกกล้วยเล็บมือนางในภาคใต้ตอนบน ทำให้เกษตรกรผู้ปลูกกล้วยเล็บมือนางสามารถเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิต เพื่อเป็นต้นแบบในการขยายผลสู่เกษตรกรข้างเคียง ดำเนินการในแปลงปลูกกล้วยเล็บมือนาง จำนวน 16 แปลง แบ่งการทดลองเป็น 2 ชุด ชุดที่ 1 การทดลอง set X จำนวน 12แปลง ในแปลงเกษตรกรจังหวัดชุมพร และประจวบคีรีขันธุ์ เพื่อเปรียบเทียบพันธุ์ และการจัดการสวนตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร (กรรมวิธีที่ 1) กับการจัดการตามวิธีเกษตรกร (กรรมวิธีที่ 2) ชุดที่ 2 การทดลอง set Y จำนวน 4 แปลง ดำเนินการที่แปลงเกษตรกรจังหวัดชุมพร เพื่อเปรียบเทียบพันธุ์ และการจัดการสวนตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร (กรรมวิธีที่ 1) พันธุ์ตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตรและการจัดการสวนตามวิธีเกษตรกร (กรรมวิธีที่ 2) พันธุ์ตามวิธีเกษตรกรและการจัดการสวนตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร (กรรมวิธีที่ 3) และ พันธุ์และการจัดการตามวิธีเกษตรกร (กรรมวิธีที่ 4) ได้ดำเนินการปลูกในช่วงเดือนพฤษภาคม - มิถุนายน 2562 ในแปลงเกษตรกร และเริ่มทำการเก็บข้อมูลการให้ผลผลิตเดือนมีนาคม 2563 จากการบันทึกข้อมูลผลผลิตพบว่า กรรมวิธีต่างๆ ให้ผลผลิตแตกต่างกัน โดยมี yield gap ระหว่างกรรมวิธีกรมวิชาการเกษตร กับวิธีของเกษตรกร 3,106 กิโลกรัมต่อไร่ และต้นทุนการผลิตต่อน้ำหนักผลผลิตแตกต่างกันโดยมีค่าความแตกต่างระหว่างกรรมวิธีกรมวิชาการเกษตร กับวิธีของเกษตรกร -0.15 บาทต่อกิโลกรัม
          เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2563 เกษตรกรแปลงต้นแบบได้ดำเนินการปลูกกล้วยเล็บมือนางทั้ง 2 แปลง โดยกล้วยเล็บมือนางมีอายุ 1 ปี 3 เดือน พบว่า กล้วยเล็บมือนางมีการเจริญเติบโตเฉลี่ยด้านความสูง 185.00 เซนติเมตร เส้นรอบวงลำต้น 58.90 เซนติเมตร และผลผลิตเฉลี่ย มีน้ำหนักเครือ 8.45 กิโลกรัม โดยมีการปรับตัวเข้ากับสภาพพื้นที่ได้เป็นอย่างดี
          โครงการถ่ายทอดและขยายผลงานวิจัยและพัฒนาการผลิตกล้วยเล็บมือนางในพื้นที่ภาคใต้ตอนบน มีวัตถุประสงค์เพื่อถ่ายทอดและขยายผลงานวิจัย และพัฒนาการผลิตกล้วยเล็บมือนางในพื้นที่ภาคใต้ตอนบน ดำเนินการรวบรวมข้อมูลและจัดทำเอกสารเผยแพร่ความรู้ทางวิชาการ เพื่อนำไปเผยแพร่ ขยายผล และถ่ายทอดองค์ความรู้ที่ได้จากงานวิจัยผ่านช่องทางต่างๆ เช่น งานคลินิกเกษตรเคลื่อนที่งานวันถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อเริ่มต้นฤดูกาลผลิตใหม่ (Field Day) และจัดทำแปลงต้นแบบเรียนรู้เทคโนโลยีการผลิตกล้วยเล็บมือนาง เพื่อใช้เป็นแปลงเรียนรู้แก่เกษตรกร และผู้ที่สนใจ
URL Reference :
(ดาวน์โหลด: 35 ครั้ง)
ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 02-01-2568
แจ้งไฟล์หาย