คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ปรับปรุงพันธุ์เผือกโดยการฉายรังสีแกมมา

คำหลัก : เผือก การปรับปรุงพันธุ์ การคัดเลือก รังสีแกมมา การกลายพันธุ์
ผู้วิจัย : ทวีป หลวงแก้ว
ผู้ร่วมวิจัย : กันยารัตน์ ตันยา, บุญเชิด แก้วสิทธิ์ และพินิจ เขียวพุ่มพวง
หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร
ปี: 2563
ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม
จำนวนผู้อ่าน: 39 ครั้ง
บทคัดย่อ (Abstract)

          การปรับปรุงพันธุ์เผือกโดยใช้การผสมพันธุ์มีข้อจำกัด เนื่องจากเผือกออกดอกยากทำให้การปรับปรุงพันธุ์โดยวิธีการผสมพันธุ์มีความเป็นไปได้ยาก การปรับปรุงพันธุ์เผือกพันธุ์พิจิตร1 (Colocasia esculenta (L.) Schott. cv. Phichit1) โดยการฉายรังสีแกมมาในสภาพปลอดเชื้อ ที่ปริมาณรังสี 0 5 10 15 และ 20 เกรย์ ดำเนินงานโดยการปลูกคัดเลือกและทดสอบสายต้นเผือกที่มีลักษณะทรงต้นเตี้ย จำนวนหน่อน้อย ระยะหน่อห่างผลผลิตสูง และผลผลิตมีคุณภาพการบริโภคดีเปรียบเทียบกับต้นควบคุม ผลการวิจัยพบว่า การฉายรังสีในปริมาณที่เพิ่มขึ้นส่งผลให้ต้นเผือกตายมากขึ้น โดยการฉายรังสีแกมมากับต้นเผือกพันธุ์พิจิตร1 ในสภาพปลอดเชื้อ ที่ปริมาณรังสี 5 เกรย์ มีเปอร์เซ็นต์การรอดชีวิตสูงที่สุด 78.6 เปอร์เซ็นต์และที่ 10 เกรย์ มีเปอร์เซ็นต์การรอดชีวิตรองลงมาที่ 76.2 เปอร์เซ็นต์ โดยพบว่าปริมาณรังสีที่ทำให้ต้นเผือกพันธุ์พิจิตร1 ตายที่ 50 เปอร์เซ็นต์ (LD50) ที่ระดับปริมาณรังสี 11.7 เกรย์ พบความสูงต้น จำนวนหน่อ ระยะหน่อห่าง และผลผลิต มีความแตกต่างกันต่างสถิติพบเผือกพันธุ์พิจิตร1 มีความสูงของต้นสูงที่สุด 107 เซนติเมตร สายต้น THA001-5-8-9-2-2 และ THA001-5-8-44-2-2 มีจำนวนหน่อต่อต้นน้อยที่สุดเท่ากันที่ 2.00 หน่อ สายต้น THA001-5-8-44-2-2 มีระยะห่างของหน่อห่างที่สุด 9.00 เซนติเมตร และเผือกสายต้น THA001-5-8-44-2-2 ให้ผลผลิตต่อไร่สูงที่สุดที่ 4,109 กิโลกรัม ขณะที่ทุกสายต้นได้รับความนิยมของผู้บริโภคในระดับดี (4 จาก 5 คะแนน)
          การปรับปรุงพันธุ์เผือกพันธุ์THA022 (Colocasia esculenta (L.) Schott. var. THA022) โดยการฉายรังสีแกมมาในสภาพปลอดเชื้อ ที่ปริมาณรังสี 0 5 10 15 และ 20 เกรย์ ดำเนินงานโดยการปลูกคัดเลือกและทดสอบสายต้นเผือกที่มีลักษณะทรงต้นเตี้ย จำนวนหน่อน้อย ระยะหน่อห่าง ผลผลิตสูง และผลผลิตมีคุณภาพการบริโภคดี เปรียบเทียบกับต้นควบคุม ผลการวิจัยพบว่า การฉายรังสีในปริมาณที่เพิ่มขึ้นส่งผลให้ต้นเผือกตายมากขึ้น โดยการฉายรังสีแกมมากับต้นเผือกพันธุ์พิจิตร1 ในสภาพปลอดเชื้อ ที่ปริมาณรังสี 10 เกรย์ มีเปอร์เซ็นต์การรอดชีวิตสูงที่สุด 83.3 เปอร์เซ็นต์ และที่ปริมาณรังสี 5 เกรย์ มีเปอร์เซ็นต์การรอดชีวิตรองลงมาที่ 76.2 เปอร์เซ็นต์ โดยพบว่าปริมาณรังสีที่ทำให้ต้นเผือกพันธุ์พิจิตร1 ตายที่ 50 เปอร์เซ็นต์ (LD50) ที่ระดับปริมาณรังสี 12.0 เกรย์ พบผลผลิตมีความแตกต่างกันต่างสถิติ พบเผือกสายต้น THA022-10-8-16-1-2 ให้ผลผลิตต่อไร่สูงที่สุดที่ 3,111 กิโลกรัม ขณะที่ทุกสายต้นได้รับความนิยมของผู้บริโภคในระดับปานกลาง (3 จาก 5 คะแนน)
          การศึกษาผลของรังสีแกมมาต่อการกลายพันธุ์ของหัว cormels เผือกพันธุ์พิจิตร1 (Colocasia esculenta (L.) Schott. cv. Phichit1) ที่ปริมาณรังสี 0 10 20 30 40 50 60 และ 70 เกรย์ ดำเนินงานโดยการปลูกคัดเลือกและทดสอบสายต้นเผือกที่มีลักษณะทรงต้นเตี้ย จำนวนหน่อน้อย ระยะหน่อห่าง ผลผลิตสูง และผลผลิตมีคุณภาพการบริโภคดี เปรียบเทียบกับต้นควบคุม ผลการวิจัยพบว่า การฉายรังสีในปริมาณที่เพิ่มขึ้นส่งผลให้ต้นเผือกงอกเป็นต้นลดลง โดยการฉายรังสีแกมมากับหัว cormels เผือกพันธุ์พิจิตร1 ที่ปริมาณรังสี 10 เกรย์ มีเปอร์เซ็นต์ความงอกสูงที่สุด 44.0 เปอร์เซ็นต์ และที่ 20 และ 50 เกรย์ มีเปอร์เซ็นต์ความงอกรองลงมาเท่ากันที่ 2.00 เปอร์เซ็นต์ โดยพบว่าปริมาณรังสีที่ทำให้ต้นเผือกพันธุ์พิจิตร1 มีเปอร์เซ็นต์ความงอกที่ 50 เปอร์เซ็นต์ (LD50) ที่ระดับปริมาณรังสี 8.00 เกรย์ พบความสูงต้น เส้นรอบวงโคนต้น จำนวนหน่อ ระยะหน่อห่าง และผลผลิต มีความแตกต่างกันต่างสถิติ พบเผือกพันธุ์พิจิตร1 มีความสูงของต้นสูงที่สุด 102 เซนติเมตร สายต้น PC1-10-8-19-6-7-12 มีเส้นรอบวงโคนต้นกว้างที่สุด 28.4 เซนติเมตร สายต้น PC1-10-8-19-6-7-12 มีจำนวนหน่อต่อต้นน้อยที่สุด 2.00 หน่อ สายต้น PC1-10-8-19-6-7-12 มีระยะห่างของหน่อห่างที่สุด 13.2 เซนติเมตร และเผือกสายต้น PC1-10-8-19-6-13 ให้ผลผลิตต่อไร่สูงที่สุดที่ 4,053 กิโลกรัม ขณะที่ทุกสายต้นได้รับความนิยมของผู้บริโภคในระดับดี (4 จาก 5 คะแนน)
          การศึกษาผลของรังสีแกมมาต่อการกลายพันธุ์ของหัว cormels เผือกพันธุ์THA022 (Colocasia esculenta (L.) Schott. var. THA022) ที่ปริมาณรังสี 0 10 20 30 40 50 60 และ 70 เกรย์ ดำเนินงานโดยการปลูกคัดเลือกและทดสอบสายต้นเผือกที่มีลักษณะทรงต้นเตี้ย จำนวนหน่อน้อย ระยะหน่อห่าง ผลผลิตสูง และผลผลิตมีคุณภาพการบริโภคดีเปรียบเทียบกับต้นควบคุม ผลการวิจัยพบว่า การฉายรังสีในปริมาณที่เพิ่มขึ้นส่งผลให้ต้นเผือกงอกเป็นต้นลดลง โดยการฉายรังสีแกมมากับหัว cormels เผือกพันธุ์THA022 ที่ปริมาณรังสี 10 เกรย์ มีเปอร์เซ็นต์ความงอกสูงที่สุด 46.0 เปอร์เซ็นต์ โดยพบว่าปริมาณรังสีที่ทำให้ต้นเผือกพันธุ์THA022 มีเปอร์เซ็นต์ความงอกที่ 50 เปอร์เซ็นต์ (LD50) ที่ระดับปริมาณรังสี 9.50 เกรย์ พบความสูงต้น เส้นรอบวงโคนต้น จำนวนหน่อและผลผลิต มีความแตกต่างกันต่างสถิติพบเผือกสายต้น TR022-10-8-1-4 มีความสูงของต้นสูงที่สุด 69.0 เซนติเมตร สายต้น TR022-10-8-5-6 มีเส้นรอบวงโคนต้นกว้างที่สุด 20.7 เซนติเมตร TR022-10-8-1-4 มีจำนวนหน่อต่อต้นน้อยที่สุด 6.28 หน่อ และเผือกสายต้น TR022-10-8-5-6 ให้ผลผลิตต่อไร่สูงที่สุดที่ 2,940 กิโลกรัม ขณะที่ทุกสายต้นได้รับความนิยมของผู้บริโภคในระดับปานกลาง (3 จาก 5 คะแนน)
URL Reference :
(ดาวน์โหลด: 17 ครั้ง)
ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-02-2568
แจ้งไฟล์หาย