คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การป้องกันกำจัดศัตรูพืชในการผลิตพืชระบบเกษตรอินทรีย์

คำหลัก : สารสกัดพืช สะเดา หางไหล ว่านน้ำ กากชาน้ำมัน ยาสูบ หนอนใยผัก

ผู้วิจัย : ธนิตา ค่ำอำนวย

ผู้ร่วมวิจัย : พรรณีกา อัตตนนท์, ภัสชญภณ หมื่นแจ้ง, ปราสาททอง พรหมเกิด, พัชรีวรรณ จงจิตเมตต์, สุชลวัจน์ ว่องไวลิขิต, ธิติยาภรณ์ อุดมศิลป์, ศิริพร สอนท่าโก, อทิติยา แก้วประดิษฐ์, ณัฐพร ฉันทศักดา, พจนีย์ หน่อฝั้น และลักษมี เดชานุรักษ์นุกูล

หน่วยงาน :

ปี: 2563

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 49 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          เกษตรอินทรีย์เป็นการผลิตที่มีมาตรฐานและหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีสังเคราะห์ตลอดกระบวนการผลิต ทำให้ทางเลือกในการใช้สารป้องกันกำจัดศัตรูพืชมีน้อย โครงการวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นพิษของสารสกัดพืชต่อหนอนใยผักสำหรับเป็นข้อมูลในการจัดทำคำแนะนำอัตราการใช้สารสกัดพืชในระบบการผลิตพืชอินทรีย์ ศึกษาประสิทธิภาพของสารสกัดพืชต่อแมลงศัตรูพืชและแมลงศัตรูธรรมชาติจากแปลงปลูกพืชอินทรีย์ ศึกษาวิธีการป้องกันกำจัดแมลงและสัตว์ศัตรูพืชโดยวิธีการป้องกันกำจัดศัตรูพืชแบบผสมผสาน เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีการถ่ายทอดรูปแบบการป้องกันกำจัดศัตรูพืชในการผลิตระบบเกษตรอินทรีย์ มีการดำเนินงาน 3 กิจกรรม ผลที่ได้ คือ ข้อมูลค่าความเป็นพิษ LC50 (72 ชั่วโมง) ต่อหนอนใยผักของสารสกัดสะเดา หางไหล ว่านน้ำ กากเมล็ดชาน้ำมันและยาสูบเท่ากับ 5.7 2.9 95 2.2 4.3 เปอร์เซ็นต์ น้ำหนักต่อปริมาตร (%w/v) ตามลำดับ
          การศึกษาประสิทธิภาพของสารสกัดสะเดา ว่านน้ำและหางไหลต่อแมลงศัตรูพืชและแมลงศัตรูธรรมชาติของพริก คือ เพลี้ยอ่อนและเพลี้ยไฟ พบสารสกัดสะเดามีประสิทธิภาพสูง สารสกัดหางไหลและว่านน้ำมีประสิทธิภาพปานกลาง แต่สารสกัดทั้ง 3 ชนิด ไม่มีผลกระทบต่อแมลงศัตรูธรรมชาติที่ทดสอบ คือ ไรตัวห้ำและแมลงช้างปีกใส (วัย 2) ในพืชแตงกวา การทดสอบพบว่าสารสกัดหางไหลมีประสิทธิภาพในการควบคุมด้วงเต่าแตงแดง หนอนชอนใบและเพลี้ยอ่อน สารสกัดว่านน้ำมีประสิทธิภาพสูงต่อไรแดงและเพลี้ยอ่อน สำหรับเพลี้ยไฟ สารสกัดสะเดา ว่านน้ำและหางไหลมีประสิทธิภาพปานกลาง สารสกัดสะเดาและว่านน้ำมีผลทำให้เต่าแตงแดงกินใบพืชน้อยลง และสารสกัดหางไหลมีผลกระทบต่อด้วงเต่าตัวห้ำ ซึ่งเป็นแมลงศัตรูธรรมชาติในพืชแตงกวา การทดสอบในแมลงศัตรูพืชของถั่วฝักยาว คือ หนอนกระทู้ผักพบว่าสารสกัดสะเดา มีประสิทธิภาพสูงถึง 80 เปอร์เซ็นต์ ส่วนว่านน้ำและหางไหลมีประสิทธิภาพน้อยกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ และการหมักพืชด้วยเอทานอลพื้นบ้าน ให้ผลดีกว่าการหมักด้วยเอทานอลพื้นฐานและน้ำ สำหรับแมลงศัตรูพืชในคะน้า พบว่าทั้งสารสกัดสะเดา ว่านน้ำและหางไหลมีประสิทธิภาพสูงหนอนใยผัก สารสกัดสะดาและว่านน้ำมีประสิทธิภาพต่อหนอนกระทู้ผัก ส่วนสารสกัดว่านน้ำมีประสิทธิภาพต่อด้วงหมัดผักแถบลาย สำหรับในแมลงศัตรูธรรมชาติ พบว่าสารสกัดพืชทั้ง 3 ไม่มีผลต่อแตนเบียนบราคอน ส่วนมวนพิฆาต สารสกัดของสะเดามีผลเล็กน้อยว่านน้ำมีผลปานกลางและหางไหลไม่มีผลต่อมวนพิฆาต ศึกษาในแมลงศัตรูของกระเจี๊ยบเขียว พบว่า สารสกัดสะเดาว่านน้ำและหางไหล มีประสิทธิภาพต่อเพลี้ยจักจั่นฝ้าย ส่วนหนอนกระทู้ผัก พบว่าสารสกัดสะเดามีประสิทธิภาพต่อหนอนกระทู้ผัก แต่สารสกัดว่านน้ำและหางไหลมีประสิทธิภาพน้อย ในการศึกษาการระบาดของศัตรูเมล่อนอินทรีย์และทดสอบกับสารสกัดพืชพบว่า สารสกัดสะเดา ว่านน้ำและหางไหลในอัตราที่ทดสอบ ไม่มีประสิทธิภาพในการควบคุมเพลี้ยไฟถั่วลิสง เพลี้ยไฟฝ้ายและไรแดงกระเจี๊ยบ และไม่มีผลกระทบต่อศัตรูธรรมชาติที่จะนำมาใช้ในการควบคุมศัตรูเมล่อน คือ มวนตัวห้ำ ไรตัวห้ำ A. longispinosus และไรตัวห้ำ Amblyseius swirskii
          การศึกษาประสิทธิภาพของสารสกัดพืชในการป้องกันกำจัดศัตรูพืชพบว่า สารสกัดน้อยหน่าทั้งส่วนของใบและเมล็ดของน้อยหน่าหนังและน้อยหน่าพันธุ์เพชรปากช่องมีประสิทธิภาพในการควบคุมหนอนใยผัก สารสกัดมะคำดีควายและสารสกัดกากชาน้ำมันมีประสิทธิภาพในการควบคุมหนูท้องขาวบ้านและหนูพุกใหญ่ แต่เมื่อนำมาทำเป็นเหยื่อพิษของสารสกัดทั้ง 2 ชนิด พบว่าประสิทธิภาพลดลง อาจเป็นสาเหตุจากกลิ่นหรือรสชาติของสารสกัดไปมีผลต่อการรับรสของหนูกิจกรรมศึกษาวิธีการป้องกันกำจัดแมลงและสัตว์ศัตรูพืชในการผลิตพืชอินทรีย์ ในการศึกษาศักยภาพของชนิดพืชปลูกร่วมต่อการดึงดูดแมลงศัตรูธรรมชาติในการผลิตแตงกวาระบบเกษตรอินทรีย์พบว่า พืชที่มีศักยภาพในการดึงดูดศัตรูธรรมชาติได้ดี คือ กะเพราและดาวกระจาย ส่วนดาวเรืองและดาวกระจายสามารถกับดักเพลี้ยไฟซึ่งเป็นศัตรูพืชของแตงกวาได้ดี สำหรับพืชในตระกูลเดียวกันกับแตงกวา (Cucurbitaceae) ที่เป็นพืชกับดักแมลงศัตรูพืช คือ แตงร้าน การทดสอบประสิทธิภาพกากเมล็ดชาน้ำมันป้องกันกำจัดหอยในแปลงผักอินทรีย์ โดยทดสอบในแปลงผักบุ้งกับบวบ และผักบุ้งกับผักกาดขาวของเกษตรกร พบว่าการหว่านกากชาน้ำมันอัตรา 5 กิโลกรัมต่อไร่ มีประสิทธิภาพในการควบคุมหอยและทาก และช่วยลดความเสียหายของผลผลิต เหมาะในการนำมาใช้ควบคุมหอยและทากในแปลงผักอินทรีย์

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 20 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-02-2568

แจ้งไฟล์หาย