คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การจัดการหลังการเก็บเกี่ยวพืชไร่ที่เหมาะสม

คำหลัก :

ผู้วิจัย : จารุวรรณ บางแวก

ผู้ร่วมวิจัย : อนุวัฒน์ รัตนชัย, จารุรัตน์ พุ่มประเสริฐ, นฤเทพ เวชภิบาล และภัควิไล ยอดทอง

หน่วยงาน :

ปี: 2563

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 43 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การจัดการหลังการเก็บเกี่ยวเป็นขั้นตอนที่จะลดการสูญเสียผลผลิตทั้งด้านปริมาณและคุณภาพได้ส่วนหนึ่งโดยเฉพาะในพืชไร่ที่ปลูกเป็นปริมาณมาก และส่วนใหญ่เป็นพืชเศรษฐกิจซึ่งการจัดการหลังการเก็บเกี่ยว เช่น อายุเก็บเกี่ยว การลดความชื้นผลผลิต การเก็บรักษาผลผลิต ที่ต่างกันในแต่ละพืช จะมีผลทำให้สูญเสียผลผลิต ในโครงการนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาหาสาเหตุของการสูญเสียทั้งด้านปริมาณและคุณภาพของพืชไร่ชนิดต่างๆ ที่มีวิธีการจัดการที่ต่างกัน คือ มันเทศ ถั่วเหลือง ถั่วลิสง และอ้อย ดำเนินการโดยกองวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร กรมวิชาการเกษตร ตั้งแต่ปี 2559 - 2563 จากการศึกษาพบว่า ถ้าเก็บเกี่ยวล่าช้า ถั่วเหลือง จะทำให้ผลผลิตเสียหายเพราะเกิดการร่วงหล่น เพราะความชื้นต่ำ ถั่วลิสงก็จะมีสัตว์เข้าทำลาย แต่ถ้าเก็บเกี่ยวมันเทศ 2 สายพันธุ์ คือ พจ.06-15 และ PROC NO. 65-16 ล่าช้าจนถึง 15 สัปดาห์หลังปลูก จะทำให้ผลผลิตเพิ่มขึ้น และคุณภาพไม่ต่างกัน แต่ต้องมีการป้องกันด้วงงวงมันเทศเข้าทำลายผลผลิตในดิน และเป็นผลผลิตสดจึงต้องจัดการหลังเก็บเกี่ยวให้เหมาะสม คือ การทำความสะอาด บรรจุในถุง LDPE เก็บในสภาพอุณหภูมิต่ำที่ 15 องศาเซลเซียส ก็จะดี แต่ค่าใช้จ่ายสูง จึงสามารถเก็บที่อุณหภูมิห้องได้ มีการศึกษาถั่วเหลืองพันธุ์เชียงใหม่60 พบว่าการเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม คือ ที่อายุ 97 วันหลังปลูก หลังจากนั้นความชื้นจะต่ำกว่า 12 เปอร์เซ็นต์ ฝักถั่วเหลืองเริ่มมีฝักแตกทำให้เมล็ดร่วงหล่นลงพื้น เกิดการสูญเสียเมล็ดถึง 18 - 19% แต่ไม่ควรเก็บเกี่ยวที่อายุ 87 วันหลังปลูกเนื่องจากฝักถั่วยังไม่แห้ง มีความเหนียว และมีสีเขียวปนเหลือง ผลผลิตน้อยที่สุด 70.04 กิโลกรัมต่อไร่ เมื่อเก็บรักษาเป็นเวลา 6 เดือน พบว่า ปริมาณและคุณภาพเปลี่ยนแปลงและถั่วลิสง สามารถเก็บเกี่ยวที่อายุที่เหมาะสม คือ 110 - 120 วันหลังปลูก ตามลำดับ อย่างไรก็ตามเก็บเกี่ยวที่อายุใดก็ไม่ทำให้คุณภาพแตกต่าง อ้อยควรเก็บเกี่ยวที่อายุ เพื่อลดการสูญเสีย จากการศึกษาการสูญเสียปริมาณและคุณภาพอ้อย โดยวิธีการเก็บเกี่ยว และอายุการเก็บเกี่ยวอ้อยที่เหมาะสมสามารถสรุปได้ว่า วิธีการเก็บเกี่ยวอ้อยควรเลือกใช้วิธีเก็บเกี่ยวอ้อยสดโดยการใช้รถเก็บเกี่ยวเนื่องจากเป็นวิธีการที่ลดการสูญเสียปริมาณน้ำหนักอ้อยระหว่างขนส่ง (0.70%) และคุณภาพของอ้อยโดยพิจารณาจากค่าความหวาน (14.53 C.C.S) ที่จะให้เป็นวัตถุดิบในการผลิตน้ำหนักของโรงงานน้ำหนักเมื่อเปรียบเทียบกับวิธีการเผาอ้อยก่อนเก็บเก็บเกี่ยวที่จะทำให้การสูญเสียน้ำหนักเพิ่มขึ้น (1.03%) เพราะความร้อนสะสมในล่าอ้อยส่งผลให้ความชื้นภายในลำอ้อยลดลง และส่งผลให้ค่าความหวานลดลง (13.98 C.C.S) นอกจากนี้อายุของอ้อยพันธุ์ขอนแก่น3 ที่เหมาะสมต่อการเก็บเกี่ยว คือ อ้อยอายุ 12 เดือนหลังปลูกเพราะมีค่าความหวานสูงสุด (14.83 C.C.S) และปริมาณผลผลิตอ้อย (ตัน/ไร่) มีค่าใกล้เคียงกับอ้อยอายุ 10 เดือนหลังปลูก คิดเป็น 18.91 และ 21.65 ตันต่อไร่ ตามลำดับ ดังนั้นจึงควรแนะน่าให้เกษตรกรเก็บเกี่ยวอ้อยพันธุ์ขอนแก่น3 ที่อายุ 10 และ 12 เดือนหลังปลูกเมื่อเปรียบเทียบกับเดือนที่ 8 และ 14 หลังปลูก เพราะจะเพิ่มโอกาสในการได้รับผลตอบแทนจากปริมาณการจ่าหน่ายผลิตผลอ้อยแก่โรงงานน้ำหนักที่มากกว่าการเก็บเกี่ยวในเดือนอื่นๆ

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 17 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 13-02-2568

แจ้งไฟล์หาย