คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

กล้วยไม้ศักยภาพอื่นๆ

คำหลัก : การปรับปรุงพันธุ์พืช การคัดเลือก กล้วยไม้สกุลลิ้นมังกร กล้วยไม้สกุลสปาโทกลอสทิส กล้วยไม้สกุลสิงโตกลอกตา กล้วยไม้สกุลม็อคคาร่า กล้วยไม้สกุลซิมบิเดียม

ผู้วิจัย : อำนวย อรรถลังรอง

ผู้ร่วมวิจัย : สุภาภรณ์ สาชาติ, พรอนันต์ แข็งขันธ์, ศิรากานต์ ขยันการ, สุปัน ไม้ดัดจันทร์, วัชรพล บำเพ็ญอยู่, วาสนา สุภาพรหม, มะนิต สารุณา, ชำนาญ กสิบาล, มณทิรา ภูติวรนาถ, รณรงค์ คนชม, สุทธินี เจริญคิด, ยรรยง พันธ์พฤกษ์ และพัฒน ทวีโชค

หน่วยงาน : สถาบันวิจัยพืชสวน ศูนย์วิจัยพืชสวนเลย ศูนย์วิจัยพืชสวนเชียงราย ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครพนม ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแพร่ ศูนย์สารสนเทศ และมหาวิทยาลัยมหิดล

ปี: 2563

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 48 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โครงการวิจัยและพัฒนากล้วยไม้ศักยภาพอื่นๆ ประกอบด้วย กล้วยไม้ทั้งหมด 5 สกุล ได้แก่ ลิ้นมังกร สปาโทกลอสทิส สิงโตกลอกตา ม็อคคาร่า และซิมบิเดียม ดำเนินการระหว่างปี 2558 - 2563 โดยในกล้วยไม้สกุลลิ้นมังกร พบว่า หัวพันธุ์เริ่มงอกเมื่อได้รับน้ำ/น้ำฝนหลังพักตัวในฤดูแล้ง เริ่มแทงช่อดอกหลังปลูก ประมาณ 120 วัน และดอกบานหลังจากแทงช่อดอก 30 วัน จัดเป็นดอกสมบูรณ์เพศ หลังจากดอกบาน 2 วัน พบว่ามีความงอกสูงสุด 58.5 เปอร์เซ็นต์ ส่วนการผสมเกสรควรปล่อยให้ติด 2 ฝักต่อช่อ ซึ่งจะให้เมล็ดดีมากถึง 2,800 เมล็ด/ฝัก การผสมข้ามในสกุลลิ้นมังกรพบว่า ลิ้นมังกรสีชมพู (Habenaria rhodocheila) ใช้เป็นแม่ในการผสมพันธุ์ได้ดีและมีการสร้างประชากรสำหรับการคัดเลือกจากลูกผสมต่างๆ ไว้จำนวนหนึ่ง ด้านการเพิ่มชุดโครโมโซม พบว่าระดับความเข้มข้นของสารละลายโคลชิซินและระยะเวลาที่ศึกษาไม่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของลักษณะต่างๆ ส่วนการผลิตเป็นไม้กระถางควรใช้กระถางขนาด 4 นิ้ว โดยใช้วัสดุปลูก พีทมอส : สเปกนั่มมอส : แกลบดำ : ดิน + ปุ๋ยคอก อัตรา 1 : 1 : 1 : 1 เมื่อเข้าระยะพักตัวให้เก็บเกี่ยวหัวพันธุ์เมื่อต้นแห้งสนิทร่วมกับการผึ่งไว้ในที่ร่ม 2 - 8 วัน (แตกต่างตามขนาดหัว) จากนั้นบรรจุในถุงซิบพลาสติกและเก็บไว้ที่อุณหภูมิ 15 องศาเซลเซียส ซึ่งสามารถเก็บรักษาหัวพันธุ์ได้นาน 8 เดือน ส่วนการเพาะเมล็ดในสภาพปลอดเชื้อพบว่า การแช่ฝักด้วยสารละลายโซเดียมไฮโปคลอไรท์ (NaClO2) ความเข้มข้น 10% และ 5% ความเข้มข้นละ 10 นาที แล้วนำเมล็ดไปเพาะบนอาหารแข็งสูตร ½VW เติมน้ำ 150 มล./ล. ได้ต้นอ่อนที่มีปริมาณและคุณภาพดีที่สุด ส่วนการเพิ่มปริมาณต้นอ่อนให้นำไปเลี้ยงบนอาหาร VW เติมน้ำสกัดมันฝรั่ง 100 กรัม/ลิตร ให้จำนวนยอดใหม่มากถึง 8.02 ยอด กล้วยไม้สกุลสปาโทกลอสทิส การทดสอบพันธุ์พบว่า Spa-Hy-02-13 Spa-Hy-03-50 Spa-Hy-06-24 Spa-Hy-13-09 Spa-Hy-17-21 Spa-Hy-18-24 และ Spa-Hy-23-01 เป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค ซึ่งจะได้เสนอเป็นพันธุ์แนะนำต่อไป มีการผสมพันธุ์และคัดเลือกเพิ่มเติมใหม่จำนวน 30 และ 14 คู่ผสม ตามลำดับ ส่วนการผลิตไม้กระถาง ใช้วัสดุกาบมะพร้าวสับ:ปุ๋ยคอก อัตรา 2 : 1 ส่วน และให้ปุ๋ยเกล็ดสูตร 20 : 10 : 25 อัตรา 100 ppm ปริมาณ 300 มิลลิลิตร 1 ครั้งต่อสัปดาห์ กล้วยไม้สกุลสิงโตกลอกตา กลุ่มลอบบิไอ (lobbii complex) การผสมข้ามชนิด (5 ชนิด) มีความสำเร็จแตกต่างกัน แต่มีเพียงลูกผสม สิงโตสยาม (Bulb. Siamenese) x สิงโตสยามปราจีน (Bulb. orectopetalum) ที่สามารถออกปลูกและปรับตัวเจริญเติบโตได้ปานกลาง วัสดุที่เหมาะสมสำหรับปลูก ได้แก่ ถ่านปูหน้าด้วยสแฟคนั่มมอส อาหารสูตร Orchid seed sowing medium (P723) เหมาะสำหรับการเพาะเมล็ดมีการงอกและพัฒนาของต้นอ่อนดีที่สุด 43.63 เปอร์เซ็นต์ ส่วนการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ให้ฟอกฆ่าเชื้อหน่ออ่อนให้ลอกกาบใบออกและตัดใบยอดอ่อนให้สั้น แช่ในแอลกอฮอล์ 95 เปอร์เซ็นต์ นาน 5 นาที ล้างน้ำกลั่นและแช่ด้วยสารละลายโซเดียมไฮโปคลอไรท์ ความเข้มข้น 10% นาน 20 นาที ก่อนนำไปเพาะบนอาหาร P668 เติมน้ำมะพร้าว 150 มล./ล. ที่ระดับน้ำตาล 1 เปอร์เซ็นต์กล้วยไม้สกุลม็อคคาร่า การทดสอบพันธุ์พบว่า ม็อคคาร่าหมูทองให้จำนวนช่อดอกมากที่สุด 119 ช่อ มีคุณภาพของดอกได้ตามมาตรฐาน และอายุการปักแจนานมากที่สุด 28.75 วัน กล้วยไม้สกุลซิมบิเดียม มีผสมข้ามชนิดและข้ามสกุลหรือข้ามพันธุ์ ได้ลูกผสมมากกว่า 100 คู่ผสม โดยมีบางคู่ผสมเริ่มให้ดอก วิธีที่เหมาะสมในการเพาะเมล็ดกะเรกะร่อนในสภาพควบคุม ใช้อาหารแข็ง BRT เติม PPM (สารควบคุมจุลินทรีย์) อัตรา 0.6 - 1.2 เปอร์เซ็นต์ โดยไม่ต้องนึ่งฆ่าเชื้อ เพาะเมล็ดโดยโรยเมล็ดลงไปบนอาหารแล้วหยด PPM บนผิวหน้าจำนวน 8 หยด มีการพัฒนาของเมล็ดดีและเกิดการปนเปื้อนน้อย การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อใช้ชิ้นส่วนตาข้างของหน่ออ่อนที่เพาะเลี้ยงบนอาหารสังเคราะห์ VW เติม Kinetin 0.5 หรือ 1.0 มล./ล. ร่วมกับ NAA 1.0 มล./ล. เป็นเวลา 5 - 7 เดือน สามารถเจริญและพัฒนาเกิดยอดและรากได้ดี มียอด 1.00 ยอด 2.00 - 3.50 ใบ

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 22 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 13-02-2568

แจ้งไฟล์หาย