คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการเพิ่มผลผลิตและคุณภาพมะขามป้อม

คำหลัก : มะขามป้อม ทดสอบสายต้น การตัดแต่งกิ่ง ต้นตอ การออกดอกและติดผลล เครื่องบีบผล เครื่องอบแห้ง การทดสอบเทคโนโลยี

ผู้วิจัย : วิภาดา แสงสร้อย

ผู้ร่วมวิจัย : มณทิรา ภูติวรนาถ, สุทธินี เจริญคิด, สนอง อมฤกษ์, อนุรักษ์ สุขขารมย์, ประนอม ใจอ้าย, รณรงค์ คนชม, สถิตย์พงศ์ รัตนคำ, ธีรศักดิ์ โกเมฆ, มานพ คันธามารัตน์ และจารุวรรณ์ รัตนสกุลธรรม

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแพร่ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร ศูนย์วิจัยเกษตรวิศวกรรมเชียงใหม่ และกองวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและ การแปรรูปผลิตผลเกษตร

ปี: 2563

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 80 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          มะขามป้อม เป็นพืชทนแล้งและอายุยืน ผลมีวิตามินซีและแทนนินสูง มีการใช้มะขามป้อมเป็นส่วนประกอบของตำรับยาพื้นบ้าน ยาแผนโบราณ และยาแผนปัจจุบัน เดิมจะเก็บผลผลิตมาจากในป่า แต่ขณะนี้พื้นที่ป่าเหลือน้อยลง ปัจจุบันข้อมูลงานวิจัยด้านการผลิตมะขามป้อมในประเทศไทยยังมีน้อย จำเป็นต้องศึกษาวิจัยเพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพ จึงได้จัดทำโครงการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการเพิ่มผลผลิตและคุณภาพมะขามป้อม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเทคโนโลยีการผลิตมะขามป้อมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและการแปรรูปสำหรับพื้นที่ภาคเหนือ ดำเนินการที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแพร่ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร ศูนย์วิจัยเกษตรวิศวกรรมเชียงใหม่ และกองวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและการแปรรูปผลิตผลเกษตร ระหว่างปี 2559 –2563 โดยทดสอบสายต้นมะขามป้อมที่คัดเลือกไว้ในพื้นที่ภาคเหนือ ศึกษาการจัดการการผลิตมะขามป้อม การพัฒนาเครื่องมือแปรรูป และทดสอบเทคโนโลยีการผลิตและแปรรูปมะขามป้อม พบว่าแปลงที่ศวพ.แพร่ มะขามป้อมที่มีการเจริญเติบโตด้านขนาดทรงพุ่มมากที่สุด คือ สายต้น พจ.02 พจ.08 และ พร.01 สายต้นกจ.01 มีน้ำหนักผลเฉลี่ยมากที่สุด สายต้น ชม.06 มีความหนาของเนื้อมากที่สุด สายต้น พร.01 มีปริมาณสารสำคัญในผลสูงกว่าสายต้นอื่นๆ แปลงที่ ศวพ.พิจิตร สายต้น พร.01 มีขนาดทรงพุ่มเพิ่มขึ้นมากที่สุด รองลงมา คือ สายต้น พจ.02 พจ.08 และสายต้น กจ.01 มีน้ำหนักผลและความหนาของเนื้อมากที่สุด การตัดแต่งกิ่งมะขามป้อมแบบ Central Leader เป็นวิธีการที่เหมาะสมช่วยเพิ่มการออกดอกติดผล ต้นตอมะขามป้อมชนิดต่างๆ ไม่มีผลต่อการเจริญเติบโตของยอดพันธุ์ดี การฉีดพ่นสารเอทีฟอน อัตรา 200 – 300 มล.ต่อลิตร ทำให้มะขามป้อมใบร่วงและออกดอกก่อนฤดูกาลปกติ เครื่องบีบผลมะขามป้อมทำงานได้เร็วกว่าใช้แรงคน ประมาณ 17 เท่า มีความสามารถในการทำงาน 250.90 กก./ชม. เครื่องอบแห้งมะขามป้อมใช้อุณหภูมิอบแห้งเริ่มต้น 70 องศาเซลเซียส ใช้วลา 6 ชั่วโมง อัตราผลสดต่อผลแห้งโดยเฉลี่ย เท่ากับ 1.46:1 สามารถเก็บเนื้อมะขามป้อมอบแห้งในอุณหภูมิห้องโดยบรรจุในถุงพลาสติกชนิด PP ถุงสูญญากาศ และถุงอลูมิเนียมฟอยล์ได้ไม่เกิน 6 เดือน การเก็บรักษาในอุณหภูมิห้องเย็นช่วยชะลอการเปลี่ยนแปลงคุณภาพของเนื้อมะขามป้อมอบแห้งได้ การทดสอบเทคโนโลยีการผลิตและแปรรูปมะขามป้อมแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม ด้านพันธุ์มะขามป้อมที่อายุ 2 ปี กรรมวิธีทดสอบ มีความสูงเฉลี่ยมากกว่ากรรมวิธีเกษตรกร ด้านเครื่องมือแปรรูป เครื่องบีบผลมะขามป้อม ทำงานได้ 358.96 กก./ชม. การใช้เครื่องบีบผลทำงานได้เร็วกว่าใช้แรงคน 30 เท่า ช่วยทุ่นแรงและทุ่นเวลา การอบแห้งด้วยตู้อบแสงอาทิตย์แบบโค้ง ให้ผลตอบแทนสูงสุด 1,862.5 บาท สัดส่วนของรายได้ต่อการลงทุนของตู้อบแสงอาทิตย์แบบโค้งและตู้อบแสงอาทิตย์แบบจั่ว เท่ากับ 2.00 ซึ่งเท่ากัน ส่วนตู้อบลมร้อนเครื่องต้นแบบ มีสัดส่วนของรายได้ต่อการลงทุนต่ำกว่า คือ 1.91 ถึงแม้ว่าการใช้ตู้อบลมร้อนเครื่องต้นแบบจะมีสัดส่วนของรายได้ต่อการลงทุนต่ำกว่าตู้อบแสงอาทิตย์ทั้งสองแบบ แต่สามารถใช้งานได้แม้ในสภาพอากาศในฤดูฝน และสามารถอบแห้งได้ครั้งละจำนวนมากโดยใช้เวลาสั้น

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 23 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 13-02-2568

แจ้งไฟล์หาย