คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการผลิตว่านสาวหลงในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา

คำหลัก : ว่านสาวหลง การผลิต

ผู้วิจัย : พินิจ กัลยาศิลปิน

ผู้ร่วมวิจัย : พรทิพย์ จันทร์บุตร, ภัทรานิษฐ์ คงมาก, จารุณีติสวัสดิ์, ธัญมน สังข์ศิริ และวุฒิชัย กากแก้ว

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรจันทบุรี สถาบันวิจัยพืชไร่และพืชทดแทนพลังงาน ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพัทลุง ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรฉะเชิงเทรา และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรมุกดาหาร

ปี: 2563

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 49 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตว่านสาวหลง (Amomum biflorum Jack.) ในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา วัตถุประสงค์เพื่อวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตเพื่อเพิ่มผลผลิตว่านสาวหลงและอายุการเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม และส่วนประกอบของว่านสาวหลงที่เหมาะสมในการสกัดสารออกฤทธิ์ โดยมีการดำเนินการระหว่างปี 2559 - 63 การศึกษาระยะปลูกและอัตราปุ๋ยอินทรีย์ที่เหมาะสมในการผลิตว่านสาวหลงในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา วางแผนการทดลองแบบ Split Plot Design จำนวน 3 ซ้ำ โดย Main plot เป็นระยะปลูก 3 ระยะ คือ 30x30 30x60 และ 60x60 เซนติเมตร Sub-plot เป็นอัตราปุ๋ยมูลไก่ที่ใส่รองพื้นมี 3 อัตรา 1 2 และ 3 ตันต่อไร่ เก็บเกี่ยวผลผลิตเมื่อว่านสาวหลงอายุ 12 เดือน พบว่า ที่ระยะปลูก 30x30 เซนติเมตร อัตราการใส่ปุ๋ย 3 ตันต่อไร่ ได้ผลผลิตสูงสุด 5,733 กิโลกรัมต่อไร่ โดยทุกกรรมวิธีไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ ระยะปลูกและอัตราปุ๋ยที่เหมาะสม คือ ระยะปลูก 60x60 เซนติเมตร อัตราการใส่ปุ๋ย 1 ตันต่อไร่ เนื่องจากกรรมวิธีดังกล่าวไม่พบการเกิดโรคในช่วงแรกที่มีความชื้นสัมพัทธ์สูง มีค่า AUDPC น้อย และได้ผลตอบแทนสูงสุด และการวิเคราะห์ชนิดสารออกฤทธิ์โดยเก็บเกี่ยวว่านสาวหลงที่อายุ 12 และ 15 เดือน นำมาแยกส่วนประกอบ 3 ส่วน คือ 1) ใบ 2) ลำต้น 3) ไหล พบว่าสารที่เป็นองค์ประกอบหลักของน้ำมันหอมระเหยจากว่านสาวหลงทั้ง 3 ส่วน คือ trans-p-(1-butenyl) anisole การเก็บเกี่ยวที่อายุ 15 เดือน ได้ปริมาณสาร trans-p-(1-butenyl) anisole มากกว่าการเก็บเกี่ยวที่อายุ 12 เดือน ในทุกส่วนประกอบของว่านสาวหลง จากผลการทดลองปีที่ 1 จึงนำมาทำการปลูกทดสอบเทคโนโลยีการผลิตว่านสาวหลงต่อเนื่องมาจากการทดลองศึกษาระยะปลูกและอัตราปุ๋ยอินทรีย์ที่เหมาะสมในการผลิตว่านสาวหลงในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา ระยะปลูกสำหรับการผลิตว่านสาวหลง คือ ระยะปลูก 60x60 เซนติเมตร อัตราการใส่ปุ๋ย 1 ตันต่อไร่ และเก็บเกี่ยวผลผลิตที่อายุ 12 เดือน ณ แปลงเกษตรกร จำนวน 10 ราย ซึ่งประกอบด้วย 2 ขั้นตอน คือ 1 การทำแปลงทดสอบ โดยวางแผนการทดลองแบบบล็อกสมบูรณ์ (RCBD) จำนวน 2 ซ้ำ เปรียบเทียบระหว่าง 2 กรรมวิธี คือ กรรมวิธีที่ 1 วิธีแนะนำ ใช้ระยะปลูก 60 x 60 เซนติเมตร อัตราการใส่ปุ๋ยที่ 1 ตันต่อไร่ และกรรมวิธีที่ 2 กรรมวิธีเกษตรกร ใช้ระยะปลูก 30 x 60 เซนติเมตร ไม่ใส่ปุ๋ย พบว่า ว่านสาวหลงในกรรมวิธีแนะนำให้น้ำหนักผลผลิตสด และเปอร์เซ็นต์น้ำมันหอมระเหยไม่แตกต่างกันทางสถิติกับกรรมวิธีเกษตรกร เช่นเดียวกันกับต้นทุนผันแปร รายได้ และสัดส่วนรายได้ต่อการลงทุนที่ไม่แตกต่างกัน ดังนั้น ในขั้นตอนที่ 2 จึงใช้ระยะปลูกว่านสาวหลง 60 x 60 เซนติเมตร อัตราการใส่ปุ๋ยที่ 1 ตันต่อไร่ เพื่อใช้ในการทำแปลงต้นแบบ ณ แปลงเกษตรกร จำนวน 10 ราย หลังจากนั้นเก็บเกี่ยวผลผลิตที่อายุ 12 เดือน พบว่า ว่านสาวหลงให้น้ำหนักผลผลิตสดในช่วง 4,825 - 9,981 ตันต่อไร่ เฉลี่ย 7,839 ตันต่อไร่ และมีน้ำมันหอมระเหยในช่วง 0.53 - 2.00 เปอร์เซ็นต์ เฉลี่ย 1.55 เปอร์เซ็นต์ ด้านต้นทุน พบว่าการปลูกว่านสาวหลงมีผันแปรเฉลี่ย 39,039 บาทต่อไร่ สร้างรายได้เฉลี่ยสูงถึง 117,734 บาทต่อไร่ คิดเป็นผลตอบแทนทางเศรษฐกิจเฉลี่ย 78,641 บาทต่อไร่ และมีสัดส่วนรายได้ต่อการลงทุน (BCR) อยู่ในช่วง 1.42 – 4.62 และมีค่าเฉลี่ย 3.01 ซึ่งมีค่ามากกว่า 1 แสดงว่าผลตอบแทนคุ้มค่าต่อการลงทุน

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 20 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 17-02-2568

แจ้งไฟล์หาย