คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ผลของการจัดการดิน ปุ๋ย และน้ำ ในระบบการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ อ้อย มันสำปะหลัง ถั่วเหลือง และถั่วเขียวต่อการเปลี่ยนแปลงคุณภาพดินและการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

คำหลัก : การกักเก็บคาร์บอน อินทรีย์คาร์บอนในดิน คาร์บอนไดออกไซด์ ก๊าซเรือนกระจก ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์

ผู้วิจัย : วนิดา โนบรรเทา

ผู้ร่วมวิจัย : การิตา จงเจือกลาง, พัชรินทร์ นามวงษ์, วัลลีย์ อมรพล, ชยันต์ ภักดีไทย, เนติรัฐ ชุมสุวรรณ, พรพรรณ สุทธิแย้ม, จิราลักษณ์ ภูมิไธสง, เพชรลดา นวลตาล, ศุภกาญจน์ ล้วนมณี, นงลักษ์ ปั้นลาย, 7 สมฤทัย ตันเจริญ, แววตา พลกุล, ณัฐพงศ์ ศรีสมบัติ, รมิดา ขันตรีกรม, กิตจเมธ แจ้งศิริกุล, บรรณพิชญ์ สัมฤทธิ์, สมควร คล้องช้าง, ศรีสุดา ทิพยรักษ์, ดาวรุ่ง คงเทียน, นภาพร คำนวณทิพย์, วลัยรัตน์ แป้นแก้ว, เชาวนาถ พฤทธิเทพ, สุมนา งามผ่องใส, ชูชาติ บุญศักดิ์ และอนันต์ ทองภู

หน่วยงาน : กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร ศูนย์วิจัยพืชไร่นครสวรรค์ ศูนย์วิจัยพืชไร่ระยอง ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น ศูนย์วิจัยพืชไร่เชียงใหม่ ศูนย์วิจัยพืชไร่ชัยนาท และศูนย์วิจัยและพัฒนาเมล็ดพันธุ์พืชลพบุรี

ปี: 2563

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 30 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การเพิ่มขึ้นของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศหรือก๊าซเรือนกระจกเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดภาวะโลกร้อน การลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และเพิ่มการกักเก็บคาร์บอนในดินในพื้นที่ทำการเกษตรเป็นแนวทางหนึ่งที่ช่วยบรรเทาภาวะโลกร้อน นอกจากนี้ยังเป็นการปรับปรุงความอุดมสมบูรณ์ของดินได้อีกทางหนึ่ง โครงการวิจัยนี้จึงได้ศึกษาถึงผลของการจัดการดิน ปุ๋ย และน้ำ ในระบบการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ อ้อย มันสำปะหลัง ถั่วเหลือง และถั่วเขียว ที่มีต่อการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และการเปลี่ยนแปลงคุณภาพดิน พบว่าการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในดินร่วนปนทราย โดยมีการไถพรวนดิน และการใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับใช้ฟางข้าวคลุมดิน ไม่ส่งผลให้มีการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากผิวดินแตกต่างกัน แต่ส่งเสริมให้ข้าวโพดดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากบรรยากาศ 2.2 - 2.6 ตัน CO2 ต่อไร่ต่อปี ส่วนการไถพรวนและไม่ไถพรวน มีการสะสมของอินทรีย์คาร์บอนในดินไม่แตกต่างกัน แต่การใช้ฟางข้าวคลุมดินเพิ่มอินทรีย์คาร์บอนในดิน สำหรับในดินร่วนเหนียว การจัดการปุ๋ยมีผลต่อการปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากผิวดินมากกว่าระบบปลูกพืชโดยการใส่มูลไก่ หรือใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับมูลไก่ มีการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากผิวดินมากสุด และระบบการปลูกถั่วแปบเป็นพืชตามหลังเก็บเกี่ยวข้าวโพด ทำให้ดินมีการสะสมอินทรีย์คาร์บอนสูงขึ้นเช่นเดียวกับการใส่มูลไก่ที่สามารถรักษาระดับอินทรีย์คาร์บอนในดิน
          ผลของการจัดการปุ๋ยร่วมกับการให้น้ำอย่างเหมาะสมในพื้นที่ปลูกอ้อยตอพันธุ์ขอนแก่น 3 พบว่าการปลูกอ้อยแบบให้น้ำเสริมตามความต้องการของอ้อย และใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับการใช้กากตะกอนหม้อกรองอ้อย 1 ตันต่อไร่ มีปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) เฉลี่ยตลอดฤดูปลูกไม่แตกต่าง และการปลูกอ้อยแบบอาศัยน้ำฝน ปริมาณการปล่อยก๊าซ CO2 จากผิวดินในพื้นที่ซึ่งเป็นดินร่วนปนทรายขึ้นอยู่กับอัตราการเจริญเติบโตของอ้อยมากกว่าปัจจัยอื่น โดยมีปริมาณการปล่อย CO2 จากผิวดินมากสุดในช่วงระยะที่อ้อยมีอายุ 196 - 285 วันหลังปลูก และการให้น้ำที่ระดับความชื้น 12.5 เปอร์เซ็นต์ของความจุความชื้นดิน (%AWC) ทำให้สูญเสียอินทรีย์คาร์บอนไปจากดินน้อยสุด
          ผลของการจัดการดินและปุ๋ย และระบบปลูกพืชในพื้นที่ปลูกมันสำปะหลัง ในดินร่วนปนทราย พบว่าการใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับการใส่ปุ๋ยอินทรีย์อัตรา 1 ตันต่อไร่ หรือร่วมกับไถกลบเศษซากต้นใบมันสำปะหลัง 3 ตันต่อไร่ มีประสิทธิภาพในการเพิ่มการกักเก็บคาร์บอนไว้ในดิน และเพิ่มปริมาณธาตุอาหารพืชในดิน เช่น ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม ส่วนระบบการปลูกมันสำปะหลังแซมด้วยถั่วเขียว และใส่กากตะกอนหม้อกรองอ้อยอัตรา 1 ตันต่อไร่มีประสิทธิภาพในการเพิ่มปริมาณอินทรีย์คาร์บอนในดิน ขณะที่การจัดการปุ๋ยมีผลต่อปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนได้ออกไซด์ (CO2) จากผิวดินมากกว่าระบบการปลูกพืช
          ผลของการจัดการดินและปุ๋ยแบบต่างๆ ในพื้นที่ปลูกถั่วเหลือง และถั่วเขียวสภาพไร่ พบว่าการปลูกถั่วเหลืองโดยใส่ปุ๋ยหมักอัตรา 2 ตันต่อไร่ ร่วมกับการใช้ปุ๋ยเคมี และปุ๋ยชีวภาพไรโซเบียม สามารถเพิ่มปริมาณอินทรีย์คาร์บอนในดินได้มากกว่าการจัดการดิน และปุ๋ยแบบอื่นๆ ส่วนการปลูกถั่วเขียว การใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดินสำหรับพืชตระกูลถั่วอัตรา 0-3-6 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ ร่วมกับการใช้ปุ๋ยชีวภาพไรโซเบียม เพิ่มประสิทธิภาพการกักเก็บคาร์บอนไว้ในดิน ส่วนการจัดการดิน และปุ๋ยรูปแบบต่างๆ ในระบบการปลูกถั่วเหลือง และถั่วเขียว มีปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากผิวดินไม่แตกต่างกัน

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 12 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 26-02-2568

แจ้งไฟล์หาย