คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ส้มเปลือกล่อนในเขตภาคเหนือระยะที่ 2

คำหลัก : ส้มลูกผสม การคัดเลือก โรคกรีนนิ่ง เทคนิค PCR

ผู้วิจัย : ทวีพงษ์ ณ น่าน

ผู้ร่วมวิจัย : พันธ์ศักดิ์ แก่นหอม, นริศรา สุวรรณ, สุทธินี ลิขิตตระกูลรุ่ง, วิทยา อภัย, ชัยกฤต พรมมา, วีระ วรปิติรังสี, กรกช จันทร, ปฏิพัทธ์ ใจปิน, แสนชัย คำหล้า, ศศิธร วรปิติรังสี, สันติ โยธาราษฏร์ และเกียรติรวี พันธ์ไชยศรี

หน่วยงาน : งศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรน่าน ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรเชียงใหม่ และศูนย์วิจัยพืชสวนเชียงราย

ปี: 2563

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 28 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โครงการวิจัยและพัฒนาส้มเปลือกล่อนในเขตภาคเหนือระยะที่ 2 มีวัตถุประสงค์เพื่อปรับปรุงพันธุ์ส้มเปลือกล่อนให้ทนทานต่อโรคกรีนนิ่ง ดำเนินการที่แปลงทดสอบศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรน่าน และแปลงเกษตรกรในจังหวัดน่าน จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดเชียงราย ระหว่างปี 2558 - 2563 มี 3 การทดลอง ได้แก่ 1) การคัดเลือกพันธุ์ส้มลูกผสมเบื้องต้นโดยวิธีวิเคราะห์โปรตีนที่เกิดจาก Peroxidase activity ในใบ 2) การคัดเลือกพันธุ์ส้มลูกผสมที่ทนทานหรือต้านทานโรคกรีนนิ่งในแปลง 3) การทดสอบพันธุ์ส้มลูกผสม ส้มเขียวหวาน และส้มสายน้ำผึ้งทนทานต่อโรคกรีนนิ่งในแปลงเกษตรกร โดยดำเนินการคัดเลือกพันธุ์ส้มลูกผสมที่ทนทานหรือต้านทานโรคกรีนนิ่ง มีเกณฑ์การคัดเลือก คือ ต้นส้มมีความทนทานต่อโรคกรีนนิ่ง อาการใบมีขนาดเล็กสีเหลือง ยอดชี้ตั้ง ต้นทรุดโทรมจากโรคกรีนนิ่ง 0 - 25 เปอร์เซ็นต์ และตรวจสอบในห้องปฏิบัติการของสำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร ด้วยเทคนิค PCR (Polymerase Chain Reaction) แล้วไม่พบเชื้อสาเหตุโรคกรีนนิ่ง (Candidatus liberibacter asiaticus) ผลการทดลองสรุปได้ดังนี้
          การคัดเลือกพันธุ์ส้มลูกผสมเบื้องต้นโดยวิธีวิเคราะห์โปรตีนที่เกิดจาก Peroxidase activity ในใบ (2558 - 2559) จำนวน 119 สายต้น ในห้องปฏิบัติการของสำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1 พบว่า ได้ต้นส้มลูกผสมที่มี Peroxidase activity มากกว่าส้มสายน้ำผึ้ง (ชุดควบคุมลบ) จำนวน 71 ต้น การทดลองนี้เป็นการคัดเลือกส้มลูกผสมเบื้องต้นที่มีลักษณะต้านทานต่อโรคกรีนนิ่งในห้องปฏิบัติการ ซึ่งนำไปสู่การคัดเลือกพันธุ์ส้มลูกผสมที่ต้านทาน/ทนทานต่อโรคกรีนนิ่งในแปลง ซึ่งจะดำเนินการในปี 2559 – 2563
          การคัดเลือกพันธุ์ส้มลูกผสมที่ทนทานหรือต้านทานโรคกรีนนิ่งในแปลง พบว่าต้นส้มส่วนใหญ่มีความแข็งแรงปกติ และมีระดับความรุนแรงของโรคอยู่ในระดับ 0 คือ ไม่ปรากฏอาการ แต่มีสายต้นที่เริ่มปรากฏอาการระดับ 1 คือ ใบมีขนาดสีเหลือง ยอดชี้ตั้ง และต้นทรุดโทรมจากโรคกรีนนิ่งน้อยกว่า 25 เปอร์เซ็นต์ พบทั้งหมด 18 สายต้น สายต้นที่แสดงอาการระดับ 2 คือ คือ ใบมีขนาดสีเหลือง ยอดชี้ตั้ง และต้นทรุดโทรมจากโรคกรีนนิ่ง 25 - 50 เปอร์เซ็นต์ พบทั้งหมด 3 สายต้น จากนั้นได้ส่งตัวอย่างใบส้มลูกผสมทั้งหมด เพื่อตรวจเชื้อแบคทีเรียสาเหตุโรคกรีนนิ่งด้วยเทคนิค Real-time PCR จำนวน 96 ตัวอย่าง โดยสำนักวิจัยและพัฒนาการอารักขาพืช ผลการตรวจสอบ ได้คัดเลือกต้นส้มลูกผสมในกลุ่ม A ที่เป็นโรคกรีนนิ่งน้อย และกลุ่ม N ที่ไม่พบ โรคกรีนนิ่ง ที่สามารถให้ผลผลิตส้มลูกผสมโดยมีน้ำหนักผลต่อต้นไม่น้อยกว่า 2.5 กิโลกรัมต่อต้นขึ้นไปและมีเปอร์เซ็นต์บริกซ์ไม่น้อยกว่า 8 องศาบริกซ์ ได้ต้นส้มลูกผสมที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ จำนวน 11 สายต้น ได้แก่ ExP#12, ExP#36, PxOC#14, PxOC#22, (PxKW)xP#3 (PxKW)xP#4, (PxKW)xP#12, (PxKW)xP#16, (PxKW)xP#27, (PxKW)xP#32, และ (PxKW)xP#34
          การทดสอบพันธุ์ส้มลูกผสม ส้มเขียวหวาน และส้มสายน้ำผึ้งทนทานต่อโรคกรีนนิ่งในแปลงเกษตรกรปลูกทดสอบในแปลงเกษตรกร จังหวัดน่าน จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดเชียงราย สายต้นละ 50 ต้นต่อแปลง ไม่มีแผนการทดลอง ผลการทดลองแปลงเกษตรกรทั้ง 3 จังหวัด พบว่า PXSP ไม่ปรากฏอาการของโรคกรีนนิ่ง, PXKW มีระดับความรุนแรงโรคอยู่ในระดับ 1 คือ ใบมีขนาดสีเหลือง ยอดชี้ตั้ง และต้นทรุดโทรมจากโรคกรีนนิ่ง < 25% SP และ KW มีระดับความรุนแรงของโรคอยู่ในระดับ 1 ส่วนการตรวจโรคกรีนนิ่งของส้มลูกผสมในแปลงเกษตรกรทั้งหมด ด้วยเทคนิค PCR จำนวน 27 สายต้น โดยสำนักวิจัยและพัฒนาการอารักขาพืช ผลการตรวจ พบว่า มี PxKW (ชร.) เป็นโรคกรีนนิ่งเพียงต้นเดียว ได้ต้นส้มลูกผสมที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์จำนวน 1 สายต้น คือ PxSP สามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้ทั้งสามพื้นที่ และยังพบว่ามีปริมาณ Bata-carotene 101.42 µg/100g และ Vitamin C มีปริมาณ 8.78 mg/100g

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 12 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 27-02-2568

แจ้งไฟล์หาย