คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การพัฒนารูปแบบการใช้ปุ๋ยทุเรียนในการผลิตเชิงการค้า

คำหลัก : Durian Durio zibethinus Merr. fertilizer recommendation computer database fertilizer recommendation

ผู้วิจัย : ปัญจพร เลิศรัตน์

ผู้ร่วมวิจัย : ปิยะนันท์ วิวัฒน์วิทยา, ทิวาพร ผดุง, สุภานันท์ จันทน์ประอบ, ภาณุมาศ โคตรพงศ์, สาธิดา โพธิ์น้อย, ฤทธิ์ เอี่ยนเล่ง, สมพร มิตรอวยพร, ศิริลักษณ์ แก้วสุรลิขิต, พัชรินทร์ นามวงษ์, วริศ แคนคอง, ณัฐพงศ์ ศรีสมบัติ, ภาณุมาศ โคตรพงศ์ และอัครชาพรรณ กวางแก้ว

หน่วยงาน : กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร และศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 27 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การพัฒนาระบบการให้คำแนะนำการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินและพืชสำหรับทุเรียน เพื่อให้เกษตรกรสามารถลดการใช้ปุ๋ยเคมีมากเกินความจำเป็น มีการใช้ปุ๋ยให้เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตพัฒนาการและผลผลิตทุเรียน และความอุดมสมบูรณ์ของดิน ประกอบด้วย 3 กิจกรรม 6 การทดลอง โดยกองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร ในระหว่างเดือนตุลาคม 2559 ถึงเดือนกันยายน 2562 ผลการทดลองสรุปได้ดังนี้
          การศึกษาปริมาณธาตุอาหารหลักและธาตุอาหารรองที่สูญเสียไปกับผลผลิตทุเรียนพันธุ์การค้าในแหล่งผลิตภาคใต้ตอนบนและภาคตะวันออก ได้ดำเนินการทดลองในแปลงทุเรียน สวนเกษตรกร อ.สวี จ.ชุมพร และสวนเกษตรกร อ.ท่าใหม่ จ.จันทบุรีระหว่างตุลาคม 2559 ถึงกันยายน 2560 นำมาประเมินองค์ประกอบธาตุอาหารในผลทุเรียน โดยการวิเคราะห์ปริมาณธาตุอาหารพืชหลักและธาตุอาหารรอง ในส่วนต่างๆ ของผล คือ เปลือก เนื้อและเมล็ด เมื่อประเมินองค์ประกอบธาตุอาหารพืชของผลสดทุเรียน 1 กิโลกรัม พบว่า องค์ประกอบธาตุอาหารพืชในผลทุเรียนสวนเกษตรกร อ.สวี จ.ชุมพร พบว่า มีไนโตรเจน ฟอสฟอรัสและโพแทสเซียม 3.19, 0.45 และ 4.39 กรัม ตามลำดับ คิดเป็นปริมาณปุ๋ยที่สูญเสียไปกับผลผลิตเทียบเท่าปุ๋ยเป็นสัดส่วนที่ 3 : 1 : 5 ของ N-P2O5-K2O ส่วนผลทุเรียนจากสวนเกษตรกร อ.ท่าใหม่ จ.จันทบุรี พบว่า มีปริมาณไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมเท่ากับ N 2.19, กรัม P 0.42 กรัม K และ 5.37 กรัม คิดเป็นปริมาณปุ๋ยที่สูญเสียไปกับผลผลิตเทียบเท่ากับ N 2.19 กรัม P2O5 0.95 กรัม K2O 6.50 กรัม เป็นสัดส่วนปุ๋ยเท่ากับ 2 : 1 : 7 ของ N-P2O5-K2O ส่วนธาตุอาหารรองพบว่า ผลทุเรียนจากแหล่งปลูก อ.สวี จ.ชุมพร มีปริมาณของ Ca,Mg และ S เป็น 0.26, 0.51 และ 0.32 กรัมต่อผลสด 1 กิโลกรัม ในขณะที่ผลทุเรียนจากแหล่งปลูก อ.ท่าใหม่ จ.จันทบุรี มีปริมาณของ Ca,Mg และ S เป็น 0.62, 0.40 และ 0.24 กรัม ซึ่งสามารถนำไปเป็นข้อมูลเฉพาะของทุเรียนพันธุ์หมอนทองในการชดเชยธาตุอาหารหลักและธาตุอาหารรองที่สูญเสียไปกับผลผลิตทุเรียนเก็บเกี่ยว และการจัดการปุ๋ยให้เหมาะสมต่อปริมาณผลผลิตการผลิตทุเรียนได้ต่อไป
          การจัดการฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมในดินปลูกทุเรียนโดยการประเมินสมรรถนะของดิน ได้ทำการประเมินสัมประสิทธิ์การดูดซับและการปลดปล่อยฟอสฟอรัสของดิน โดยสำรวจและเลือกสวนทดลองตัวแทนในพื้นที่แหล่งผลิตภาคใต้ตอนบน.และภาคตะวันออก รวม 3 แห่ง คือ 1. สวนเกษตร อ.สวี จ.ชุมพร เป็นชุดดินอ่าวลึก 2. สวนเกษตร อ.บ้านนาเดิม จ.สุราษฎร์ธานี เป็นชุดดินทุ่งหว้า และ 3 .สวนเกษตร อ.ท่าใหม่ จ.จันทบุรี เป็นชุดดินท่าใหม่ ทำการสุ่มเก็บตัวอย่างดินบริเวณใต้ทรงพุ่มที่ระดับความลึกดิน 3 ระดับ คือ 0-15 15-30 และ 30-45 ซม. ต้นละ 4 จุด รอบทรงพุ่ม โดยเติมสารละลายโพแทสเซียมไดไฮโดรเจนฟอสเฟตความเข้มข้น 0 15 30 60 120 240 480 และ 960 มก.P/กก. นำมาบ่มในห้องปฏิบัติการเป็นระยะเวลา 1 7 14 21 28 35 42 และ 49 วัน ตามวิธีการที่กำหนด วิเคราะห์ปริมาณฟอสฟอรัสที่สกัดได้จากดินแปลงทุเรียน เพื่อหาสัมประสิทธ์การดูดซับและการปลดปล่อยฟอสฟอรัสของดิน พบว่า ค่าเฉลี่ยของค่าสัมประสิทธิการปลดปล่อยฟอสฟอรัส เท่ากับ 0.6082 0.8103 และ 0.6969 ตามลำดับ ดังนั้นจึงมีค่าการดูดซับเฉลี่ยของฟอสฟอรัสในดิน 39.18, 18.97 และ 43.17% ตามลำดับ
          ในทำนองเดียวกันได้ทำการประเมินสัมประสิทธิ์การดูดซับและการปลดปล่อยโพแทสเซียมของดินด้วยทำการสุ่มเก็บตัวอย่างดินทั้ง 3 แห่ง นำมาบ่มในห้องปฏิบัติการโดยเติมสารละลายโพแทสเซียมคลอไรด์ความเข้มข้น 0 50 100 200 400 800 1,600 และ 3,200 มก.K/กก. วิเคราะห์ปริมาณโพแทสเซียมที่สกัดได้จากดินแปลงทุเรียนในระยะเวลา 1 7 14 21 28 35 42, 49, 56 และ 63 วันตามวิธีการที่กำหนด เพื่อหาสัมประสิทธ์การดูดซับและการปลดปล่อยโพแทสเซียมของดิน พบว่า ค่าเฉลี่ยของค่าสัมประสิทธิการปลดปล่อยโพแทสเซียม เท่ากับ 0.5146, 0.5377 และ 0.6812 ตามลำดับ ดังนั้นจึงมีค่าการดูดซับเฉลี่ยของโพแทสเซียมในดิน 48.54, 46.23 และ 31.88% ตามลำดับ เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการออกแบบโปรแกรมคำแนะนำปุ๋ยที่สอดคล้องต่อสมรรถนะของดินปลูกทุเรียน
          การศึกษาผลตอบสนองต่อการใช้ปุ๋ยทุเรียนตามค่าวิเคราะห์ดินและผลผลิต ในแหล่งผลิตภาคใต้ตอนบนและภาคตะวันออก ได้ดำเนินการ 2 แหล่งปลูก ในภาคใต้ตอนบนดำเนินการในแปลงทุเรียนพันธุ์หมอนทองสวนเกษตรกรตำบล บ้านนา อำเภอ บ้านนาเดิม สุราษฎร์ธานี และในแหล่งผลิตภาคตะวันออก อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี ติดต่อกัน 2 ฤดูกาล ผลิตโดยจัดทำแผนการใส่ปุ๋ย 3 กรรมวิธี ซึ่งประกอบด้วย (1) การใส่ปุ๋ยตามที่เกษตรกรปฏิบัติ (2) การใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินและผลผลิตพืช และ (3) การใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำของลักษณะเนื้อดิน ผลการเปรียบเทียบผลผลิตและคุณภาพการบริโภคของทุเรียนพันธุ์หมอนทอง จากการให้ปุ๋ยทั้ง 3 กรรมวิธี สองแหล่งปลูก มีน้ำหนักผล ผลผลิต คุณภาพการบริโภคและสัดส่วนที่บริโภคได้ไม่แตกต่างทางสถิติ ซึ่งจะเห็นว่า กรรมวิธีที่ 2 มีการลดปริมาณการให้ปุ๋ยเคมีในอัตราการประเมินตามค่าวิเคราะห์ดินและผลผลิตพืช ยังคงให้ผลผลิตและคุณภาพการบริโภคได้ดีไม่แตกต่างจากการให้ปุ๋ยตามที่เกษตรกรปฏิบัติ ทั้งนี้
จากการลดปริมาณปุ๋ยเคมีลง ทำให้มีค่าใช้จ่ายปุ๋ยเคมีลดลงได้อีกเฉลี่ยร้อยละ 12 - 18 และมีอัตราส่วนผลประโยชน์ต่อต้นทุนมากกว่ากรรมวิธีการใส่ปุ๋ยตามอัตราที่เกษตรกรปฏิบัติเฉลี่ยร้อยละ 12 - 16
          จากนั้นแล้วจึงได้นำข้อมูลมาจัดเรียบเรียงฐานข้อมูลระบบคอมพิวเตอร์ด้วย web application DOA Durian Fertilizer Guide ลำดับที่ 1/2562 ที่สามารถใช้งานในระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้ โปรแกรมจะแสดงผลเป็นอัตราปุ๋ยที่ควรใส่ให้ทราบ สามารถประยุกต์ใช้เป็นเครื่องมือให้คำแนะนำการใส่ปุ๋ยสำหรับทุเรียนประกอบการบริการทางวิชาการดินและปุ๋ย เพื่อเป็นแนวทางให้เกษตรกรสามารถวางแผนการใช้ปุ๋ยได้สะดวกรวดเร็ว สอดคล้องกับความต้องการของพืช และความอุดมสมบูรณ์ของดินได้ดียิ่งขึ้น

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 8 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 28-02-2568

แจ้งไฟล์หาย