คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การศึกษาผลของการฉายรังสีแกมม่าต่อการตอบสนองและการแสดงอาการโรคใบขาวในอ้อย

คำหลัก :

ผู้วิจัย : ศุจิรัตน์ สงวนรังศิริกุล

ผู้ร่วมวิจัย : อัมราวรรณ ทิพยวัฒน์ และวีรกรณ์ แสงไสย์

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 37 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โรคใบขาวอ้อยเกิดจากเชื้อไฟโตพลาสมาที่อาศัยอยู่ในท่ออาหารของอ้อย สามารถติดไปกับท่อนพันธุ์ และมีเพลี้ยจั๊กจั่นสีน้ำตาลเป็นแมลงพาหะนำเชื้อจากต้นหนึ่งไปยังอีกต้นหนึ่ง อ้อยที่ติดเชื้อใบขาวแสดงอาการใบขาวได้ เมื่อมีเชื้อในปริมาณเชื้อมากพอและมีการกระตุ้นให้เกิดสภาวะเครียดจากสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืช การกำจัดเชื้อในท่อนพันธุ์และในเนื้อเยื่ออ้อยด้วยวิธีการต่างๆ ยังไม่ประสบความสำเร็จ ทำให้การสร้างต้นปลอดเชื้อนั้นกระทำได้ยาก จากรายงานพบว่าอ้อยที่ติดเชื้อใบขาวจะเกิดความเครียดออกซิเดชั่นขึ้น (oxidative stress) รวมทั้งมีการสร้างสารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันตัวเองจากการติดเชื้อในพืช ในกรณีที่ติดเชื้อระดับต่ำพืชอาจไม่มีการตอบสนองได้ ทำให้มีอาการแฝง การฉายรังสีเป็นอีกภาวะหนึ่งที่กระตุ้นสภาวะเครียดในพืชแบบชั่วคราวได้ ในงานวิจัยได้ทำการศึกษาผลของการฉายรังสีแกมม่าแบบเฉียบพลันต่อการแสดงความเครียดออกซิเดชั่นในอ้อยที่ติดเชื้อโรคใบขาวระดับต่างๆ และการแสดงอาการโรคใบขาวในอ้อยที่ได้รับการฉายรังสี สำหรับใช้เป็นแนวทางหนึ่งในการกำจัดเชื้อใบขาวในเนื้อเยื่ออ้อย โดยใช้ข้อตาอ้อยพันธ์ KK3 ที่ติดเชื้อใบขาวเป็นต้นแบบในการทดลอง ผลการทดสอบความไว (Survival rate ) ของข้อตาอ้อยพันธุ์ KK3 ที่ได้จากกอที่ไม่มีอาการใบขาวต่อการฉายแกมม่าแบบเฉียบพลันระดับ 0 - 150 Gy พบค่า LD50ของระดับปริมาณรังสีที่ทำให้อ้อยพันธุ์ KK3 งอกได้ 50% ของจำนวนต้นทั้งหมดได้ คือ 47 Gy โดยระดับรังสีที่ 90 Gy ขึ้นไป ต้นตายทั้งหมดระดับ 60 Gy มีอ้อยงอกได้ 30% แต่มีการเติบโตที่ช้าในระยะแรก และที่ 30 Gy มีการเจริญเติบโตปกติ พบว่ากลุ่มที่ไม่ฉายรังสีมีการแสดงอาการใบขาวมากกว่ากลุ่มฉายรังสี พบในปริมาณ 60.8% และ 14.3% ตามลำดับ ผลการตรวจปริมาณเชื้อไฟโตพลาสมาด้วยวิธี PCR เมื่อต้นอายุประมาณ 5 เดือนหลังปลูก ในกลุ่ม control ตรวจพบเชื้อได้ในระดับสูงในระดับ 1000 - 10,000 เซลล์ต่อไมโครลิตรในดีเอ็นเอพืช 25 นาโนกรัม ในหลายตัวอย่างและมีต้นแสดงอาการใบขาวมากกว่า ในกลุ่มฉายรังสีส่วนใหญ่ตรวจพบเชื้อในระดับน้อยกว่า 10 - 100 เซลล์ต่อไมโครลิตรในดีเอ็นเอพืช 25 นาโนกรัม และมีจำนวนต้นที่มีอาการใบขาวน้อยกว่า ผลการตรวจการเปลี่ยนแปลงทางชีวเคมี เมื่อต้นอายุได้ประมาณ 3 เดือนหลังงอก พบว่าสารในกลุ่มความเครียดออกซิเดชั่น ได้แก่ กิจกรรมเอ็นไซม์ ascorbate peroxidase (APX), guaicol peroxidase (GPX), hydrogen peroxide (H2O2) ปริมาณโปรตีนรวม ปริมาณสาร malondialdehyde (MDA) โดยรวมแล้วมีแนวโน้มไม่แตกต่างกันระหว่างกลุ่ม control และกลุ่มที่ผ่านการฉายรังสี แต่พบว่าปริมาณสารประกอบฟีนอลิกส์ คลอโรฟิลล์ โพรลีน โดยรวมแล้วมีแนวโน้มสูงกว่ากลุ่ม control ผลของการฉายรังสีต่อการเกิดอาการใบขาวในอ้อยที่ได้จากการลำและกอที่แสดงอาการใบขาว ในระดับ 20 - 80 Gy เมื่ออายุ 3 เดือนหลังปลูก พบว่ากลุ่มที่ฉายรังสีมีต้นที่มีอาการใบขาว 18.5 - 64.7% ส่วนกลุ่มควบคุมมีจำนวน 24.3 - 80.0% และพบว่ารังสีในระดับ 80 Gy ทำให้ต้นตายทั้งหมด ผลของการฉายรังสีต่อการเกิดอาการใบขาวในอ้อยที่ได้จากลำที่มีเชื้อใบขาวสูงแต่ไม่แสดงอาการ พบว่ากลุ่มที่ฉายรังสีมีต้นที่มีอาการใบขาว 4.5 - 15.6% ส่วนกลุ่มควบคุมมีจำนวน 5.9 - 21.4% และพบว่ารังสีในระดับ 80 Gy ยังมีต้นที่สามารถงอกได้ แสดงให้เห็นว่าอ้อยที่ติดเชื้อใบขาวในระดับสูงมีความอ่อนแอต่อการฉายรังสีมากกว่าต้นที่ติดเชื้อในระดับต่ำกว่า ระดับรังสีตั้งแต่ 60 ขึ้นไป พบว่าต้นที่มีอาการใบขาวตายทั้งหมดในเวลาต่อมา แต่อ้อยที่ไม่มีอาการใบขาวยังเจริญเติบโตได้ และมีจำนวนต้นที่แสดงอาการใบขาวมากขึ้นเมื่ออายุได้ 7 เดือนหลังปลูก การวิเคราะห์ในอ้อยที่ได้จากลำที่มีเชื้อใบขาวสูงแต่ไม่แสดงอาการ พบว่าระดับปริมาณเชื้อในเนื้อเยื่ออาจมีผลต่อประสิทธิภาพของการใช้รังสีรังสีที่ระดับ 20 - 60 Gy อาจสามารถกำจัดเชื้อไฟโตพลาสมาที่มีปริมาณเชื้อในเนื้อเยื่อประมาณ 1 เซลล์ต่อไมโครลิตรในดีเอ็นเอพืช 25 นาโนกรัม หรือน้อยกว่าได้ในขณะที่เชื้อในระดับ 1 - 10 เซลล์ต่อไมโครลิตรในดีเอ็นเอพืช 25 นาโนกรัม ไม่มีความแตกต่างกันระหว่างกลุ่มที่ฉายและไม่ฉายรังสี

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 10 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 28-02-2568

แจ้งไฟล์หาย