คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตพืชตระกูลกระชาย

คำหลัก : การปรับปรุงการผลิต ประสิทธิภาพพันธุ์ การปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อม การเพิ่มมูลค่าพันธุ์ กระชาย ศักยภาพการผลิต สารสำคัญ น้ำมันหอมระเหย การเพิ่มประสิทธิภาพเอฟเอโอ อควาครอฟ การใช้น้ำของพืช

ผู้วิจัย : เกษมศักดิ์ ผลากร

ผู้ร่วมวิจัย : พงษ์ศักดิ์ พลตรี, พรรณผกา รัตนโกศล, อุทัยวรรณ ทรัพย์แก้ว, บุญเรือนรัตน์ เรืองวิเศ, ลัดดาวัลย์ อินทรสังข์, ศรีสุดา โท้ทอง, จิดาภา สุภาผล, เพ็ญจันทร์ สุทธานุกูล, วิลาวัณย์ ใคร่ครวญ, ไกรสิงห์ ชูดี และธนะเทพ พุ่มไพจิตร

หน่วยงาน : สถำบันวิจัยพืชสวน สำนักคุ้มครองพันธุ์พืช ศูนย์วิจัยพืชสวนสุโขทัย และสำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 30 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การรวบรวมพันธุ์กระชาย (Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.) วงศ์ Zingiberaceae เพื่อรวบรวมกระชายเหลือง (accession) จากแหล่งปลูกเป็นการค้า และแหล่งปลูกอื่นๆ ที่สำรวจพบ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 ถึงปี พ.ศ. 2560 นำมาปลูกคัดเลือกในศูนย์วิจัยพืชสวนสุโขทัย สถาบันวิจัยพืชสวน โดยจำแนกลักษณะทางสรีระ
วิทยา ลักษณะทางเกษตร ด้วยแบบแสดงรายการพืช (catalogue) ของพืชที่มีรูปแบบใกล้เคียงกระวาน (ของ FAO : IPGRI) พืชปทุมมา และกระเจียว เก็บข้อมูลเป็น 2 ส่วน คือ 1. ข้อมูลพันธุ์ และ 2. ข้อมูลการผลิตสามารถรวบรวมกระชายจากจังหวัดต่างๆ รวม 20 จังหวัด รวม 60 ตัวอย่าง (accession number) ซึ่งพบลักษณะที่แสดงความแตกต่างกันอยู่ที่ส่วนของรากสะสมอาหาร คือ มีรูปร่างยาวคล้ายกรวยสามเหลี่ยมกับรูปร่างยาวทรงกระบอกปลายพองเป็นตุ้ม ส่วนของใบที่มีขนาดใหญ่หรือเล็ก จะไม่มีความแน่นอนขึ้นกับอยู่ในสภาพที่มีร่มเงา หรือกลางแจ้ง สีใบซึ่งจะพบว่ามีสีออกสีเขียว และสีเขียวแก้มแดง ปริมาณผลผลิตน้ำมันหอมระเหยจากต่างพื้นที่ปลูก และในพื้นที่จังหวัดเดียวกันไม่แสดงปริมาณน้ำมันหอมระเหยแตกต่างกันจากการทดสอบ 4 ตัวอย่าง การจำแนกพันธุ์ด้วยวิธีทางดีเอ็นเอจำแนกเป็นกลุ่มแต่ยังไม่สามารถพบความแตกต่างระดับพันธุ์การประเมินศักยภาพการผลิตของกระชายโดยการเปรียบเทียบพันธุ์จากแหล่งผลิตในประเทศไทย ที่รวบรวมพันธุ์ได้จาก 60 ตัวอย่าง คัดเลือกเบื้องต้นนำมา 6 ตัวอย่าง ได้แก่ KR-005-59-001 KR-013-59-002 ST-010-59-001 RB-003-59-003 CP-008-59-001 และ RB-009-59-001 เปรียบเทียบประเมินศักยภาพการผลิตกระชาย โดยวางแผนการทดลองแบบ RCB มี 6 กรรมวิธี จำนวน 4 ซ้ำ พบว่าตัวอย่าง RB-003-59-003 มีการเจริญเติบโตสูงสุด ในด้านความกว้างทรงพุ่ม ความกว้างใบ จำนวนราก น้ำหนักเหง้าและรากแห้ง เท่ากับ 30.7 เซนติเมตร 9.6 เซนติเมตร 13 ราก และ 85.4 กรัม/กอ ตามลำดับ มีความแตกต่างทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ ในด้านความสูงทรงพุ่ม และผลผลิตรวมมีแนวโน้มสูงกว่ากรรมวิธีอื่น เท่ากับ 54.4 เซนติเมตร และ 1,928 กิโลกรัม/ไร่ ตามลำดับ สำหรับปริมาณร้อยละผลผลิตน้ำมันหอมระเหยพบว่า KR-013-59-002, ST010-59-001, RB-003-59-003, CP-008-59-001 มีปริมาณ 0.37% รองลงมา RB-009-59-001 และ KR-005-59-001 0.33% และ 0.27% ตามลำดับ
          การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตกระชาย โดยเปรียบเทียบการผลิตกระชายแบบใช้เทคโนโลยีของเกษตรกรกับแบบใช้เทคโนโลยีจัดการปัจจัยการผลิตจากแบบจำลอง FAO’s Aqua Crop ใช้ข้อมูลจากพืชอ้างอิง คือ ปทุมมา พบว่าการเจริญเติบโตของกระชายไม่แตกต่างทางสถิติเมื่อทำการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย 2 กลุ่มตัวอย่างด้วย T-test และอัตราการเจริญเติบโตในแต่ละระยะไม่แตกต่างกัน แต่พบว่าผลผลิตของกระชายที่ใช้เทคโนโลยีของเกษตรกรมีผลผลิตสูงกว่าการใช้เทคโนโลยีแบบจำลอง FAO’s Aqua Crop ได้แก่ น้ำหนักสดของราก 199.81 และ 183.11 กรัมต่อต้น น้ำหนักสดของเหง้า 58.55 และ 50.01 กรัมต่อต้น น้ำหนักแห้งของราก 33.60 และ 28.61 กรัมต่อต้น น้ำหนักแห้งของเหง้า 21.51 และ 18.61 กรัมต่อต้น และผลผลิตที่คิดเป็นกิโลกรัมต่อไร่ พบว่าวิธีเกษตรกรมีค่ามากกว่าแบบ FAO’s Aqua Crop เช่นกัน คือ 3,535 และ 2,925 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 10 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 03-03-2568

แจ้งไฟล์หาย