คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การพัฒนาการผลิตพืชในพื้นที่นาในเขตภาคเหนือตอนล่าง

คำหลัก : ประสิทธิภาพการผลิต การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม การใช้ปุ๋ยอย่างถูกต้องและเหมาะสม การใช้ปุ๋ยตาม ค่าวิเคราะห์ดิน พื้นที่นา การผลิตพืช

ผู้วิจัย : วีรวัฒน์ นิลรัตนคุณ

ผู้ร่วมวิจัย : นันทนา บุญสนอง, ศุภชาติ ธรรมนิติเวทย์, ยุพา สุวิเชียร, มนัสชญา สายพนัส, วราพงษ์ ภิระบรรณ์, ดรุณี เพ็งฤกษ์, วาสนา สุภาพรหม, ทวีป หลวงแก้ว, สุภชัย วรรณมณี, สุรศักดิ์ วัฒนพันธุ์สอน, อารีรัตน์ พระเพชร, รวีวรรณ เชื้อกิตติศักดิ์, วิภาวรรณ ดวนมีสุข, อรณิชชา สุวรรณโฉม, สมเพชร พรมเมืองดี, ชัยณรงค์ จันทร์แสนตอ และเสงี่ยม แจ่มจำรูญ

หน่วยงาน :

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 25 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าว ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ถั่วลิสง และหอมแดงในพื้นที่นา โดยการใช้ปุ๋ยแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม และยกระดับความรู้เรื่องปุ๋ยให้กับเกษตร มีกระบวนการดำเนินงาน ดังนี้ 1) การถ่ายทอดความรู้เรื่องปุ๋ยและวิธีการใช้ปุ๋ยที่ถูกต้องให้กับเกษตรกร 2) ทำแปลงทดสอบการใช้ปุ๋ยแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม 3) ทำแปลงต้นแบบแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม และ 4) จัดงานถ่ายทอดเทคโนโลยีและสรุปผลร่วมกัน ดำเนินการในปี 2559 - 2562 ในแปลงนาเกษตรกร จังหวัดพิษณุโลก อุตรดิตถ์ และพิจิตร พบว่า การถ่ายทอดความรู้เรื่องปุ๋ยที่จำเป็นเหมาะสมกับเกษตรกร มีตัวอย่างชัดเจน และอย่างต่อเนื่องเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้เกษตรกรมีความรู้เรื่องปุ๋ยและยอมรับคำแนะนำไปปฏิบัติ การทดสอบการใช้ปุ๋ยเทียบกับวิธีเกษตรกร พบว่า เกษตรกรบางส่วนยอมรับคำแนะนำและได้เปลี่ยนมาใช้ปุ๋ยตามวิธีทดสอบ ส่วนผลผลิตของพืชแต่ละชนิดแปรปรวนตามฤดูกาลผลิต จำนวนประชากร และสภาพพื้นที่ของเกษตรกร แต่ส่วนใหญ่วิธีทดสอบให้ผลผลิตสูงกว่าวิธีเกษตรกร และที่สำคัญเกษตรกรมีความพึงพอใจวิธีทดสอบ เนื่องจากสังเกตเห็นการตอบสนองของพืชได้เด่นชัด ดังนี้ข้าวแตกกอดี ต้นไม่ล้ม การเจริญเติบโตสม่ำเสมอ ใบตั้งและมีสีเขียวตองอ่อน การออกรวงสม่ำเสมอและมีขนาดใหญ่ มีจำนวนเมล็ดลีบน้อยและมีน้ำหนักดี ผลผลิตเพิ่มสูงขึ้น ข้าวโพดต้นโต แข็งแรง ใบข้าวโพดเขียวเข้ม ฝักมีขนาดใหญ่ และมีน้ำหนักดี หอมแดง ต้นตั้งตัวและเจริญได้เร็ว ใบแข็งและยาว ขนาดหัวโตและมีน้ำหนักดี ผลผลิตสูง และถั่วลิสงมีทรงพุ่มใหญ่ ใบเขียว ต้นใหญ่ ฝักดก ผลผลิตสูง ในขณะที่ต้นทุนค่าปุ๋ยของวิธีทดสอบส่วนใหญ่ต่ำกว่าวิธีเกษตรกรและมีผลกำไรมากกว่า การทำแปลงต้นแบบโดยการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับเกษตรกรต้นแบบเพื่อกำหนดอัตราปุ๋ยที่เหมาะสมสำหรับแต่ละพื้นที่ ดังนี้ อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก ปุ๋ยข้าวและข้าวโพดอัตรา 9-3-8 และ 18-7-12 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ ตามลำดับ อำเภอฟากท่า จังหวัดอุตรดิตถ์ ปุ๋ยข้าวและข้าวโพดอัตรา 8-3-6 และ 21-7-12 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ ตามลำดับ จังหวัดพิจิตร ปุ๋ยข้าวและข้าวโพดอัตรา 6-5-6 และ 21-7-12 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ ตามลำดับ อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ปุ๋ยข้าว หอมแดง และถั่วลิสงอัตรา 6-5-6 5-10-12 และ 6-6-9 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ ตามลำดับ การจัดงานวันถ่ายทอดเทคโนโลยีก่อนการเก็บเกี่ยวแปลงต้นแบบ โดยใช้วิธีการเกษตรกรมีส่วนร่วมเพื่อเผยแพร่ความรู้สู่เกษตรกรเพื่อนบ้านและชุมชนอื่น มีเกษตรกรและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องมาร่วมงาน 368 ราย เกษตรกรระบุประโยชน์ที่ได้รับ ดังนี้ 1) ได้รับความรู้เรื่องปุ๋ยและวิธีการใช้ปุ๋ย 2) ผลผลิตเพิ่มขึ้น 3) ต้นทุนค่าปุ๋ยลดลง จากการผสมปุ๋ยใช้เอง 4) ผลตอบแทนมากขึ้น 5) ต้นพืชสมบูรณ์และแข็งแรง มีเกษตรกรยอมรับเทคโนโลยีและนำไปปฏิบัติเพิ่มแล้ว 104 ราย

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 9 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 06-03-2568

แจ้งไฟล์หาย