คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการลดการสูญเสียระหว่างขั้นตอนหลังการเก็บเกี่ยวมังคุดในภาคตะวันออก

คำหลัก :

ผู้วิจัย : ปรางค์ทอง กวานห้อง

ผู้ร่วมวิจัย : ศิรกานต์ ศรีธัญรัตน์ และคมจันทร์ สรงจันทร์

หน่วยงาน : กองวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 25 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การศึกษาเทคโนโลยีการลดการสูญเสียระหว่างขั้นตอนหลังการเก็บเกี่ยวมังคุดในภาคตะวันออก มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินการสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยวของมังคุดสดในเขตภาคตะวันออก รวมทั้งหาเทคโนโลยีที่เหมาะสมมาใช้เพื่อยืดอายุการเก็บรักษาและวางจำหน่ายผลมังคุดสด ดำเนินการทดลองระหว่างเดือนตุลาคม 2558 ถึงกันยายน 2562 เริ่มจากการประเมินการสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยวของผลมังคุดสด โดยทำการสำรวจและสุ่มเก็บตัวอย่างผลมังคุดสดจากจังหวัดจันทบุรีและตราดมาประเมินเพื่อหาเปอร์เซ็นต์การสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยวตามวิธีปฏิบัติของเกษตรกรและผู้ประกอบการในแต่ละขั้นตอนตั้งแต่การเก็บเกี่ยวที่แปลงเกษตรกร จุดรวบรวม โรงคัดบรรจุ ภายหลังการจำลองการส่งออก และภายหลังการขนส่งไปยังตลาดค้าส่ง จากนั้นทดสอบผลของวิธีการและการจัดการอุณหภูมิระหว่างการขนส่งผลมังคุดสดจากจังหวัดจันทบุรีถึงตลาดค้าส่งในจังหวัดกรุงเทพฯ โดยเปรียบเทียบวิธีการจัดการ 2 แบบ คือ วิธีการที่ 1 การขนส่งตามแบบของเกษตรกร/ผู้ค้า (ไม่มีการใช้วัสดุรอง/กันกระแทกหรือรองด้วยกระดาษ 1 ชั้น และไม่มีการจัดการอุณหภูมิ) และวิธีการที่ 2 การขนส่งด้วยวิธีการแนะนำ (รองด้วยกระดาษรองและฟองน้ำเปียกเพื่อกันกระแทกและช่วยลดอุณหภูมิ) แล้วประเมินคุณภาพและความเสียหายของผลิตผลมังคุดที่เกิดขึ้น เพื่อหาผลความแตกต่างของเปอร์เซ็นต์การสูญเสียของผลมังคุดจากการขนส่งทั้งสองวิธีการ แล้วจึงทดสอบผลของการใช้บรรจุภัณฑ์และสารยืดอายุการเก็บรักษาเพื่อหาบรรจุภัณฑ์และวิธีการที่เหมาะสมในการลดการสูญเสียและยืดอายุการเก็บรักษาและการวางจำหน่ายผลมังคุดสดแบบขายปลีกให้นานขึ้น ทำโดยนำผลมังคุดระยะผิวสีแดงถึงม่วงแดงไปบรรจุในบรรจุภัณฑ์รูปแบบต่างๆ เปรียบเทียบกับการบรรจุในถุงตาข่าย แล้วเก็บรักษาที่อุณหภูมิ 13 หรือ 25 องศาเซลเซียส เมื่อได้บรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสม นำไปทดสอบผลการใช้บรรจุภัณฑ์ร่วมกับการจุ่มผลมังคุดสดในสารยืดอายุชนิดต่างๆ ได้แก่ แคลเซียมคลอไรด์กรดกรดจิบเบอเรลลิกไคโตซาน เก็บรักษาที่อุณหภูมิ 13 หรือ 25 องศาเซลเซียส ก่อนการตรวจสอบคุณภาพผลมังคุดสดที่อายุการเก็บรักษาต่างๆ พบว่า การสูญเสียที่เกิดขึ้นของผลมังคุดตั้งแต่ขั้นตอนเก็บเกี่ยวถึงวางจำหน่ายสามารถแบ่งประเภทการสูญเสียได้เป็น 2 แบบ คือ 1) การสูญเสียซึ่งเกิดจากคุณกาพก่อนการเก็บเกี่ยวและขณะเก็บเกี่ยว ซึ่งเปอร์เซ็นต์การสูญเสียจากคุณภาพภายนอกที่พบมากที่สุด คือ ผลมังคุดมีเปลือกสีเขียวทั้งผล ส่วนเปอร์เซ็นต์การสูญเสียจากคุณภาพภายใน คือ การเกิดเนื้อแก้วและยางไหล และ 2) การสูญเสียซึ่งเกิดขึ้นภายหลังจากเก็บเกี่ยวแล้ว พบว่าการสูญเสียที่พบมากที่สุด คือ ผลที่สีกลีบเลี้ยงเปลี่ยนเป็นสีแดง โดยขั้นตอนที่พบการสูญเสียมากที่สุด คือ หลังขนส่งไปตลาดค้าส่งในประเทศ และในการทดสอบเพื่อลดการสูญเสียในขั้นตอนการขนส่งจากจุดรวบรวมไปตลาดค้าส่ง พบว่า อุณหภูมิระหว่างการจำลองการขนส่งของตะกร้าที่บรรจุผลมังคุดสดตามวิธีการของเกษตรกรและวิธีการแนะนำมีค่าเฉลี่ยใกล้เคียงกันที่ประมาณ 31 องศาเซลเซียส ส่วนความเสียหายของผลมังคุดสดที่ประเมินได้ระหว่างการขนส่งด้วยภาชนะบรรจุทั้ง 2 วิธีการ พบว่า การขนส่งด้วยกรรมวิธีแนะนำช่วยลดปัญหาการสูญเสียที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของสีผลเป็นสีม่วงดำการที่สีของกลีบเลี้ยงเปลี่ยนเป็นสีแดง และเปอร์เซ็นต์การเกิดผลช้ำ/บุบให้ลดลงได้ แต่ไม่สามารถลดการสูญเสียที่เกิดจากการฉีกขาดของกลีบเลี้ยง และการเกิดเปลือกแข็งบางส่วนของผลมังคุดได้สำหรับผลการทดสอบการใช้เทคโนโลยีการบรรจุเพื่อลดการสูญเสียระหว่างการเก็บรักษาและวางจำหน่ายมังคุด สามารถสรุปได้ว่า การใช้บรรจุภัณฑ์ถุงพลาสติกชนิดโพลิโพรไพลีน (PP) แบบเจาะรูสามารถช่วยรักษาคุณภาพภายนอกและยืดอายุการเก็บรักษาและวางจำหน่ายของผลมังคุดได้ดีกว่าการบรรจุผลมังคุดในถุงตาข่าย โดยช่วยลดการสูญเสียน้ำหนัก ชะลอการเหี่ยวแห้งของกลีบเลี้ยง และชะลอการเปลี่ยนแปลงสีกลีบเลี้ยงและสีผล โดยถุง PP ที่เจาะรูขนาดรูเข็มระยะ 1X1 เซนติเมตร ตลอดด้านบนของถุง เป็นบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมสำหรับการวางจำหน่ายผลมังคุดสดที่อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส ส่วนที่อุณหภูมิ 13 องศาเซลเซียส ถุง PP เจาะรูขนาดรูเข็มระยะประมาณ 1X1 นิ้ว ที่ด้านบนของถุง จำนวน 80 หรือ 100 รู มีแนวโน้มช่วยรักษาคุณภาพได้ดีกว่าบรรจุภัณฑ์แบบอื่นๆ ส่วนการทดสอบใช้บรรจุภัณฑ์ร่วมกับสารยืดอายุการเก็บรักษา พบว่าผลมังคุดที่มีการใช้สารยืดอายุทุกกรรมวิธีมีคุณภาพระหว่างการเก็บรักษาไม่แตกต่างจากผลที่ไม่ใช้สารยืดอายุ

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 11 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-03-2568

แจ้งไฟล์หาย