คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การใช้สารกลุ่มปลอดภัยควบคุมโรคเน่าและยืดอายุการเก็บรักษาไม้ตัดดอกหลังการเก็บเกี่ยว : ดาวเรือง มะลิ หน้าวัว เบญจมาศ

คำหลัก :

ผู้วิจัย : ชุติมา วิธูรจิตต์

ผู้ร่วมวิจัย : ชวเลิศ ตรีกรุณาสวัสดิ์

หน่วยงาน : กองวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 26 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          ปัญหาหลังการเก็บเกี่ยวของดอกไม้ที่มีผลกระทบต่อคุณภาพและอายุการใช้งานของดอกไม้ ได้แก่ โรคดอกเน่า ที่พบระหว่างการเก็บรักษาดอกไม้ส่วนใหญ่มีสาเหตุจากเชื้อรา การใช้สารฆ่าเชื้อโรคหลังการตัดดอกไม้จะช่วยลดและยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อ ดังนั้นจึงศึกษาผลของสารเคมีในกลุ่มปลอดภัย (Generally Recognized As Safe, GRAS) เพื่อควบคุมโรคดอกเน่า และยืดอายุการเก็บรักษาดอกดาวเรืองและดอกมะลิโดยแยกเชื้อราสาเหตุโรคเน่าดอกดาวเรือง ลักษณะอาการกลีบดอกแผลจะมีสีน้ำตาล พบเกิดจากเชื้อรา Collectotrichum sp. และดอกมะลิแสดงอาการโรค คือ กลีบดอกมีแผลสีน้ำตาล ไม่พบเชื้อราสาเหตุโรคเนื่องจากดอกมะลิเสื่อมสภาพ เช่น บาน ช้ำ และหนอนเจาะดอกก่อนที่จะเกิดโรคดอกเน่า จึงไม่สามารถทดสอบการควบคุมโรคเน่าได้ ดังนั้นจึงทดสอบเฉพาะการยืดอายุการเก็บรักษามะลิเท่านั้น การทดสอบการควบคุมโรคดอกเน่าและการยืดอายุการเก็บรักษาดาวเรืองด้วยสารกลุ่มปลอดภัย (Generally Recognized As Safe, GRAS) โดยปลูกต้นดาวเรืองในแปลง จ.นครปฐม และพ่นสปอร์เชื้อรา Collectotrichum sp. ที่ความเข้มข้น 10(6) cfu/ml ที่ดอกตูมดาวเรืองไว้ 7 วัน จากนั้นตัดดอกดาวเรืองให้มีก้านดอกยาวประมาณ 4 นิ้ว ทดสอบโดยคัดดอกดาวเรืองให้มีขนาดและน้ำหนักเท่า/ใกล้เคียงกัน ประมาณ 16 - 18 กรัมต่อดอก จุ่มก้านดอกในสารกลุ่มปลอดภัย 5 ชนิด นาน 15 นาที วางแผนการทดลองแบบ CRD 5 ซ้ำ ซ้ำละ 10 ดอก 10 กรรมวิธี ได้แก่ 1). กรดซิตริก ความเข้มข้น 30 และ 40 ppm 2). กรดคาร์บอนิก ความเข้มข้น 65,000 และ 75,000 ppm 3). อะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ ความเข้มข้น 10,000 ppm 4). แคลเซียมคลอไรด์ ความเข้มข้น 1,000 และ 2,000 ppm และ 5). 8-HQC ความเข้มข้น 200 ppm ร่วมกับน้ำตาลซูโครส 5% และชุดควบคุม ได้แก่ น้ำตาลซูโครส 5% และน้ำนึ่งฆ่าเชื้อ ผึ่งให้หมาดที่อุณหภูมิ 25 °C และบรรจุถุง High Density Polyethylene (HDPE) ไว้ที่อุณหภูมิ 5 °C เป็นเวลา 21 วัน บันทึกข้อมูลทุก 3 วัน พบดอกดาวเรืองที่จุ่มก้านดอกในกรดซิตริก 40 ppm ร่วมกับน้ำตาลซูโครส 5% และ แคลเซียมคลอไรด์ 2,000 ppm ร่วมกับซูโครส 5% สามารถยืดอายุเก็บรักษาดอกดาวเรืองได้นาน 15 วัน ขณะที่การเกิดโรคร้อยละ 2 เมื่อเทียบกับชุดควบคุมน้ำตาลซูโครส 5% เกิดโรคร้อยละ 4 ตามลำดับ และยังพบว่าดอกดาวเรืองมีการสูญเสียน้ำหนักในทุกกรรมวิธี ตลอดระยะเวลาเก็บรักษา 21 วัน โดยที่การจุ่มในกรดซิตริก 30และ 40 ppm ร่วมกับน้ำตาลซูโครส 5% สูญเสียน้ำหนัก 2.61 และ 3.00 % ตามลำดับ ในขณะที่ชุดควบคุมน้ำตาลซูโครส 5% และน้ำนึ่งฆ่าเชื้อ สูญเสียน้ำหนักมากที่สุด 5.02 และ 5.57% ตามลำดับ
          การศึกษาผลของสารเคมีในกลุ่มปลอดภัย GRAS เพื่อยืดอายุการเก็บรักษาดอกมะลิโดยจุ่มในสารกลุ่มปลอดภัย GRAS 5 ชนิด วางแผนการทดลองแบบ CRD 5 ซ้ำ ซ้ำละ 100 ดอก รวม 10 กรรมวิธีได้แก่ 1). กรดซิตริกความเข้มข้น 30 และ 40 ppm 2). กรดคาร์บอนิก ความเข้มข้น 65,000 และ 75,000 ppm 3). อะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ ความเข้มข้น 10,000 ppm 4). แคลเซียมคลอไรด์ ความเข้มข้น 1,000 และ 2,000 ppm และ 5). 8-HQC ความเข้มข้น 200 ppm ร่วมกับน้ำตาลซูโครส 5% ทุกกรรมวิธี และชุดควบคุม ได้แก่ น้ำตาลซูโครส 5% และน้ำนึ่งฆ่าเชื้อนาน 15 นาที ผึ่งให้หมาดที่อุณหภูมิ 25 °C และบรรจุถุง HDPE เก็บอุณหภูมิ 5 °C เป็นเวลา 12 วัน บันทึกข้อมูลทุก 3 วัน พบว่าทุกกรมวิธีไม่สามารถชะลอการสูญเสียน้ำหนักของดอกมะลิได้ แต่การจุ่มกรดซิตริก 30 ppm ร่วมกับซูโครส 5% และอะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ 10,000 ppm ร่วมกับซูโครส 5% ดอกมะลิสามารถเก็บรักษาได้ 6 วัน ช่วยชะลอการบานของดอกได้ดีกว่าชุดควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีคะแนนการบานเท่ากับ 1.8 และ 1.8 คะแนน ตามลำดับ เทียบกับดอกบาน 0 - 20% โดยชุดควบคุมน้ำตาลซูโครส 5% และน้ำนึ่งฆ่าเชื้อ มีคะแนนการบานเท่ากับ 2.1 และ 2.8 คะแนน ตามลำดับ เทียบกับดอกบานประมาณ 20 - 40% การเปลี่ยนสีของกลีบดอก พบว่า ระยะเก็บรักษาและกรรมวิธีมีผลต่อค่า L, a* และ b* ของดอกมะลิเล็กน้อย แต่ไม่แตกต่างกันทางสถิติ โดยค่าความสว่างจะมีค่า +L มากที่สุดในวันที่ 6 ของทุกกรรมวิธีและการเก็บรักษา

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 12 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-03-2568

แจ้งไฟล์หาย