คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

รูปแบบห่วงโซ่อุปทานการผลิตมะพร้าว

คำหลัก :

ผู้วิจัย : สุพินยา จันทร์มี

ผู้ร่วมวิจัย : หทัยกาญจน์ สิทธา, วิไลวรรณ ทวิชศรี, นิภาภรณ์ ชูสีนวน และโกมินทร์ วิโรจน์วัฒนกุล

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรสุราษฎร์ธานี และสถาบันวิจัยพืชสวน

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 25 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบห่วงโช่อุปทานการผลิตมะพร้าว ในพื้นที่จังหวัดประจวบฯ ชุมพร และสุราษฎร์ธานี ซึ่งเป็นแหล่งผลิตมะพร้าวที่สำคัญของประเทศไทย โดยรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ เกษตรกรผู้ปลูกมะพร้าว ผู้รับซื้อมะพร้าว และร้านค้าจำหน่ายกะทิสด ในพื้นที่ 3 จังหวัดดังกล่าว ระหว่างเดือนตุลาคม 2561 - กันยายน 2562 พบว่ารูปแบบห่วงโซ่การผลิตมะพร้าวของทั้ง 3 จังหวัด มีรูปแบบเดียวกัน โดยมีผู้เกี่ยวข้อง 4 ระดับ คือ เกษตรกร (ต้นน้ำ) ผู้รวบรวมผลผลิต (กลางน้ำ) ผู้แปรรูป (กลางน้ำ) และผู้บริโภค (ปลายน้ำ) โดยเริ่มจากเกษตรกร (ต้นน้ำ) ซึ่งส่วนใหญ่มีอายุมากกว่า 60 ปี มีการศึกษาระดับประถมศึกษามีความรู้ในการผลิตมะพร้าวจากคนในครอบครัวรุ่นสู่รุ่น เป็นเกษตรกรรายย่อยที่มีพื้นที่ปลูกมะพร้าวเฉลี่ย 8 - 14 ไร่ พื้นที่ปลูกส่วนใหญ่เป็นที่ราบ ดินมีลักษณะเป็นดินทราย หรือปนทราย พันธุ์ที่ใช้เป็นพันธุ์ไทยต้นสูงและมีอายุเฉลี่ยมากกว่า 50 ปี การดูแลรักษาส่วนใหญ่ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 อัตรา 1 - 2 กิโลกรัม/ต้น/ปี เฉลี่ยปีละ 1 ครั้ง และให้ผลผลิตเฉลี่ยน้อยกว่า 1,000 ลูก/ไร่/ปี ลำดับขั้นต่อไป คือ ผู้รวบรวมผลผลิต (กลางน้ำ) หรือโรงรับซื้อทำหน้าที่รับซื้อผลมะพร้าวจากสวนเกษตรกรมารวบรวมและจัดการผลผลิตในรูปแบบต่างๆ ขึ้นอยู่ในแต่ละพื้นที่ ได้แก่ ปอกเปลือกชั้นนอก ปอกเปลือกเหลือแต่จุก มะพร้าวขาว มะพร้าวแห้ง และกะทิสด ก่อนส่งไปจำหน่ายให้ลูกค้าต่อไปขั้นถัดไปเป็นผู้แปรรูป (กลางน้ำ) ได้แก่ ร้านค้าจำหน่ายกะทิสด โรงงานทำเนื้อมะพร้าว โรงานแปรรูปกะทิกล่องโรงงานสกัดน้ำมัน และกลุ่มเกษตรกรผู้แปรรูปจากมะพร้าว โดยมีการส่งต่อผลผลิตในรูปแบบต่างๆ ให้กันภายในระดับขั้นนี้ (กลางน้ำ) และในระดับสุดท้าย คือ ผู้บริโภค (ปลายน้ำ) จากการศึกษาในครั้งนี้พบว่าการบริโภคมะพร้าวภายในประเทศไทยสามารถแบ่งสินค้าจากมะพร้าวเป็น 4 ประเภทหลักๆ ได้แก่ กะทิสด กะทิกล่อง น้ำมันสกัดจากมะพร้าว และผลิตภัณฑ์อุปโภคบริโภคอื่นๆ สำหรับปัญหาที่พบในห่วงโซ่ดังกล่าวนี้ ระดับเกษตรกรเกษตรกรผู้ปลูกมะพร้าวยังขาดการจัดการสวนที่มีเหมาะสม ส่วนผู้รวบรวมผลผลิต ขาดช่องทางติดตามราคามะพร้าวที่รวดเร็ว มะพร้าวที่ส่งไปยังโรงงานแปรรูปจะมีปัญหาเรื่อง ราคา การคัดคุณภาพ และการกำหนดปริมาณซึ่งถูกกำหนดด้วยโรงงาน ในขณะที่ส่งไปยังภูมิภาคต่างๆ เพื่อจำหน่ายในรูปกะทิสด ผู้รวบรวมสามารถกำหนดราคาซึ่งอ้างอิงจากราคาตลาดได้เอง สำหรับเกษตรกรที่สามารถแปรรูปผลิตภัณฑ์จากมะพร้าวยังต้องการการพัฒนาด้านผลิตภัณฑ์และการตลาด เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคต่อไป การศึกษาในครั้งนี้ทำให้ได้แนวทางในการจัดการ เพื่อเสนอเชิงนโยบายไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตของเกษตรกรให้มีรายได้เพิ่มมากขึ้น โดยมีคำแนะนำ ดังนี้ 1) พัฒนาระบบผลผลิตมะพร้าวให้มีปริมาณและคุณภาพสม่ำเสมอตลอดทั้งปีและสอดคล้องกับมาตรฐานการผลิตเกษตรดีที่เหมาะสม 2) สร้างการเชื่อมโยงระหว่างสมาชิกในห่วงโซ่ ได้แก่ เกษตรกร ผู้รับซื้อ และโรงงานแปรรูป ให้เกิดการแลกเปลี่ยนข้อมูลที่เป็นประโยชน์ สามารถบริหารจัดการร่วมกันให้ที่เกิดประโยชน์สูงสุดกับทุกภาคส่วน รวมทั้งการคำนึงถึงสภาพสังคมและสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะของเกษตรกร โดยมีหน่วยงานภาครัฐเป็นผู้ดำเนินการขับเคลื่อนให้เกิดขึ้น

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 12 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 17-03-2568

แจ้งไฟล์หาย