คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ประชากรและจำแนกชนิดของราดินในพื้นที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศบริเวณลุ่มน้ำปาย

คำหลัก : เทคโนโลยีการหาลำดับเบสที่พัฒนาขึ้นใหม่ ชุมชนเชื้อรา หน่วยอนุกรมวิธานเชิงปฏิบัติการ

ผู้วิจัย : จิตรา เกาะแก้ว

ผู้ร่วมวิจัย : อำนาจ เอี่ยมวิจารณ์, กนกอร บุญพา, อมรรัตน์ ใจยะเสน และสุริยนต์ ดีดเหล็ก

หน่วยงาน : กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแม่ฮ่องสอน

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 22 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การศึกษาผลของความแตกต่างทางชีวภูมิศาสตร์ความแตกต่างในโครงสร้างและความหลากหลายของเชื้อราในดินทางการเกษตรและดินป่าในประเทศไทยมีค่อนข้างน้อย ในการศึกษาครั้งนี้ได้นำเทคนิค Next generation sequencing มาใช้เป็นพื้นฐานในการกำหนดลักษณะของชุมชนของเชื้อราที่อาจเป็นผลมาจากสภาพภูมิอากาศหรือการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินของพื้นที่ต้นน้ำและปลายน้ำ ทำการศึกษาในภาคเหนือของประเทศไทย บริเวณพื้นที่ลุ่มน้ำปาย จ.แม่ฮ่องสอน โดยเก็บตัวอย่างดินจำนวน 4 จุด ได้แก่ พื้นที่ป่าปลายน้ำพื้นที่เกษตรปลายน้ำ พื้นที่เกษตรต้นน้ำ และพื้นที่ป่าต้นน้ำ เก็บในช่วง 3 ฤดู ได้แก่ หนาว (ธ.ค.) ร้อน (เม.ย.) และฝน (ส.ค.) เป็นระยะเวลา 3 ปี (2560 - 2562) งานวิจัยนี้ศึกษาชุมชนเชื้อราในดินที่เกี่ยวข้องกับป่าไม้และสภาพแวดล้อมทางการเกษตรเพื่ออธิบายลักษณะของชุมชนเชื้อราที่มีอยู่ในดิน โดยการวิเคราะห์การจัดลำดับนิวคลีโอไทด์บริเวณ transcribed spacer (ITS) บน rDNA เพื่อเป็นแนวทางในการประเมินความหลากหลายและจำแนกลักษณะความแตกต่างของชุมชนเชื้อราในดิน ผลการวิจัยพบว่าสามารถจำแนก phylotype เชื้อราที่สำคัญได้ 5 ไฟลัม เรียงตามลำดับดังนี้Ascomycota, Basidiomycota, Chytridiomycota, Glomeromycota และ Zygomycota ซึ่งพบในทุกพื้นที่ทั้งในดินป่าและดินในแปลงเกษตร กลุ่มเชื้อราในดินที่พบมากที่สุด คือ วงศ์ Nectriaceae และมีรา Fusarium เป็นราชนิดเด่นที่ตรวจพบได้มากในการศึกษาครั้งนี้ผลการวิเคราะห์ยังแสดงให้เห็นว่ามีเชื้อราที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม incertae sedis จำนวนมากซึ่งส่วนใหญ่เป็นเชื้อราที่ไม่สามารถเพาะเลี้ยงได้ความแตกต่างที่โดดเด่นระหว่างพื้นที่ป่าไม้และพื้นที่ทางการเกษตรในฤดูหนาว ฤดูร้อน และฤดูฝน พบว่าเชื้อรามีความอุดมสมบูรณ์หรือมีจำนวนหน่วยอนุกรมวิธานเชิงปฏิบัติการ (OTUs) ในฤดูหนาวและฤดูร้อนของแต่ละปีมากที่สุดทั้งในดินพื้นที่เกษตรและพื้นที่ป่าไม้ ชุมชนของเชื้อราส่วนใหญ่จัดอยู่ในไฟลัม Ascomycota และ Basidiomycota แต่มีปริมาณที่แตกต่างกัน เนื่องจากตัวอย่างถูกเก็บจากพื้นที่ต่างกัน รวมทั้งความแตกต่างของสภาพภูมิอากาศและลักษณะทางภูมิศาสตร์ ความหลากหลายภายในพื้นที่หรือระบบนิเวศเฉพาะซึ่งโดยปกติจะแสดงด้วยจำนวนของสิ่งมีชีวิต เช่นความอุดมสมบูรณ์ของชนิดพันธุ์ (Alpha diversity) ในระบบนิเวศนั้นจะลดลงตามระยะทางจากต้นน้ำและปลายน้ำซึ่งจะมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับความหลากหลายของเชื้อรา การกำหนดลักษณะของโครงสร้างชุมชนเชื้อราพบว่าการเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างของชุมชนเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงของความอุดมสมบูรณ์มากกว่าการมีหรือไม่มี OTUs ซึ่งบ่งบอกว่ามี "ชุมชนเชื้อรา" ในพื้นที่ต้นน้ำทุกตัวอย่างการศึกษานี้เป็นหนึ่งในขั้นตอนที่สำคัญในการกำหนดลักษณะของชุมชนเชื้อราโดยใช้วิธีการหาลำดับนิวคลีโอไทด์ด้วยเทคนิค next-generation sequencingแสดงให้เห็นว่าผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากมนุษย์ในพื้นที่ต้นน้ำสามารถส่งผลต่อการมีอยู่และความอุดมสมบูรณ์สัมพัทธ์ของ OTUs ที่อยู่ปลายน้ำ ซึ่งส่งผลให้โครงสร้างชุมชนเชื้อรามีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญ จึงจำเป็นต้องรักษาระบบนิเวศของพื้นที่ป่าต้นน้ำเพื่อการอนุรักษ์สายพันธุ์ของเชื้อรา

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 10 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 18-03-2568

แจ้งไฟล์หาย