คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การคัดเลือกกล้วยน้ำว้าสายพันธุ์ต้านทานต่อโรคตายพรายที่มีสาเหตุจากเชื้อรา F. oxysporum f. sp.cubense (FOC)

คำหลัก :

ผู้วิจัย : อภิรัชต์ สมฤทธิ์

ผู้ร่วมวิจัย : ยุทธศักดิ์ เจียมไชยศรี, ธารทิพย ภาสบุตร, เพ็ญจันทร์ สุทธานุกูล และสุภาพร สาชาติ

หน่วยงาน : สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช ศูนย์วิจัยพืชสวนสุโขทัย และสถาบันวิจัยพืชสวน

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 21 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การคัดเลือกกล้วยน้ำว้าสายพันธุ์ต้านทานต่อโรคตายพรายที่มีสาเหตุจากเชื้อรา F. oxysporum f. sp.cubense (FOC) ได้ดำเนินการระหว่างเดือนตุลาคม 2559 – กันยายน 2562 ที่ห้องปฏิบิตการกลุ่มวิจัยโรคพืช สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช และห้องปฏิบัติการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช สถาบันวิจัยพืชสวน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อคัดเลือกกล้วยน้ำว้าสายพันธุ์ต้านทานต่อโรคตายพราย (Fusarium wilt) ที่มีสาเหตุจากเชื้อรา F. oxysporum f. sp. cubense ในระดับเนื้อเยื่อเจริญบนอาหารสังเคราะห์ ร่วมกับการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ เพื่อทดสอบและประเมินความคงทนของความต้านทานของสายพันธุ์กล้วยน้ำว้าต่อการเกิดโรคตายพรายของกล้วยน้ำว้าในแปลงปลูก และเพื่อหาสายต้นกล้วยน้ำว้าที่ต้านทานโรคตายพรายและมีลักษณะทางการเกษตรที่เหมาะสม ผลการทดลองพบว่า การเลี้ยงเนื้อเยื่อของกล้วยน้ำว้าบนอาหารสังเคราะห์เพื่อเพิ่มเซลล์เนื้อเยื่อเจริญ (multiple bud clumps) ให้มีปริมาณมากพอที่จะนำไปทดสอบการเจริญบนอาหาร MS ที่ผสมสาร fusaric acid ไม่พบความแตกต่างระหว่างกล้วยน้ำว้ามะลิอ่อง และสท.4 โดยชิ้นส่วนกลุ่มตาในอาหาร MS ที่เติม Fusaric acid 0.2 mM มีลักษณะเป็นสีเขียว เหมือนชิ้นส่วนที่มีลักษณะปกติ จึงนำไปเลี้ยงขยายให้เจริญเติบโตต่อไปได้การขยายกลุ่มตา หลังจากเลี้ยงกลุ่มตาในอาหารที่เติม Fusaric acid ที่ระดับความเข้มข้นต่างๆ เป็นเวลา 90 วัน และย้ายลงในอาหาร MS ที่เติม BA 2 ppm และน้ำมะพร้าว 15% เพื่อให้กลุ่มตาเจริญ จากการทดลองพบว่า หลังจากทำการเลี้ยงกลุ่มตาในอาหารที่เติม Fusaric acid ที่ระดับความเข้มข้นต่างๆ เป็นเวลา 90 วัน ชิ้นส่วนกลุ่มตาของกล้วยน้ำว้ามะลิอ่อง และสท.4 ไม่พบความแตกต่างกันซึ่งมีแนวโน้มไปในทางเดียวกัน โดยชิ้นส่วนกลุ่มตาในอาหาร MS ที่ไม่เติม Fusaric acid (Control) มีลักษณะปกติตลอด 90 วัน และมีขนาดใหญ่ขึ้น ชิ้นส่วนกลุ่มตาในอาหาร MS ที่เติม Fusaric acid 0.2 mM พบว่าบางชิ้นส่วนกลุ่มตามีลักษณะเป็นสีเขียว และบางชิ้นส่วนมีสีดำ โดยชิ้นส่วนกลุ่มตาในอาหาร MS ที่เติม Fusaric acid 0.2 mM มีอัตราการรอดตายสูงที่สุด คือ มะลิอ่องมีอัตราการรอดของกลุ่มตา 10% และสท.4 23% ในขณะที่ชิ้นส่วนกลุ่มตาในอาหาร MS ที่เติม Fusaric acid ความเข้มข้น 0.4 - 2.0 mM มีลักษณะเป็นสีขาวและสีดำจึงมีแนวโน้มที่จะตายเกือบทั้งหมด เมื่อเปลี่ยนอาหารของชิ้นส่วนกลุ่มตาทั้งหมดที่รอดและไม่รอดลงอาหาร MS ที่เติม BA 2 ppm และน้ำมะพร้าว 15% พบว่า ชิ้นส่วนที่ตายยังไม่สามารถพัฒนาใดๆ ได้ จึงทำการเปลี่ยนอาหารสูตร MS ที่เติม BA 2 ppm และน้ำมะพร้าว 15% ซ้ำครั้งที่ 3 เฉพาะชิ้นส่วนที่รอดเท่านั้น หลังการเปลี่ยนอาหารสูตร MS ที่เติม BA 2 ppm และน้ำมะพร้าว 15% แล้ว 2 ครั้ง พบว่า ชิ้นส่วนพืชเริ่มมีลักษณะกลายจากกลุ่มตา เป็นต้นอ่อนมากขึ้น การเปลี่ยนอาหารกลุ่มตาที่เติม Fusaric acid 0.2 ที่รอดตาย ลงในอาหารสูตร MS ที่เติม BA 2 ppm และน้ำมะพร้าว 15% ซ้ำครั้งที่ 6 ทำให้เนื้อเยื่อที่คัดเลือกได้เพิ่มจำนวนตุ่มยอด และพัฒนาเจริญทางใบและรากที่สมบูรณ์พร้อมจะนำออกไปเลี้ยงอนุบาลให้เป็นต้นกล้าต่อไป ได้ต้นกล้วยสท.4 ได้ทำการชักนำให้เกิดรากงอก และจึงได้ส่งให้กับทาง ศวส.สุโขทัย จำนวน 140 ต้น และสำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช จำนวน 70 ต้น การทดสอบความต้านทานของสายพันธุ์กล้วยต่อการเกิดโรคตายพรายของกล้วยน้ำว้าในระดับโรงเรือน (ปลูกเชื้อรา FOC กับต้นอ่อนกล้วยอายุ 2 เดือน เมื่อตรวจสอบและบันทึกลักษณะอาการภายนอกที่เกิดกับใบและลำต้นเทียม หลังการปลูกเชื้อ 3 เดือน พบว่า ต้นกล้วยส่วนใหญ่ แสดงอาการเหี่ยวเป็นสีเหลืองจนในที่สุดแห้งเป็นสีน้ำตาล ส่วนยอดยังคงหลายใบยังคงมีสีเขียว กาบใบด้านนอกหักพับ การตรวจสอบระดับอาการภายในหรือเนื้อเยื่อภายในเหง้าเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลที่เกิดขึ้นกับต้นกล้วยหลังจากปลูกเชื้อ ยังไม่พบอาการของโรคภายในลำต้น หรือเนื้อเยื่อภายในเหง้าหรือรอบๆ ไม่เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล จากอาการที่พบในระยะหลังปลูกเชื้อ 3 เดือน ยังไม่มีความชัดเจน ต้องตรวจสอบต่อไปในระยะ 6 เดือน และ 9 เดือน หลังปลูกเชื้อ ต้นอ่อนกล้วยน้ำว้าสท.4 หรือพันธุ์สุโขทัย 4 ที่ทนทานต่อ fusaric acid นั้น ทางห้องปฏิบัติการได้ผลิตให้กับ ศวร.สุโขทัย ได้นำทดสอบความต้านทานโรคตายพรายของกล้วยน้ำว้าในระดับแปลงปลูกต่อไป

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 7 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 19-03-2568

แจ้งไฟล์หาย