คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

สถานภาพพืชอนุรักษ์สกุลเฟินต้น (Cyathea Sm.)

คำหลัก : พืชอนุรักษ์ เฟินต้น พระราชบัญญัติพันธุ์พืช

ผู้วิจัย : พรเทพ ท้วมสมบุญ

ผู้ร่วมวิจัย : ดวงเดือน ศรีโพทา, สุมาลี ทองดอนแอ, รักชณา สารภิรม และยอดหญิง สอนสุภาพ

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยพืชสวนเลย และสำนักคุ้มครองพันธุ์พืช

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 31 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          เฟินต้นเป็นพืชอนุรักษ์ตามพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ. 2518 เป็นของป่าหวงห้ามตามพระราชบัญญัติป่าไม้ พ.ศ. 2484 และจัดอยู่ในชนิดพืชในบัญชีแนบท้ายอนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ ที่ต้องมีการควบคุมการค้าระหว่างประเทศ การอนุญาตให้ส่งออกกระทำได้โดยต้องมีหนังสืออนุญาตนำเข้า ส่งออก นำผ่านกำกับไปกับพืชอนุรักษ์ด้วย ตามตามบทบัญญัติของอนุสัญญาไซเตส ระบุไว้ว่าการทำการค้าชนิดพืชป่าและสัตว์ป่าที่อยู่ในบัญชีแนบท้ายที่ 2 ประเทศผู้ส่งออกจะต้องพิจารณาว่าการอนุญาตให้ส่งออกจะไม่ส่งผลกระทบต่อการใกล้สูญพันธุ์ของประชากรชนิดพืชนั้นในแหล่งที่อยู่ตามธรรมชาติ ดังนั้นจึงทำการศึกษาสถานภาพพืชอนุรักษ์สกุลเฟินต้น โดยการสำรวจรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับประชากรในแหล่งธรรมชาติ และสำรวจสถานภาพการค้าทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยทำการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2558 ถึงกันยายน 2562 พบว่า ประเทศไทยเป็นถิ่นกำเนิดของพืชสกุลเฟินต้น จำนวน 8 ชนิด ได้แก่ เฟินต้นดอยอ่างขาง (Cyathea chinensis), เฟินหัวอ้ายเป็ด (C. contaminans), มหัสแดง (C. gigantea), กูดต้นดอยสุเทพ (C. latebrosa), มหัสดำ (C. podophylla), กูดต้นฮาลาบาลา (C. moluccana), กูดต้นดอยปุย (C. spinulosa) และ C. borneensis แต่จากการสุ่มสำรวจประชากรพืชสกุลเฟินต้นในธรรมชาติจำนวน 27 แหล่ง พบเพียง 7 ชนิด ได้แก่ เฟินต้นดอยอ่างขาง (Cyathea chinensis), เฟินหัวอ้ายเป็ด (C. contaminans), มหัสแดง (C. gigantea), กูดต้นดอยสุเทพ (C. latebrosa), มหัสดำ (C. podophylla), กูดต้นฮาลาบาลา (C. moluccana) และกูดต้นดอยปุย (C. spinulosa) มีพืชสกุลเฟินต้น 1 ชนิด สำรวจไม่พบ เนื่องจากในเอกสารอ้างอิงระบุแหล่งกระจายพันธุ์ของพืชสกุลเฟินต้นชนิดนี้ไม่ชัดเจน จากการสำรวจการค้าพืชสกุลเฟินต้นในตลาดการค้าตามแนวชายแดน และตลาดไม้ดอกไม้ประดับในพื้นที่ต่างๆ พบว่ามีการค้าพืชสกุลเฟินต้นที่ลักลอบนำมาจากธรรมชาติ จำนวน 4 ชนิด ได้แก่ มหัสแดง (C. gigantea), กูดต้นดอยสุเทพ (C. latebrosa), มหัสดำ (C. podophylla) และเฟินหัวอ้ายเป็ด (C. contaminans) จากการศึกษาแหล่งขยายพันธุ์เทียมของพืชสกุลเฟินต้นพบว่า มีพืชสกุลเฟินต้นที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทยจำนวน 2 ชนิด ที่มีศักยภาพในการนำมาขยายพันธุ์โดยวิธีการเพาะสปอร์ ได้แก่ C. contaminans และ C. gigantea สำหรับมาตรการส่งออกควรอนุญาตให้มีการส่งออกพืชสกุลเฟินต้น 2 ชนิดนี้ โดยกำหนดความสูงของต้นพืชสกุลเฟินต้นที่จะส่งออก มีความสูงไม่เกิน 0.5 เมตร การศึกษาในครั้งนี้จึงสามารถกำหนดมาตรการในการขอขึ้นทะเบียนสถานที่เพาะเลี้ยงขยายพันธุ์เทียมของพืชสกุลเฟินต้นนั้นต้องระบุ อายุ ขนาด และความสูงของต้นพ่อแม่พันธุ์ที่มีอยู่เดิม รวมทั้งแสดงให้เห็นถึงศักยภาพในการขยายพันธุ์เทียมเพื่อเพิ่มปริมาณต้นกล้าเพื่อการค้า

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 15 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 25-03-2568

แจ้งไฟล์หาย