คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

แนวทางการขึ้นทะเบียนแปลงปลูกพืชที่ให้เนื้อไม้ : พะยูง ตามพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ. 2518

คำหลัก :

ผู้วิจัย : พรเทพ ท้วมสมบุญ

ผู้ร่วมวิจัย : ดวงเดือน ศรีโพทา, สุมาลี ทองดอนแอ, รักชณา สารภิรม และปวีณา ทะรักษา

หน่วยงาน : สำนักคุ้มครองพันธุ์พืช

ปี: 2562

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 17 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          พะยูง หรือ Siamese rosewood (Dalbergia cochinchenensis Pierre) อยู่ในวงศ์ LEGUMINOSE พะยูงเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบ เนื้อไม้สีแดงอมม่วง เป็นไม้ที่มีคุณค่า ใช้ประโยชน์ในการทำเครื่องเรือน งานแกะสลัก เฟอร์นิเจอร์ ฯลฯ พะยูงจัดเป็นพืชอนุรักษ์บัญชีแนบท้ายที่ 2 การนำเข้า ส่งออก หรือนำ
ผ่านต้องได้รับหนังสืออนุญาตไซเตส ตามหลักเกณฑ์ของอนุสัญญาไซเตสนั้น หนังสืออนุญาตจะออกได้ก็ต่อเมื่อมีการวิเคราะห์ความเสี่ยงต่อการใกล้สูญพันธุ์ ก่อนการออกหนังสืออนุญาต และพะยูงที่จะส่งออกต้องได้มาอย่างถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ.2518 กำหนดให้ผู้ใดประสงค์จะขยายพันธุ์พืชอนุรักษ์เพื่อการค้า ต้องขึ้นทะเบียนสถานที่เพาะเลี้ยงกับกรมวิชาการเกษตร จึงได้ดำเนินการศึกษาพะยูงที่มีอยู่ในธรรมชาติ (natural habitat) เพื่อประเมินความเสี่ยงต่อการใกล้สูญพันธุ์ และพะยูงที่ได้จากการปลูกในแปลง (plantation) เพื่อประเมินความสามารถในการเจริญเติบโตของพะยูง และเพื่อหาแนวทางในการขึ้นทะเบียนแปลงปลูกพืชในกลุ่มให้เนื้อไม้ โดยใช้พะยูงเป็นต้นแบบในการทำร่างประกาศดังกล่าว ผลการศึกษาพะยูงในธรรมชาติโดยการสำรวจและจากการตรวจเอกสารพบว่าพะยูงจะเหลืออยู่ในเขตอุทยาน และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ส่วนใหญ่จะอยู่ในเขตภาคตะวันออก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งอาจจะเป็นพื้นที่แหล่งสุดท้ายของโลกที่มีพะยูงเหลืออยู่ในธรรมชาติ ดังนั้นไม่สามารถออกหนังสืออนุญาตให้กับพะยูงที่มาจากธรรมชาติได้ ทำให้การส่งออกพะยูงจะต้องได้มาจากแปลงปลูกเท่านั้น จากการศึกษาพะยูงที่ได้จากแปลงปลูก พบว่าพะยูงที่มีอายุประมาณ 20 ปีขึ้นไป จึงจะให้เนื้อไม้เป็นแก่นแข็งสีแดงอมม่วง เป็นที่ต้องการของตลาด ลักษณะของไม้พะยูงจากแหล่งธรรมชาติ และจากแปลงปลูกจะมีลักษณะแตกต่างกัน คือ ไม้พะยูงจากแปลงปลูก ทรงพุ่มแคบ ลำต้นตั้งตรง ส่วนไม้พะยูงจากแหล่งธรรมชาติ ทรงพุ่มกว้าง ลำต้นคดงอ จากกรณีศึกษาการขยายพันธุ์ประเภทไม้พะยูงดังกล่าว จึงได้จัดทำร่างประกาศกรมวิชาการเกษตร เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการขอขึ้นทะเบียนแปลงปลูกพืชอนุรักษ์ประเภทไม้ต้น เนื่องจากหลักเกณฑ์การขยายพันธุ์เพื่อการค้าไม้ต้น ไม่สอดคล้องกับหลักเกณฑ์การขึ้นทะเบียนพืชอนุรักษ์ที่ประกาศใช้ในปัจจุบัน และนำร่างประกาศดังกล่าว มาจัดทำแบบสอบถาม เพื่อให้ผู้ปลูกพะยูงและพืชอนุรักษ์ประเภทไม้ต้นให้ความเห็น มีผู้เห็นด้วยกับข้อความในร่างประกาศดังกล่าว 87.8% ต่อมาได้ดำเนินการจัดประชุมเพื่อชี้แจงผู้มีส่วนได้เสีย ตาม “โครงการจัดทำร่างประกาศกรมวิชาการเกษตร เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการขึ้นทะเบียนแปลงปลูกพืชอนุรักษ์ประเภทไม้ยืนต้น แบบมีส่วนร่วม” จำนวน 2 ครั้ง ซึ่งผู้เข้าร่วมประชุม และผู้วิจัยได้ปรับแก้ไขร่างประกาศดังกล่าว เพื่อให้เป็นไปตามกฎระเบียบของพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ.2518 และผู้มีส่วนได้เสียสามารถดำเนินการได้ ในที่สุดจึงได้ ร่างประกาศกรมวิชาการเกษตร เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการขอขึ้นทะเบียนและการขึ้นทะเบียน แปลงปลูกพืชอนุรักษ์ประเภทไม้ยืนต้นเพื่อการส่งออก เสนอให้ผู้มีอำนาจพิจารณาดำเนินการต่อไป

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 8 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 25-03-2568

แจ้งไฟล์หาย