คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ระบบการปลูกพืชในพื้นที่อาศัยน้ำฝน จ.อุบลราชธานี

คำหลัก :

ผู้วิจัย : บงการ พันธุ์เพ็ง

ผู้ร่วมวิจัย : โสภิตา สมคิด

หน่วยงาน : สำนักวิจัยพัฒนาการเกษตรเขตที่ 4

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 13 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          ดำเนินการทดสอบและพัฒนาเทคโนโลยีระบบการปลูกพืชหลังนาในพื้นที่เขตใช้น้ำฝน จ.อุบลราชธานี ในปี 2559 – 2561 คัดเลือกได้พื้นที่บ้านคอนสาย อ.ตระการพืชผล จ.อุบลราชธานี และจากการวิเคราะห์พื้นที่พบว่าเกษตรกรขาดการปลูกพืชหลังนา ทำให้ขาดรายได้ ขาดเสถียรภาพในระบบเกษตรจึงได้ทดสอบระบบการปลูกพืชหลังนาพื้นที่อาศัยน้ำฝนโดยเกษตรกรมีส่วนร่วม 3 กรรมวิธี คือ กรรมวิธีที่ 1 ข้าว–ถั่วลิสง กรรมวิธีที่ 2 ข้าว–ฟักทอง กรรมวิธีที่ 3 ข้าว–มันเทศ พบว่า กรรมวิธีที่ 1 ข้าว–ถั่วลิสง ถั่วลิสงให้ผลผลิต 235 กก./ไร่ โดยมีต้นทุนเฉลี่ย 2,750 บาท/ไร่ สร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรเฉลี่ย 5,875 บาท/ไร่ คิดเป็นค่า Benefit Cost Ratio (BCR) เฉลี่ยเท่ากับ 2.1 ในขณะที่การปลูกฟักทองให้ผลผลิตเฉลี่ย 1,566 กก./ไร่ มีต้นทุนเฉลี่ย 3,500 บาท/ไร่ สร้างรายได้เฉลี่ย 15,660 บาท/ไร่ BCR เฉลี่ยเท่ากับ 4.5 สำหรับมันเทศประสบภาวะแล้ง และเกษตรกรขาดการดูแลเท่าที่ควรทำให้เสียหายไม่ได้ผลผลิต ในปี 2560 ปรับเปลี่ยนกรรมวิธีเพื่อให้เหมาะสมกับพื้นที่และความต้องการของเกษตรกรเป็น 3 กรรมวิธี คือ กรรมวิธีที่ 1 ข้าว–ถั่วลิสง กรรมวิธีที่ 2 ข้าว–ข้าวโพด กรรมวิธีที่ 3 ข้าว–ถั่วเขียว พบว่า ถั่วลิสงให้ผลผลิต 330 กก./ไร่ มีต้นทุนเฉลี่ย 2,775บาท/ไร่ สร้างรายได้เฉลี่ย 9,900 บาท/ไร่ BCR เฉลี่ยเท่ากับ 3.6 ขณะที่ข้าวโพดให้ผลผลิต 1,074 กก./ไร่ ต้นทุนเฉลี่ย 2,562บาท/ไร่ สร้างรายได้เฉลี่ย 21,482 บาท/ไร่ ค่า BCR เฉลี่ยเท่ากับ 8.4 สำหรับถั่วเขียวให้ผลผลิต 95 กก./ไร่ โดยต้นทุนเฉลี่ย 1,350 บาท/ไร่ สร้างรายได้เฉลี่ย 1,900 บาท/ไร่ ค่า BCR เฉลี่ยเท่ากับ 1.4 ในปี 2561 ปรับเปลี่ยนกรรมวิธีเพื่อให้เหมาะสมกับพื้นที่และความต้องการของเกษตรกรเหลือ 2 กรรมวิธี ดังนี้ 1.กรรมวิธีที่ 1 ข้าว–ถั่วลิสง 2.กรรมวิธีที่ 2 ข้าว–ข้าวโพดฝักสด พบว่า ถั่วลิสงให้ผลผลิต 405 กก./ไร่ ต้นทุนเฉลี่ย 2,775 บาท/ไร่ สร้างรายได้เฉลี่ย 12,150 บาท/ไร่ ค่า BCR เฉลี่ยเท่ากับ 4.4 ขณะที่ข้าวโพดให้ผลผลิต 947 กก./ไร่ ต้นทุนเฉลี่ย 2,562 บาท/ไร่ สร้างรายได้เฉลี่ย 18,940 บาท /ไร่ ค่า BCR เฉลี่ยเท่ากับ 7.4
          ระบบข้าว–ข้าวโพด เป็นระบบที่สร้างกำไรสูงที่สุดมีค่าเฉลี่ย 2 ปีเท่ากับ 19,428 ต่อไร่ ค่า BCR เฉลี่ยเท่ากับ 5.6 รองลงมา คือ ระบบข้าว–ถั่วลิสง สร้างกำไรให้แก่เกษตรกรมีค่าเฉลี่ย 2 ปีเท่ากับ 10,103 ต่อไร่ ค่า BCR เฉลี่ยเท่ากับ 3.2 เปรียบเทียบกับการปลูกข้าวเพียงอย่างเดียว ซึ่งสร้างกำไรให้แก่เกษตรกรโดยมีค่าเฉลี่ย 2 ปี เท่ากับ 1,695 ต่อไร่ ไร่ BCR เฉลี่ยเท่ากับ 2.0 แต่ระบบข้าว–ถั่วลิสง เป็นระบบที่เกษตรกรให้การยอมรับเทคโนโลยีในระดับมากร้อยละ 80 มากกว่าระบบข้าว–ข้าวโพด ที่เกษตรกรให้การยอมรับเทคโนโลยีในระดับมากร้อยละ 40 ทั้งนี้เพราะการปลูกข้าวโพดหลังนาเป็นต้องการการปฏิบัติดูแลมากกว่าถั่วลิสง หากเกษตรกรขาดการปฏิบัติดูแลที่ดี รวมทั้งหากขาดน้ำอาจทำให้ได้ผลผลิตลดลง ในขณะที่ถั่วลิสงเป็นพืชที่ทนแล้ง และเกษตรกรสามารถขายผลผลิตถั่วลิสงได้ง่ายกว่าข้าวโพด

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 10 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 28-04-2568

แจ้งไฟล์หาย