คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ลักษณะทางพันธุกรรม ลักษณะประจำพันธุ์ และพฤกษเคมีของผักหวานบ้าน [Sauropus androgynus (L.) Merr. ] ในแปลงรวบรวมพันธุ์และถิ่นที่อยู่ เพื่อการใช้ประโยชน์ด้านการเกษตร

คำหลัก :

ผู้วิจัย : วิลาสินี จิตต์บรรจง

ผู้ร่วมวิจัย : วินัย สมประสงค์, ภัทธรวีร์ พรมนัส และปิติพงษ์ โตบันลือภพ

หน่วยงาน : สำนักคุ้มครองพันธุ์พืช และภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 7 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การศึกษาวิจัยลักษณะทางพันธุกรรม ลักษณะประจำพันธุ์ และพฤกษเคมีของผักหวานบ้าน [Sauropus androgynus (L.) Merr. ] ในแปลงรวบรวมพันธุ์และถิ่นที่อยู่ เพื่อการใช้ประโยชน์ด้านการเกษตร มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ความหลากหลายทางพันธุกรรม คุณสมบัติ และการใช้ประโยชน์ของผักหวานบ้านในแปลงรวบรวมพันธุ์ และสภาพธรรมชาติเพื่อสามารถนำข้อมูลไปใช้ประโยชน์ด้านการเกษตร ดำเนินการวิจัยตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ.2559 สิ้นสุดเดือนกันยายน พ.ศ. 2561 โดยทำการสำรวจ รวบรวม และเก็บตัวอย่างผักหวานบ้านในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา ปราจีนบุรี นครราชสีมา บึงกาฬ นครพนม สุพรรณบุรี พิษณุโลก และอุตรดิตถ์ พบว่า ผักหวานบ้าน พบได้ในสภาพธรรมชาติ ตามป่าดิบแล้ง ป่าดิบชื้น ที่โล่งแจ้ง ตามในสวน ในไร่ของเกษตรกร หรือตามที่รกร้างทั่วไป ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ดและการปักชำกิ่ง เจริญเติบโตได้ดีในที่ลุ่มต่ำที่มีความชื้นพอเหมาะ ดินร่วนชุ่มชื้นและระบายน้ำได้ดี จากการวิเคราะห์ความหลากหลายทางพันธุกรรมโดยใช้เทคนิค AFLP สามารถแบ่งกลุ่มผักหวานบ้านได้ 2 กลุ่มใหญ่ โดยกลุ่มที่ 1 ประกอบด้วย 2 กลุ่มย่อย คือ กลุ่มย่อยที่ 1 ประกอบด้วย S1 (สายน้ำผึ้ง จังหวัดฉะเชิงเทรา) S2 (ก้านยาว จังหวัดฉะเชิงเทรา) และ S3 (บางคล้า2 จังหวัดฉะเชิงเทรา) และกลุ่มย่อยที่ 2 ประกอบด้วย S11 (สายน้ำผึ้ง อำเภอบ้านโคก จังหวัดอุตรดิตถ์) S12 (สายน้ำผึ้ง บ้านหนองตาหนวด จังหวัดสุพรรณบุรี) และ S13 (สายน้ำผึ้ง แยกวังชะอม จังหวัดปราจีนบุรี) กลุ่มที่ 2 ประกอบด้วย 2 กลุ่มย่อย ได้แก่ กลุ่มย่อยที่ 1 ประกอบด้วย S4 (ใบกลม บ้านดง จังหวัดพิษณุโลก) S5 (ใบกลม บ้านชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก) S6 (สายน้ำผึ้ง บ้านป่าแดง จังหวัดพิษณุโลก) S7 (สายน้ำผึ้ง บ้านปากรอง จังหวัดพิษณุโลก) กลุ่มย่อยที่ 2 ประกอบด้วย S8 (สายน้ำผึ้ง จังหวัดบึงกาฬ) S9 (สายน้ำผึ้ง จังหวัดปราจีนบุรี) S10 (สายน้ำผึ้ง อำเภอป่าปลอก จังหวัดนครพนม) และ S14 (สายน้ำผึ้ง จังหวัดนครราชสีมา) ผักหวานบ้านที่ได้จากการสำรวจมีฐานพันธุกรรมที่กว้างและมีความหลากหลาย ผักหวานบ้านมีคุณค่าทางอาหารสูง มี่ประโยชน์ทางด้านโภชนาการและเป็นพืชสมุนไพร จากการสำรวจพบว่าผักหวานบ้านทุกแหล่งพันธุ์มีปริมาณไขมันต่ำ เหมาะสำหรับรับประทานเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ เป็นแหล่งของโปรตีน วิตามินซี (vitamin C) และมีสรรพคุณเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant) มีแคลเซียม ช่วยบำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรงและมีเส้นใยอาหารช่วยในการขับถ่าย ซึ่งผักหวานบ้านพันธุ์บางคล้า2 เป็นพันธุ์การค้าที่นิยมบริโภค มีปริมาณสารอาหารสำคัญในปริมาณที่ค่อนข้างสูงกว่าพันธุ์อื่นๆ เหมาะสำหรับนำมาแปรรูปเป็นอาหารชนิดต่างๆ เพราะมีสารอาหารครบถ้วน

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 4 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 15-05-2568

แจ้งไฟล์หาย