คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ลักษณะทางพันธุกรรม ลักษณะประจำพันธุ์ และพฤกษเคมีของผักหวานป่า (Meliantha suavis Pierre) ในแปลงรวบรวมพันธุ์และถิ่นที่อยู่เพื่อการใช้ประโยชน์ด้านการเกษตรในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน

คำหลัก :

ผู้วิจัย : ญาณิน สุปะมา

ผู้ร่วมวิจัย : ศุจิรัตน์ สงวนรังสิกุล, ประธาน จรรยากรณ์ และพรทิพย์ แพงจันทร์

หน่วยงาน : สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 3 และศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 9 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          งานวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากหลายทางพันธุกรรม และคุณสมบัติทางพฤกษเคมีของผักหวานป่า เพื่อการใช้ประโยชน์ทางการเกษตร ดำเนินงานโดยสำรวจการกระจายตัวของผักหวานป่าในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน เก็บตัวอย่างใบและกิ่งเพื่อวิเคราะห์ DNA และเก็บตัวอย่าง ยอด ดอก ผล เพื่อวิเคราะห์สารสำคัญ รวมทั้งสำรวจข้อมูลการใช้ประโยชน์ผักหวานป่าในพื้นที่ ผลการทดลองพบว่า แหล่งสำรวจเป็นแปลงเกษตรกรจำนวน 56 แหล่ง เป็นป่าธรรมชาติป่าภูผาขาม 1 แหล่ง รวมทั้งสิ้น 57 แหล่ง พื้นที่ 502 ไร่ จำนวนต้นผักหวานมากกว่า 154,406 ต้น อายุผักหวานป่าตั้งแต่ 1 - 200 ปี ผักหวานป่าเป็นไม้ยืนต้น พบว่าความสูงต้น 1 - 15 เมตร กระจายทั่วภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน พบได้ที่ความสูง 107 - 362 เมตร จากระดับน้ำทะเล ในสภาพที่ราบลุ่ม สภาพไร่ ที่ดอน และป่า ดำเนินการวิเคราะห์ DNA จำนวน 123 ตัวอย่าง โดยการวิเคราะห์แผนภาพ PCoA และตันไม้แสดงสายสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการ โดยทำการกำหนดกลุ่มของตัวอย่างผักหวานตามจังหวัดที่เก็บตัวอย่าง การจัดกลุ่มของผักหวานด้วยโปรแกรม structure พบว่าสามารถจัดกลุ่มตัวอย่างผักหวานออกเป็น 5 กลุ่ม จากรูปแบบทางพันธุกรรมที่แตกต่างกันอยู่ 5 รูปแบบ ประกอบด้วย กลุ่มที่ 1 2 3 4 และ 5 รูปแบบทางพันธุกรรมถูกแทนด้วยสีเหลือง สีฟ้า สีเขียวและสีฟ้า สีแดงและสีขาว และสีแดง ตามลำดับ ดำเนินการวิเคราะห์สารสำคัญ 13 ตัวอย่าง ตรวจวิเคราะห์สารสำคัญ 2 กลุ่ม คือ กลุ่มเบตาแคโรทีน โดยวิเคราะห์หาปริมาณวิตามินเอ พบปริมาณวิตามินเอ ค่าเฉลี่ยจากทั้งหมด 9 ตัวอย่าง กลุ่มพันธุกรรม 5 กลุ่มสี จำนวน 7 ตัวอย่าง และกลุ่มพันธุกรรมสีคละ จำนวน 5 ตัวอย่าง พบปริมาณวิตามินเอ เท่ากับ 81.06 117.11 และ 37.796 ไมโครกรัมต่อ 100 กรัม ตามลำดับ ผลการวิเคราะห์สารสำคัญกลุ่ม Proximate ผลวิเคราะห์จากทุกตัวอย่าง จากกลุ่มพันธุกรรม 5 กลุ่มสี และกลุ่มพันธุกรรมสีคละ มีปริมาณเยื่อไย 1.94 1.89 และ 2.09 กรัมต่อ 100 กรัม มีพลังงาน 101.67 79.06 และ 180.79 กิโลแคลอรี่ต่อ 100 กรัม มีความชื้น 73.83 79.10 และ 55.38 กรัมต่อ 100 กรัม ปริมาณโปรตีน 9.11 8.55 และ 11.05 กรัมต่อ 100 กรัม ปริมาณคาร์โบไฮเดรต 14.21 9.88 และ 29.36 กรัมต่อ 100 กรัม มีปริมาณไขมัน 0.95 0.61 และ 2.13 กรัมต่อ 100 กรัม ตามลำดับ ผักหวานป่าเป็นพืชที่ปลูกยากโดยเงื่อนไขการปลูกจึงควรปลูกและขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด ต้องมีพืชพี่เลี้ยง เพราะรากผักหวานป่าเป็นแบบรากเบียนการนำไปใช้ประโยชน์ใช้ส่วนยอด ดอก ผลอ่อน นำไปปรุงอาหาร แปรรูปเป็นชา คุกกี้ ผงนัวสำหรับปรุงอาหาร ผลและเมล็ดแก่นำไปขยายพันธุ์ ยอดและดอกผักหวานป่าจำหน่ายราคากิโลกรัมละ 200 - 500 บาท นอกจากนั้นยังจำหน่าย ผลสุกแก่ เมล็ด ต้น และกิ่งตอน ผักหวานป่าเป็นพืชทางเลือกที่สร้างรายได้ให้เกษตรกร ปีละ 15,000 - 50,000 บาทต่อไร่

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 3 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 15-05-2568

แจ้งไฟล์หาย