คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

วิิธีการควบคุมโรคหลังการเก็บเกี่ยวกล้วยไข่อย่างปลอดภัยเพื่อการส่งออก

คำหลัก :

ผู้วิจัย : วรางคณา มากกำไร

ผู้ร่วมวิจัย : ทวีศักดิ์ แสงอุดม, สุนิตา คามีศักดิ์ และรุ้งลาวัลย์ อินต๊ะวงค์

หน่วยงาน : สถาบันวิจัยพืชสวน และศูนย์วิจัยพืชสวนสุโขทัย

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 6 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          โรคขั้วหวีเน่า (Crown rot disease) ในกล้วยไข่หลังการเก็บเกี่ยว เป็นปัญหาสำคัญในการส่งออกการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดเชื้อราช่วยลดปัญหาดังกล่าวแต่การใช้ในปริมาณมากเกินไปส่งผลให้เกิดการตกค้างของสารเกินค่ามาตรฐานที่กำหนดโดยประเทศคู่ค้า การหาวิธีควบคุมโรคด้วยสารปลอดภัยลดการใช้สารเคมีจึงเป็นทางออกที่ดีวิธีหนึ่ง ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงศึกษาวิธีการควบคุมโรคขั้วหวีเน่าของกล้วยไข่อย่างปลอดภัยโดยเริ่มจากทำการทดลองหาสารปลอดภัยที่มีประสิทธิภาพควบคุมโรคขั้วหวีเน่าในกล้วยไข่โดยการปลูกเชื้อราสาเหตุก่อนจุ่มสารทดสอบ เปรียบเทียบกับสารเคมีที่ใช้กันโดยทั่วไป ได้แก่ โพรคลอราซ คาร์เบนดาซิมและอะซ็อกซี่สโตรบินที่อัตรา 250 ppm สารปลอดภัยที่นำมาทดสอบ ได้แก่ โพแทสเซียมซอร์เบท 500 ppm กรดออกซาลิก 100 ppm น้ำมันหอมระเหยอบเชยเทศ 0.3% ในเบื้องต้น พบว่า น้ำมันหอมระเหยอบเชยเทศ 0.3% สามารถยับยั้งการเกิดโรคจากเชื้อรา Fusarium oxysporum ได้ 17.6% แต่ทำให้ผิวกล้วยเป็นสีดำ (peel browning) จึงไม่เหมาะสมในการนำไปใช้ ครั้งที่ 2 ได้ปรับกรรมวิธี โดยสารเคมีที่นำมาเปรียบเทียบ ได้แก่ โพรคลอราซ และคาร์เบนดาซิม อัตรา 250 ppm สารปลอดภัยยังคงเป็นโพแทสเซียมซอร์เบท 500 ppm และกรดออกซาลิก 100 ppm เพิ่มเติม กรดซาลิไซลิก 250 ppm และน้ำโอโซน 0.5 ppm ซึ่งผลการทดลองพบว่าสารเคมีมีประสิทธิภาพในการควบคุมโรคสูงสุด ในขณะที่กลุ่มสารปลอดภัยยังไม่เห็นผลที่ชัดเจน อาจเนื่องจากการเกิดโรคค่อนข้างต่ำ ดังนั้น จึงทำการทดลองเพิ่มเติมอีก โดยเพิ่มกรรมวิธีจุ่มน้ำโอโซน 0.5 ppm ร่วมกับโพรคลอราซ 125 ppm กรรมวิธีอื่นๆ ยังคงเดิม (รวมกับกรรมวิธีควบคุม (น้ำเปล่า) ทั้งหมด 8 กรรมวิธี) ทำการทดลองทั้งในห้องปฏิบัติการโดยวิธี poisoned food technique และการปลูกเชื้อสาเหตุบนขั้วหวีกล้วยไข่ก่อนการจุ่มสาร ผลการทดลองพบว่า โพรคลอราซ 250 ppm และน้ำโอโซน 0.5 ppm ร่วมกับโพรคลอราซ 125 ppm สามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อราสาเหตุโรคขั้วหวีเน่าทั้ง Fusarium oxysporum และ Lasiodiplodia theobromae ได้ดีที่สุด 100% ในห้องปฏิบัติการ และ ≥90% สำหรับเชื้อ F. oxysporum และ 38 - 52% สำหรับเชื้อ L. theobromae ในการทดลองประสิทธิภาพสารหลังการปลูกเชื้อสาเหตุบนขั้วหวีกล้วยไข่ หลังจากนั้นนำกรรมวิธีทั้งหมดไปทดสอบการควบคุมโรคหลังการเก็บรักษาตามวิธีการส่งออก โดยจุ่มสารก่อนเก็บรักษาในห้องเย็น 14 °C และตรวจสอบการเกิดโรคสัปดาห์ที่ 2 4 และ 6 พบว่า เปอร์เซ็นต์การเกิดโรคสูงขึ้นตามอายุการเก็บรักษาและเมื่อผลสุก กรรมวิธีควบคุมโรคโดยจุ่มสารเคมีทั้งโพรคลอราช และคาร์เบนดาซิม 250 ppm สามารถควบคุมโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ และการจุ่มน้ำโอโซน 0.5 ppm ร่วมกับโพรคลอราซ 125 ppm ให้ผลดีไม่แตกต่างกับการจุ่มสารเคมีเพียงอย่างเดียว รองลงมา คือ การจุ่มน้ำโอโซน 0.5 ppm นอกจากนี้ ผลการตกค้างของสารเคมีหลังการเก็บรักษา 2 สัปดาห์ แล้วบ่มสุก พบสารเคมีสะสมในเปลือกสูงสุด ขณะที่เนื้อผลพบปริมาณต่ำและไม่เกินระดับปริมาณสารตกค้างสูงสุด (MRL) ในทุกกรรมวิธีที่ใช้สารเคมี ดังนั้น กรรมวิธีที่ดีที่สุดที่สามารถควบคุมโรคขั้วหวีเน่าในกล้วยไข่อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย ลดการใช้สารเคมี คือ การจุ่มน้ำโอโซน 0.5 ppm ร่วมกับโพรคลอราซ 125 ppm นาน 15 นาที ก่อนการเก็บรักษาเพื่อการส่งออก

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 1 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 22-05-2568

แจ้งไฟล์หาย