คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

ชีววิทยาของดอกลิ้นมังกร (Habenariarhodocheila)

คำหลัก :

ผู้วิจัย : พรอนันต์ แข็งขันธ์

ผู้ร่วมวิจัย : วาสนา สุภาพรหม, วัชรพล บำเพ็ญอยู่, ศิรากานต์ ขยันการ และอำนวย อรรถลังรอง

หน่วยงาน : สถาบันวิจัยพืชสวน ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร ศูนย์วิจัยพืชสวนเชียงราย และศูนย์วิจัยเมล็ดพันธุ์เชียงใหม่

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 7 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสัณฐานวิทยาของดอกและเรณู 2) ศึกษาความมีชีวิตและการงอกของเรณู 3) ศึกษาอายุเก็บเกี่ยวฝักที่เหมาะสมสำหรับการเพาะเมล็ดในห้องปลอดเชื้อ และ 4) ศึกษาจำนวนฝักที่เหมาะสมในการผสมพันธุ์ของกล้วยไม้ลิ้นมังกรดอกสีชมพู สัณฐานวิทยาของดอกกล้วยไม้ลิ้นมังกรสีชมพู มีช่อดอกเป็นแบบกระจะ (spike) ออกดอกที่ปลายยอด โดยบานจากโคนสู่ปลายยอดกลีบนอกบนมีสีเขียวปนชมพู กลีบดอกสีชมพูอ่อน ส่วนโคนกลีบดอกมีสีชมพูเข้ม เดือยสีชมพูปนเขียว รังไข่มีสีชมพูปนเขียว มีเกสรตัวเมีย 2 อัน มีลักษณะคล้ายงวงเล็กๆ ยื่นออกมาด้านข้างทั้งสองด้านของเส้าเกสรเกสรตัวผู้ก้านชูละอองเกสร (caudicle) เส้นบางใส และตุ่มเหนียวสีแดง (viscidium) ยื่นออกมา ดอกกล้วยไม้ลิ้นมังกรมีเส้าเกสรที่ประกอบด้วยกลุ่มเรณู (pollinia) ข้างละ 1 ชุด รูปร่างคล้ายไข่ปลา ในแต่ละกลุ่มเรณูประกอบด้วยกลุ่มเรณูย่อย (massula) จำนวนมาก ประมาณ 300 - 600 อัน เรียงตัวในแนวตั้งบนแผ่นยึด ส่วนใหญ่จะมีรูปร่างรูปลูกแพร์ (piriform) แต่ละกลุ่มเรณูมีรูปร่างโดยประมาณ คือ กว้าง 50 - 200 ไมโครเมตร ยาว 100 - 200 ไมโครเมตร และในแต่ละกลุ่มเรณูย่อยก็ประกอบด้วยเรณู (pollen grain/pollen unit) ประมาณ 100 - 200 อัน ยึดติดกันเป็นก้อน แต่ละเรณูมีขนาดประมาณ 15 - 20 ไมโครเมตร การศึกษาความมีชีวิตของเรณูโดยการนำละอองเรณูจากดอกที่มีการบาน 4 ระยะ ได้แก่ 1) ระยะก่อนดอกบาน 1 วัน 2) ระยะดอกบาน 3) ระยะหลังดอกบาน 1 วัน และ 4) ระยะหลังดอกบาน 2 วัน มาย้อมด้วยสีอะซีโตคาร์มีน ความเข้มข้น 1% และทดสอบความงอกของเรณูด้วยเทคนิคหยดแขวน ในอาหารสังเคราะห์ความเข้มข้นน้ำตาลซูโครส 5% ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ พบว่า และกลุ่มเรณูย่อยจากดอกทั้ง 4 ระยะ มีเปอร์เซ็นต์ความมีชีวิตไม่แตกต่างกันทางสถิติ ส่วนความงอกของเรณู พบว่า ช่วงก่อนดอกบาน 1 วัน และวันที่ดอกบานมีเปอร์เซ็นต์การงอกของกลุ่มเรณูย่อย อยู่ที่ 9.8 และ 21.0 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ แต่หลังจากดอกบาน 1 ถึง 2 วัน พบว่ามีเปอร์เซ็นต์การงอกเพิ่มขึ้นเป็น 49.0 และ 58.5 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ สำหรับอายุเก็บเกี่ยวฝักที่เหมาะสมสำหรับการเพาะเมล็ดในห้องปลอดเชื้อ โดยใช้ฝักกล้วยไม้ลิ้นมังกรที่มีอายุ 38 39 40 41 42 43 และ 44 วัน พบว่า เมล็ดเริ่มงอกในช่วงเดือนที่ 2 - 3 ซึ่งจะมีลักษณะเป็นตุ่มสีขาว และรากสีขาวงอกออกมา และเริ่มเปลี่ยนเป็นหน่อสีขาวตามลำดับ โดยฝักที่มีอายุ 41 วัน หลังผสมเกสร เมื่อนำไปเพาะในสภาพปลอดเชื้อโดยใช้อาหารสังเคราะห์ มีจำนวนต้นต่อขวดมากที่สุด โดยในเดือนที่ 2 3 4 5 และ 6 มีจำนวนต้น 8.8 12.0 11.1 12.7 และ 11.6 ต้นต่อขวด ตามลำดับ สำหรับการศึกษาจำนวนฝักที่เหมาะสมในการผสมพันธุ์โดยการผสมและให้มีการติดฝัก 2 4 6 8 และ 10 ฝักต่อต้น พบว่า การผสมและให้ติดเมล็ด 2 ฝักต่อต้น มีจำนวนเมล็ดดี และจำนวนเมล็ดทั้งหมดต่อฝักมากที่สุด คือ 2,800 และ 4,380 เมล็ด ตามลำดับ และมีสัดส่วนเมล็ดดีต่อเมล็ดลีบเท่ากับ 1.8 : 1 เมล็ด

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 2 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 23-05-2568

แจ้งไฟล์หาย