คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ Bacillus subtilis ไอโซเลท 20W16 หรือ 20W33 เพื่อใช้ควบคุมเชื้อรา Colletrotrichum gloeosporioides สาเหตุโรคแอนแทรคโนสพริก

คำหลัก : บาซิลลัส ซับทิลิส พริก โรคแอนแทรคโนส เอ็นโดสปอร์

ผู้วิจัย : บุษราคัม อุดมศักดิ์

ผู้ร่วมวิจัย : สุรีย์พร บัวอาจ,ณัฏฐิมา โฆษิตเจริญกุล,บูรณี พั่ววงษ์แพทย์

หน่วยงาน : สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 10 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ Bacillus subtilis เพื่อใช้ควบคุมเชื้อรา Colletrotrichum gloeosporioides สาเหตุโรคแอนแทรคโนสพริก ดำเนินการทดลองระหว่างปี พ.ศ. 2559 - 2561 โดยนำแบคทีเรีย Bacillus subtilis (Bs) ไอโซเลท 20W 16 ซึ่งผ่านการทดสอบว่ามีประสิทธิภาพในการควบคุมโรคมาพัฒนาเป็นชีวภัณฑ์รูปเอ็นโดสปอร์ ทั้งสูตรเหลวและสูตรแข็ง (สูตรผงละลายน้ำ) การพัฒนาสูตรเหลวดำเนินการโดยเลี้ยง Bs ในอาหาร 6 สูตร ได้แก่ สูตรที่ 1 กากน้ำตาล สูตรที่ 2 กากน้ำตาล + โซเดียมเบนโซเอท 0.05%W/V สูตรที่ 3 กากน้ำตาล + กากถั่วเหลือง สูตรที่ 4 กากน้ำตาล + กากถั่วเหลือง + โซเดียมเบนโซเอท 0.05%W/V สูตรที่ 5 ปลาหมัก (ปุ๋ยปลา) + กากถั่วเหลือง และสูตรที่ 6 ปลาหมัก (ปุ๋ยปลา) + กากถั่วเหลือง + โซเดียมเบนโซเอท 0.05%W/V ตรวจนับปริมาณเอ็นโดสปอร์เริ่มต้นและทุกเดือนหลังเก็บไว้ในสภาพอุณหภูมิห้องปฏิบัติการ (25±3 องศาเซลเซียส) และในตู้เย็นธรรมดาที่อุณหภูมิ 18 องศาเซลเซียส ผลการทดลองพบว่า ชีวภัณฑ์ Bs ทั้ง 6 สูตร มีปริมาณเอ็นโดสปอร์เริ่มต้นไม่แตกต่างกัน คือ 10(8) spores/ml โดยสูตรที่ 3 มีปริมาณเอ็นโดสปอร์สูงสุด คือ 4.9x10(8) spores/ml เมื่อเก็บไว้ที่อุณหภูมิห้องปฏิบัติการ เป็นเวลา 6 เดือน ทุกสูตรมีปริมาณเอ็นโดสปอร์ลดลงเหลือ 10(7) spores/ml และเมื่อเก็บเป็นเวลา 14 เดือน พบว่า ชีวภัณฑ์ทุกสูตรมีปริมาณเอ็นโดสปอร์ลดลงเหลือเพียง 10(5) spores/ml ผลการทดลองเก็บชีวภัณฑ์ 6 สูตรในตู้เย็น พบว่า เมื่อเก็บไว้ 6 เดือน ชีวภัณฑ์ทุกสูตรยังมีปริมาณเอ็นโดสปอร์ไม่ลดลงจากปริมาณเริ่มต้น คือ 10(8) spores/ml แต่เมื่อเก็บถึง 14 เดือน ปริมาณลดลงเหลือ 10(5) - 10(6) spores/ml การพัฒนารูปแบบชีวภัณฑ์ Bs สูตรแข็ง รูปผงละลายน้ำ 5 สูตร ได้แก่ สูตรที่ใช้ ทัลคัม ซีโอไลท์ แคลเซียมคาร์บอเนต Kaolin (ดินขาว) และภูไมท์ซัลเฟต เป็นสารพา พบว่า สูตรที่ 1 ที่ใช้ทัลคัมเป็นสารพามีปริมาณเอ็นโดสปอร์เริ่มต้นในผลิตภัณฑ์สูงสุด คือ 1.7x10(8) spores/ml และเมื่อเก็บไว้ที่อุณหภูมิห้องปฏิบัติการ เป็นเวลา 6 เดือน พบว่า สูตรที่ใช้ทัลคัมและสูตรที่ใช้เกาลีน ยังคงมีปริมาณเอ็นโดสปอร์สูงที่สุดเท่ากับ 10(7) spores/ml แต่เมื่อเก็บไว้ 14 เดือน พบว่าทุกสูตรมีปริมาณเอ็นโดสปอร์ลดลงเหลือเพียง 10(5) spores/ml การทดสอบการเก็บในตู้เย็น พบว่า ปริมาณเอ็นโดสปอร์ในทุกสูตรจะคงที่จนถึงเดือนที่ 6 และเริ่มลดลงหลังเก็บเป็นเวลา 8 เดือน และเมื่อเก็บถึง 14 เดือน ปริมาณเอ็นโดสปอร์จะลดลงเหลือเพียง 10(3) - 10(5) spores/ml การทดสอบการละลายในน้ำธรรมดาพบว่า สูตรเกาลินมีการละลายดีที่สุด รองลงมา ได้แก่ สูตรทัลคัมและสูตรแคลเซี่ยมคาร์บอเนต ตามลำดับ การทดสอบประสิทธิภาพชีวภัณฑ์ในแปลงปลูก ดำเนินการทดลองที่ อ.ท่ามะกา และอ. ท่าม่วง จ.กาญจนบุรี ผลการทดลองพบว่า ที่ อ.ท่ามะกา หลังพ่นชีวภัณฑ์ Bs 3 ครั้ง ทุกกรรมวิธีที่พ่นชีวภัณฑ์สูตรเหลว (T1 - T4) และสาร mancozeb มีการเกิดโรคระหว่าง 29.25 - 48.86% ไม่แตกต่างกันทางสถิติ แต่ต่ำกว่ากับกรรมวิธีที่ไม่พ่นชีวภัณฑ์ Bs (T9 และ T10) ซึ่งมีการเกิดโรคเท่ากับ 89.25 และ 86.63% ตามลำดับ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สำหรับสูตรผง (T5 - T7) พบว่า ชีวภัณฑ์ Bs20W16 สูตรที่ใช้ทัลคัมเป็นสารพา (T5) มีการเกิดโรคต่ำสุดและไม่แตกต่างทางสถิติกับสาร mancozeb ซึ่งสอดคล้องกับผลการทดลองแปลงที่ 2 ที่ อ.ท่าม่วง พบว่า ทุกกรรมวิธีที่มีการพ่นชีวภัณฑ์ Bs และพ่นสาร mancozeb มีการเกิดโรคระหว่าง 8.12 - 15.87% ซึ่งไม่แตกต่างกันทางสถิติ แต่ต่ำกว่ากรรมวิธีที่ไม่พ่นชีวภัณฑ์ Bs ซึ่งมีการเกิดโรคเท่ากับ 48.00 และ 49.75% ตามลำดับ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 7 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 05-06-2568

แจ้งไฟล์หาย