คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การศึกษาความสูญเสียของผลิตผลผักสดหลังการเก็บเกียวจากการ ปนเปื้อนจุลินทรีย์

คำหลัก : ผักสด ปนเปื้อนจุลินทรีย์ E.coli ผักสะระแหน่

ผู้วิจัย : อารีรัตน์ การุณสถิตย์ชัย

ผู้ร่วมวิจัย : ชวเลิศ ตรีกรุณาสวัสดิ์, ภูวสิน ชูสินธ์

หน่วยงาน : สํานักวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร

ปี: 2554

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 8 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

การศึกษาความสูญเสียของผลิตผลผักสดหลังการเก็บเกี่ยวจากการปนเปื้อนจุลินทรีย์ มีวัตถุประสงค์ คือศึกษาการปนเปื้อนจุลินทรีย์ในผลิตผลผักสดหลังการเก็บเกี่ยวตั้งแต่ผู้ผลิตถึงผู้บริโภค เพื่อใช้วิเคราะห์ความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนจุลินทรีย์หรือในผลิตผลผักสดหลังการเก็บเกี่ยว ดำเนินงามตั้งแต่เตือน ตุลาคม 2553 ถึง กันยายน 2554 ที่โรงคัดบรรจุผักส่งออกเอกชนจังหวัดนครปฐม แปลงเกษตรกรเครือข่ายของโรงงานดัดบรรจุดังกล่าว และสำนักวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร การทดลองนี้ใช้ผักสะระแหน่เป็นพืชต้นเเบบในการศึกษาเริ่มจากการสัมภาษณ์เกษตรกรและผู้ปฏิบัติงานในในโรงคัดบรรจุ สำรวจและสุ่มเก็บตัวอย่างผักสะระแหน่ในขั้นตอนการผลิต จำนวน 2 รอบ แต่ละรอบ เก็บตัวอย่างจำนวน 3-5 ซ้ำๆละ 1 กิโลกรัมในแต่ละขั้นตอน เพื่อนำมาตรวจวิเคราะห์หาปริมาณการปนเปื้อนจุลินทรีย์ Escherichia coli ตามวิธีของ AOAC 2000 991.14 (Pertifilm) HBะ Salmonella ตามวิธีของ AFNOR 2002 Bio 12/10-09/02 ณ บริษัทห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) จำกัด โดยสุ่มเก็บตัวอย่างตั้งแต่แปลงเกษตรกร การปฏิบัติหลังเก็บเกี่ยว การขมส่งผลผลิลเข้าสู่จุดรวบรวมผลผลิตของโรงคัดบรรจุ การปฏิบัติ การเก็บรักษาและการขนส่งผลผลิตของโรงคัดบรรจุ และนำมากาการเก็บรักษาในสภาพอุณหภูมิดำ(5-8°C) นาน 48 ชั่วโมงเพื่อจำลองสภาพการขนส่งทางอากาศและการกระจายสินค้าในตลาดต่างประเทศ จากผลการสำรวจพบว่า ปริมาณการปนเปื้อนจุลินทรีย์ในผักสะระแหน่พบมากที่สุด ในขั้นตอนการทำความสะอาดหลังการเก็บเกี่ยวและเก็บรักษาเพื่อขนส่งผลิตเข้าสู่จุดรวมรวม มีปริมาณปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ E.coli 200-1,300 cfu/g ไม่พบเชื้อ Salmonella และทำการทดสอบเบื้องต้น พบว่า ปริมาณการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ E.coli ในสะระแหน่ที่ไม่ล้างและล้างน้ำนำมาบรรจุตะกร้ามีผ้าชุบน้ำคลุมปิดเพื่อขนส่งไปยังจุดรวบรวม มีค่าอยู่ที่ 200-290 และ 260-1,300 cfu/g ขั้นตอนถัดมาคือ การล้างผักด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ในระบบน้ำล้นน้ำวนของโรงคัดบรรจุซึ่งเป็นการล้างค้ากการใช้น้ำยาแบบเวียนซ้ำ มีปริมาณปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ E.coli 20-800 cfu/g ไม่พบเชื้อ Salmonella ทำการทดตอบเบื้องต้น พบว่า ปริมาณการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ E.coli ในสะระแหน่ที่ล้างด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ที่ใช้ล้างรอบแรกและรอบที่ 5 มีคำอยู่ที่ 200-290 เเละ 450-300 cfu/g และขั้นตอนสุดท้ายที่พบการปนเปื้อนจุลินทรีย์ คือ ขั้นตอนการเก็บรักษาในสภาพอุณหภูมิต่ำในการขนส่งผลผลิตของโรงคัดบรรจุ เพื่อรอขนส่งทางอากาศและการกระจายสินค้าสู่ผู้บริโภค มีปริมาณปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ E.coli 10-250 cfu/g ไม่พบเชื้อ Salmonella ทำการทดสอบเบื้องต้น พบว่า ปริมาณการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ E.coli ในสะระแหน่ที่เก็บรักษาในสภาพภูมิ 7.5 และ 12.5 องศาเซลเซียส นาน 3 ชั่วโมง มีค่า 10-250และ 200-300 cfu/g ดังนั้น ขั้นตอนที่มีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนจุลินทรีย์ คือ การทำความสะอาดหลังการเก็บเกี่ยว และวิธีการเก็บรักษาที่ไม่เหมาะสมในการขนส่งผลผลิตของเกษตรกร การปฏิบัติเพื่อทำความสะอาดผลผลิตของโรงคัดบรรจุ ได้แก่ การใช้น้ำยาแบบเวียนซ้ำหลายครั้ง ส่งผลให้ประสิทธิภาพของสารออกฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ลดลงรูปแบบหรือระบบการล้างผัก เป็นต้น และสภาพแวดล้อมในการเก็บรักษาเพื่อชะลอการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ระหว่างการขนส่งและกระจายสินค้าสู่ตลาดปลายทาง ได้แก่ อุณหภูมิ และระยะเวลาในการเก็บรักษา เป็นต้น

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 2 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-06-2568

แจ้งไฟล์หาย