คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการลดความสูญเสียระหว่างขั้นตอนการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวลำไยในภาคตะวันออก

คำหลัก :

ผู้วิจัย : ศิรกานต์ ศรีธัญรัตน์

ผู้ร่วมวิจัย : ประไพ หงษา, ปรางค์ทอง กวานห้อง, งามพิศ สุดเสน่ห์

หน่วยงาน : กองวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 4 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การศึกษาเทคโนโลยีการลดความสูญเสียระหว่างขั้นตอนการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวลำไยในภาคตะวันออก มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินการสูญเสียและสาเหตุของการสูญเสียของลำไยหลังการเก็บเกี่ยวและศึกษาเทคโนโลยีเพื่อลดการสูญเสียในขั้นตอนที่มีความเสี่ยงต่อการสูญเสียลำไยสด โดยดำเนินการทดลองระหว่างเดือนตุลาคม 2558 ถึงกันยายน 2561 การประเมินการสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยวของลำไยพันธุ์ดอในเขตภาคตะวันออก ในแต่ละขั้นตอนตามวิธีการปฏิบัติของเกษตรกรและผู้ประกอบการ เริ่มตั้งแต่ขั้นตอนการเก็บเกี่ยวการขนย้ายลำไยจากสวนถึงโรงคัดบรรจุ การรมซัลเฟอร์ไดออกไซด์และการจำลองการส่งออกลำไยไปยังสาธารณรัฐประชาชนจีน และศึกษาบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมในการบรรจุลำไยที่รมและไม่รมซัลเฟอร์ไดออกไซด์ในการวางจำหน่าย โดยการประเมินการสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยวของลำไยในแต่ละขั้นตอน พบว่า ขั้นตอนการเก็บเกี่ยวมีการสูญเสียมากที่สุด 14.23 เปอร์เซ็นต์ รองลงการ คือ ขั้นตอนการส่งออก การขนย้ายจากสวนมาโรงคัดบรรจุ และขั้นตอนการรมซัลเฟอร์ไดออกไซด์มีการสูญเสีย 6.66 4.89 และ 2.05 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ และเมื่อทำการแยกตามสาเหตุของการสูญเสียในแต่ละขั้นตอนพบว่า ขั้นตอนการเก็บเกี่ยวพบสาเหตุหลักของการสูญเสียเกิดจากการเข้าทำลายของแมลง 3.72 เปอร์เซ็นต์ ส่วนสาเหตุหลักของการสูญเสียในขั้นตอนการขนย้ายลำไยจากสวนถึงโรงคัดบรรจุ คือ ลำไยเป็นแผลถลอก 2.22 เปอร์เซ็นต์ ภายหลังการรมลำไยด้วยซัลเฟอร์ไดออกไซด์สาเหตุของการสูญเสียหลักที่เกิดขึ้น คือ เปลือกลำไยเป็นแผลถลอก 0.62 เปอร์เซ็นต์ และในขั้นตอนการส่งออกสาเหตุหลักของการสูญเสียคือ เปลือกลำไยมีสีดำ 2.42 เปอร์เซ็นต์ สำหรับการวิเคราะห์ปริมาณซัลเฟอร์ไดออกไซด์ตกค้างในเนื้อลำไยพบว่ามีค่าไม่เกินมาตรฐานกำหนดของสาธารณรัฐประชาชนจีน คือ มีค่าไม่เกิน 50 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม สำหรับการทดสอบบรรจุภัณฑ์ในการบรรจุลำไยที่ผ่านการรมซัลเฟอร์ไดออกไซด์วางแผนการทดลองแบบ split plot โดยมี main plot คือ รูปแบบของบรรจุภัณฑ์ 5 แบบ คือ ถุงตาข่าย ถุงพลาสติกชนิด polyethylene (PE) ถุงพลาสติกชนิด PE เจาะรู ถุงพลาสติกชนิด polypropylene (PP) และถุงพลาสติกชนิด PP เจาะรู subplot คือ จำนวนวันที่เก็บรักษา ได้แก่ 0 5 10 15 20 25 และ 30 วัน บรรจุลำไยประมาณ 400 กรัมต่อถุง เก็บรักษาที่อุณหภูมิ 2 องศาเซลเซียส พบว่า การบรรจุลำไยในถุงพลาสติก PE PE เจาะรู PP และ PP เจาะรู ช่วยชะลอการสูญเสียน้ำหนัก การเปลี่ยนแปลงสีเปลือก อาการเปลือกแข็งและเหนียวของลำไยได้ดีกว่าลำไยที่เก็บในถุงตาข่าย (control) แต่อย่างไรก็ตามพบอาการกลิ่นผิดปกติของลำไยที่บรรจุในถุงพลาสติก PE PP และ PP เจาะรู เมื่อเก็บรักษานาน 25 วัน ทำให้ไม่เป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค ส่วนลำไยที่เก็บในถุงตาข่ายและถุง PE เจาะรู ไม่พบกลิ่นผิดปกติ ทำให้สามารถเก็บรักษาได้นานกว่าและเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภคมากกว่ากรรมวิธีอื่น ส่วนการทดสอบบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมในการบรรจุลำไยที่ไม่ผ่านการรมซัลเฟอร์ไดออกไซด์วางแผนการทดลองแบบ split plot โดยมี main plot คือ รูปแบบของบรรจุภัณฑ์ 5 แบบ คือ ถุงตาข่าย ถุงพลาสติกชนิด PE ถุงพลาสติกชนิด oriented polypropylene (OPP) ถุงพลาสติกชนิด PP และถุงพลาสติกชนิด PP เจาะรู subplot คือ จำนวนวันที่เก็บรักษา ได้แก่ 0 2 4 6 8 10 12 และ 14 วัน บรรจุลำไยประมาณ 400 กรัมต่อถุงเก็บรักษาที่อุณหภูมิ 10 และ 20 องศาเซลเซียส พบว่า ลำไยที่ไม่ผ่านการรมซัลเฟอร์ไดออกไซด์พบการเกิดโรคได้ง่าย เมื่อเก็บรักษาที่อุณหภูมิ 10 องศาเซลเซียส พบว่า ลำไยที่บรรจุในถุงพลาสติกทุกกรรมวิธีช่วยชะลอการสูญเสียน้ำหนัก การเปลี่ยนแปลงสีเปลือก อาการเปลือกแข็ง และเหนียวของลำไยได้ดีกว่าลำไยที่เก็บในถุงตาข่าย (control) โดยลำไยที่เก็บในถุง PE OPP และ PP สามารถยืดอายุการเก็บรักษาลำไยที่ไม่รมซัลเฟอร์ไดออกไซด์ได้ดีโดยสามารถเก็บรักษาได้นาน 10 วัน ส่วนการเก็บรักษาที่อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส พบว่า ลำไยทุกกรรมวิธีมีการสูญเสียน้ำหนัก การเปลี่ยนแปลงสีเปลือกเป็นสีน้ำตาลอย่างรวดเร็ว และการบรรจุลำไยในถุงพลาสติก PE OPP PP และ PP เจาะรู พบการเกิดโรคของลำไยอย่างรวดเร็วเมื่อเก็บนานเพียง 4 วัน

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 1 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-06-2568

แจ้งไฟล์หาย